Дыртык-оол, Анна Оюн кызы
Анна Оюновна Дыртык-оол (1953 чылдың май 6-да төрүттүнген) — Тывада музей ажыл-херээниң хоочуну база шинчилекчизи, төөгү эртеминиң кандидады, ТывКУ-нуң доцентизи, Тыва Республиканың эртем талазы-биле алдарлыг ажылдакчызы. Кызылда күрүнениң педагогика институдунуң доозукчузу.
|
Анна Оюн кызы Дыртык-оол | |
|---|---|
 | |
| Төрүттүнген хүнү: | 6 май 1953 (70 хар) |
| Төрүттүнген чери: | Тээли, Тыва автономнуг область |
| Эртем сферазы: | Музей ажыл-херээ |
| Ажыл чери: | Алдан-Маадыр аттыг Тыва Республиканың Национал музейи |
| Альма-матер: | ТывКУ |
| Эртем деңнели: | төөгү эртемнериниң кандидады |
| Эртем удуртукчузу: | профессор Зоя Юрьевна Доржу |
Намдары эдер
Дыртык-оол Анна Оюновна 1953 чылдың май 6-да Тыва Автономнуг облазының Бай-Тайга кожуунунуң Тээли сумузунга албан ажылдакчыларының өг-бүлезинге төрүттүнген. 1976 чылда Кызылда күрүнениң педагогика институдунуң филология факультедин дооскаш, Улуг-Хемниң Чааты ортумак школазынга, ооң соонда Бии-Хем кожууннуң Суш школазынга башкы кылдыр ажылдап кирип алган. 1982 чылдан тура Тыва Республиканың музейиниң (амгы үеде Алдан-Маадыр аттыг национал музей) эртем-өөредилгелиг килдизиниң биче эртем ажылдакчызы кылдыр ажылдап кирип алган. 1982 чылда фондуларның кол шыгжакчызының саналы-биле Фондулар килдизиниң учет секторунуң эргелекчизи кылдыр томуйлаттынган. 1990 чылдан 1995 чылга чедир Анна Оюновна Музейниң кол шыгжакчызы кылдыр ажылдаан. 1999 чылдан Тываның күрүне университединиң Ниити төөгү кафедразының ассистентизи кылдыр хүлээп алган. 2002 чылда Бурятияның күрүне университединге (Улан-Удэ хоорай) төөгү эртемнериниң доктору, профессор Зоя Юрьевна Доржунуң удуртулгазы-биле «Тывада музей ажыл херээниң тургустунганы болгаш хөгжүлдези» деп темага төөгү эртемнериниң кандидады деп атты камгалап алган. 2007 чылда доцент эргени чедип алган. 2004 чылдан 2007 чылга чедир ТывКУ-га башкылап, музейге директорнуң эртем талазы-биле оралакчызы кылдыр, эртем секретары кылдыр ажылдап чораан. 2013 чылда Анна Оюновна Тыва Республиканың Национал музейинче директорнуң эртем талазы-биле оралакчызы кылдыр ажылдап эглип келген, а 2015 чылдан Төөгү килдизиниң удуртукчузу кылдыр ажылдап чоруур.
Ажыл-ижи эдер
А. О. Дыртык-оол делгекчи кылдыр бодун эки көргүскен. Улан-Бааторга 1984 чылда «Тыва АССР-ниң социал-экономиктиг хөгжүлдези» деп делгелгениң автору, 1986 чылда ССРЭ-ниң чоннарының этнографиязының күрүне музейинге «Енисейниң төрүттүнген черинде» деп делгелгезиниң соавтору. Мурнуу Сахалинге, Улан-Удэге база Россияның өске-даа хоорайларынга Тываның чонар-даш уран-чүүлүнге хамаарышкан делгелгениң соавтору. А. О. Дыртык-оол Тыва эки турачыларның музейде делгелгезиниң эртем концепциязын тургузуп дээш оон-даа өске музей делгелгезинге хамаарышкан чугула ажылдарны удуртуп кылган. А. О. Дыртык-оол — 2012 чылда болуп эрткен бирги «Ермолаев номчулгаларының» организатору. У. П. Опей-оол база У. Б. Нурзат-биле 2007 чылдан 2012 чылга чедир "Тываның летопизи" деп төөгү-чер чурт шинчилелдиг альманахты удуртуп үндүргеннер. Ол — 165 эртем үндүрүглериниң автору, Тываның музей ажылынга хамаарышкан ийи монографияның автору. "Тываның төөгүзү" деп ТИГПИ-ниң хөй эртемденнер чыып тургускан ажылының II база III томнарының соавтору (2007, 2016).
Шаңнал-макталдары эдер
- «Билдингир эртемден» деп номинацияның тиилекчизи (2010)
- Тыва Республиканың эртем талазы-биле алдарлыг ажылдакчызы (2009)
Кол үндүрген эртем ажылдары эдер
- «Тыва Арат Республиканың музей ажылы» деп монографиязы[1]
- «Тываның Россия Федерациязының составында музей тудуу» деп монографиязы
- «Музейжи ажыл-иш» деп өөредиг-методиктиг пособие (2006)
- Төөгүлүг чер-чурт шинчилели (2 кезектиг), 2013
- Музей: Музейниң культура-өөредиглиг ажылы (2015)
Дөс эдер
- Мандан-Хорлу М. М. Дыртык-оол Анна Оюновна : 65 лет со дня рождения / М. М. Мандан-Хорлу // Люди и события Тувы : календарь-хронограф 2018. — Кызыл, 2017. — С.52