ВАЗ-2101
ВАЗ-2101 «Жигули» - седан кузовтуг биче класстың артыкы дугуйлары-биле халдыыр совет машина. Волга автозаводунга бир дугаар моделин үндүрген. Бо машинаның дөзүнге өске "классиктиг" ВАЗ машиналарын база дөмейлештир 2012 чылдың сентябрьның 17-ге үндүрүп турган.
.jpg)
Волганың автозаводу бо машинаны 1972 чылда үндүргени дээш "Золотой Меркурий" деп делегей чергелиг шаңналды чаалап алган. 2000 чылда "За рулем" деп сеткүүлдүң бүгү Россия чергелиг опрозунга ВАЗ-2101 деп машина XX чүс чылдың эң тергиин машиназы деп атка төлептиг болган. Волга автозаводу ВАЗ-2101-иң шупту модификацияларын седан кузовту 1970 чылдан 1988 чылга чедир 4,85 сая машина үндүрген.
Төөгүзү
эдер1966 чылдың август 16-да Москва хоорайга Fiat дээр итальян компания ССРЭ-ниң Внешторг-биле чиик машиналар кылып үндүрер талазы-биле эртем-техниктиг керээ чарып алган. Ол төлевилел ёзугаар ССРЭ-ниң девискээринге автозаводту тургузары болгаш бир дугаар машиналарның моделин тургузар: «норма» комплектациялыг седан кузовтуг (ВАЗ-2101) машина-биле универсал кузовтуг (ВАЗ-2102) машина болгаш «люкс» комплектациялыг (ВАЗ-2103) машина. Үндезилеп кылыр дөзүн «норма» комплектациялыг Fiat 124-тен алыр деп шиитпирлээн. Fiat 124 1967 чылда «Автомобиль года» деп шаңналга төлептиг болган.
Чайын 1966 чылда совет специалистер итальян машина-биле таныштырылганы эрттирип эгелээн. Машинаның хөй четпестерин, чедир кылыр болгаш совет байдалга таарыштыр кылырын специалистер чугаалаан.
Модификациялары
эдерВАЗ-2101 «Жигули» — эң баштайгы 1,2л. хемчээлдиг двигатель(1970—1983);
ВАЗ-21011 «Жигули-1300» - маңаа кузовунуң хевиринин өскерткен, оон аңгыда салон иштинде мырныкы олурар сандайларны олурарынга эптиг кылдыр кылган. Кезек өскерлиишкиннерни машинаның мунарынга хамаарышкан чүүлдерге киирген. Артыкы шенек салыр чүүлдерни эжиктерже көжүрген. Бо модификацияга 69 дугаарлыг 1,3л. хемчээлдиг шыырак двигательди база салган. 1974—1983 чылдарда артыкы шимчээшкинниң фонарын салып эгелээн.
ВАЗ-21013 «Lada-1200s» - ВАЗ-2101 двигательдиг ВАЗ-21011 моделинден эвээш күжү-биле аңгыланып турар, хэмчээли 1,2л.(1977—1988);
тускай хевирлери
эдер
ВАЗ-2101-94 - бо модификация ВАЗ-2101 кузовтуг ВАЗ-2103-тен алдынган 1.5л.хемчээлдиг двигательден кылдынган. Бо машинаны милиция болгаш КГБ дээн чижектиг организациязынга кылып берип турган. ВАЗ-21016 — ВАЗ-2101 кузовтуг 1.3л.хемчээлдиг ВАЗ-21011.
Даштыкыже үндүрер адын Lada 1200 деп адаар турган. 57 000 машинаны ГДР, Чехославакия, Болгария, Венгрия болгаш Югославия деп социалистиг күрүнелерже чоруткан. Удаваанда «Ладалар» ФРГ, Франция, Великобритания, Австрия, Швейцария, Финляндия, Швеция, Египет болгаш Нигерия деп чурттарның оруктарынга көстүп келген. ВАЗ-2105 деп чаа модельдиң санын көвүдедири-биле ВАЗ-2101 болгаш ВАЗ-21011 деп машиналарны 1983 чылда үндүрерин соксаткан. Дараазында чүгле ВАЗ-21013 деп модификациязын кылып турган, ону 1988 чылдан үндүрбес апарган. ВАЗ-2101 деп машина "классика" деп адаттынган машиналарның "адазы" болуп турар. Кубада ВАЗ-2101-ниң дөзүнге лимузиннер база үндүрүп турар, колдуунда олар такси кылдыр ажыглаттынып турар.
Машина дугайында
эдерХөй кезии совет хамаатыларга ВАЗ-2101 бир дугаар машиназы болуп турган. Бедик деңнелдиг кылдыр конструкциязын эдип, машинаның шынарын экижидип калырга совет үениң чолаачылары кезек дүвүрелдерден адырылган, аңаа эң бедик скоростька халдыыр обкатка үези хамаарышпас. ВАЗ-2101-ниң ачызында совет үениң кижилери улуг скоростька биче хемчээлдиг машинага халдып олургаш алгыржып чугаалажыры албан эвес, соок үеде машина ишти бажың ышкаш чылыг болгаш өске совет машиналарга бодаарга ийи катап узун орукту эртип болур деп чүвени билген. Өске марканың машиналарын соок кыжын изиг суг узуп алгаш азы паяльдыг лампа-биле двигателин эргизип ажылдадыр турган, ынчалза-даа ВАЗ-2101-ни ындыг херекселдер чокка ажылдадып болурун чолаачылар магадаан. Хөй кезиинде ВАЗ-2101ни ажылдадыырда ажылдадыр рукоятка херек чогун чолаачыларны кайгаткан. ДААЗ-2101 (Weber 32 DCR)деп ийи камералыг карбюратор двигатели өске совет машиналарның двигательдеринге бодаарга бодунуң үезинге дүгжүүр болган. Ол хамаан чок, кезек үе болганда ол двигательди АЗЛК болгаш «Ижмаш» деп машиналарга салып эгелээн. «Москвич» болгаш «Волга» деп машиналарга ээлери боттары ону салып эгелээн, чүге дизе айыткан машиналарның К-126деп двигательдериниң түвектии болгаш бензин ижери улуг болган.