Юан күрүнези
Үан күрүнези ( моол. Их Юан улс, Улуг Үан улус, Дай Өн йэхэ моңгол улус) — моол күрүне (1271—1368). Ооң девискээриниң кол кезээ Кыдат болуп турган. 1279 чылда Чиңгис-хаанның ажызы (уйнуу) болур моол Хувулаай-хаан Кыдаттың эжелелин эчизинге чедиргеш тургускан. Бо күрүне 1351-1368 чылдарда Кыдатка болуп турган «кызыл аржыылдыглар» тура халыышкынының түңнелинде дүшкен. Бо күрүнениң «Юан ши» дээр кыдат албан-ёзулуг төөгүзүн дараазында Миң күрүнениң чагыргазының үезинде бижитинген.
Юан күрүнези | |
---|---|
Үан күрүнезиниң ыдык ыры | |
Найысылал | Ханбалык[d] |
Валюта | Цянь[d] биле Чау[d] |
Төөгүзү
эдерҮан омааның хаанары
эдерХөрүк-чуруу | Хууда ады | Моол дуганныг ады |
Чурттаан чылдары | Чагырган чылдары | Чагырганың урааны (девизи) | Кыдат дуганныг ады |
---|---|---|---|---|---|---|
Хувулаай | Сечен-хаан | 1215-1294 | 1271-1294 | Чжунтун (1271-1264) Чжиюань (1264-1294) |
Ши-зу | |
Төмүр | Өлчейти-хаан | 1265-1307 | 1294-1307 | Юаньчжэнь (1295-1297) Дадэ (1297-1307) |
Чэң-зуң | |
Хайзаң | Күлүк-хаан | 1281-1311 | 1307-1311 | Чжида (1308-1311) |
У-зуң | |
Аюрбарибада | Буянды-хаан | 1285—1320 | 1311-1320 | Хуанцзин (1311-1320) |
Рэн-зуң | |
Шидебала (Судибала) | Кегээн-хаан | 1303-1323 | 1320-1323 | Чжичжи (1320-1323) |
Иң-зуң | |
Йөсүн-Төмүр | 1276-1328 | 1323-1328 | Тайдин (1323-1328) |
Тайдиң-ди | ||
Рачибиг (Ашидхеп) | 1320-1328 | 1328 | Тяньшунь (1328) |
Тяньшүн-ди | ||
Ток-Төмүр | Чаяаты-хаан | 1304-1332 | 1328-1329, 1329-1332 |
Тяньли (1329-1332) |
Вэн-зуң | |
Кошила | Кудукту-хаан | 1300-1329 | 1329 | Чжишунь (1329) |
Миң-зуң | |
Иринчинбал | Эртинесокту-хаан | 1326-1332 | 1332 | чагыргазының урааны чок | Нин-зуң | |
Тогаан-Төмүр | Угаанды-хаан | 1320-1370 | 1333-1368 | Юаньтун (1333—1368) |
Шүнь-ди |