Күжүгет, Мария Амын-оол кызы

Күжүгет Мария Амын-оол кызы (22 март 1955 чылда, ч. Биче-Аянгаты, Барыын-Хемчик кожуун, Тыва автономнуг область) — шүлүкчү, очулдурукчу.

Мария Амын-оол кызы Күжүгет

Төрүттүнген хүнү 1955 марттың 22(1955-03-22) (69 хар)
Төрүттүнген чери
Ажыл-херээ писательница
Чогаадыкчы дылы Тыва дыл

Намдары

эдер

Күжүгет Мария Амын-ооловна март 22 1955 чылда Барыын-Хемчик кожуунуң Биче-Аянгаты чержигешке Тыва автономнуг областька төрүттүнген[1]. Аянгаты ортумак школазын дооскан, Кызылдың күрүне башкы институдунуң филология факультедин дооскан. 1980 чылдан орус дыл биле чогаалды Барлык, Тээлиниң № 1 дугаар ортумак школазынга башкылап турган, ооң соонда тыва дыл биле чогаалды Ак-Довурак хоорайның № 2 дугаар школазынга башкылап турган[2]

1997 чылдан амгы үеге чедир Тываның күрүне университединде ажылдап турар. Улустуң аас чогаалы, тыва чогаалдың төөгүзү, литературлуг чурт шинчилелиниң курстарын номчуп турар. 1977 чылдан бижип эгелээн. Шүлүк чогаал чыындызының автору: «Сактыышкыным чадаганы» (Чадаган памяти), «Салымымнын кавайы» (Колыбель моей судьбы), «Анайжыгаш» (Козленочек). Сибирьге Абаканга аныяк чогаалчылар семинарының киржикчизи. Барыкаан аттыг шаңнал лауреады[3]. А. Ахматованың, Р. Вережану, Г. Сафиеваның шүлүктерин тыва дылче очулдурган Россияның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү (1999), Россияның журналистер эвилелиниң, Тыва Республиканың культурага яамызының чечен-ном үндүрер чөвүлелиниң кежигүнү, В. Ш. Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрының уран-чечен чөвүлел кежигүнү.

Амгы үеде М. А. Кужугет — Тываның күрүне университединиң чечен чогаал музейиниң эргелекчизи; музейниң чанында чечен чогаал «Сорунза» чечен чогаал каттыжылганың удуртукчузу. М. А. Кужугет университетте башкы ажылын Национал школа хөгжүдер институт ажылы-биле хары угда күүседип турар[2].

Шаңналдары база аттары

эдер
  • Барыкаан аттыг шаңнал лауреады
  • Тыва республиканың өөредилге болгаш эртем яамызының хүндүлел бижии (2005)
  • Россия Федерациязының журналистер эвилелиниң хүндүлүг бижии (2005)
  • «Россия Федерациязының ниити өөредилгениң хүндүлүг ажылдакчызы» деп хөректиң демдээ (2014)

Кол парлаан чүүлдери

эдер
  • «Сактыышкыным чадаганы»(1994) шүлүктер
  • «Салымымнын кавайы» (2000) шүлүктер
  • «Анайжыгаш» (2007) шүлүктер
  • «Салым-чолдуң сагыш-сеткили» (2009) шүлүктер
  • «Идегел» (2005) чечен чугаалар, миниатюралар

Демдеглелдер

эдер
  1. Комбу С. С. Кужугет Мария Амын-ооловна / С. С. Комбу // Тувинская литература : словарь / С. С. Комбу; под ред.: Д. А. Монгуша, М. Л. Трифоновой. — Новосибирск: 2012. — С.137.
  2. 2,0 2,1 Архивированная копия  (чедимчок шөлүг — төөгү). Хынааны 2017 Он ийи айның 20. Архивтээн 2017 Он ийи айның 22. Archived 2017-12-22 at the Wayback Machine
  3. Тува литературная. Вып.1 : биобиблиогр. справочник / НБ им. А. С. Пушкина Респ. Тыва; авт.-сост.: С. С. Комбу, Л. М. Чадамба, Е. М. Ак-кыс. — Кызыл, 2007. — 52 с.