«Азияның төвү» обелиск

Обелиск Азий Диптиң Төвү, Азий Төвү (орус. Центр Азии) - Тываның х.Кызылда турар Азия Диптиң төвүн демдеглээн тураскаал. Ол Эне-Сайның кыдыында хем белдиринде турар.

"Азий Диптиң Төвү" (2014)

"Азия Төвү" чоогундан

Путин Владимир Азия төвүнде, 2007ч

Шуудаң дамдээнде Азия төвү, 1994ч

Турар чери

Бии-Хем биле Каа-Хемниң каттышкан черинден ырак эвесте, барык Кызыл хоорайның төвүнде, Улуг-Хемниң солагай талакы эриинде.

Хевири

Тураскаалдыг улуг бөмбүк - глобус хевирлиг төгериинде диптерни чуруп айыткан, ында Тыва чурту онзаланып көстүп турар. Бөмбүктүң артындан дээрже он метр бедик үш кырлыг сүүр суурга шиштейин үне берген.

Төөгүден

Эрги Азий Төвү

Эрги обелисктиң авторлары: Демин В. чурукчунуң болгаш Бажин В. биле Ветчинов В. архитекторларның төлевилели-биле 1964 чылда туткан.

"Азия төвү" Тываның төп географтыг туружун илередип турар бир дугаар демдек тураскаал эвес болуп турар. Шаанда амгы обелискиниң турган черинге субурган турган.

Улуг-Хемниң шинчилекчизи Родевич В.М. Таңды-Тыва күрүне Азия диптиң таптыг-ла төвүнде турар деп эң баштай илереткен. Ону ол-ла чылда Тывага кээп чораан англи топограф болгаш шинчилекчи Каррутерс А.Д. бадыткаан.

Обелискини архитектор Куулар Михаилның төлевиле-биле 1984 чылда улам бедидип, мрамор-биле силбип чаарткан.

Дөзү

• "Тыва дугайында 99 айтырыгга харыылар" Дарбаа Ю.К.