Чыжыргана (орус. облепиха Тываның Эрзинде , Тесте , Элегесте , Хемчик унун дургаар нептереңгей үнүп турар. Чечектелири апрель — майда. Кады июль сөөлзүредир, август айдан эгелеп быжар, кышты өттүр турар. Ооң кады сарыг-кызыл, чаагай чыттыг.
Тыва, Бай-Тайга, чыжыргана Чыжыргана каттары Кадын соой бээрге, чыып алыр. Кадын ол хевээр-даа, кисель, варенье кылдыр-даа чип турар.
Чыжырганада хөй витаминнер бар чүве болганда, ону янзы-бүрү витаминнер четпестээр аарыгларның үезинде ажыглап турар. Чыжыргананың үрезининде—12,5% каротин , витамин Е , F тургузуглуг үс кешке аъш-чемниң солчуушкунун экижидер шынарлыг. Чыжыргананың кадындан болгаш үрезининден алдынган үс — ажып, аарып турар черлерни, эң ылаңгыя өрттениишкиннер үезинде намдадыр, балыгланган кештиң экириирин күштелдирип, дүргедедир шынарлыг. Чыжыргананың үзүн херээженнерниң янзы-бүрү аарыгларын эмнээринге ажыглап турар. Өктүң безин, хоочураан ангинаны кезип эмнээн соонда, ону чыжыргананың үзү-биле чаарга, дүрген экириичел болуп турар.
Улустуң ажыглап турары-биле алырга, чыжыргана улуг-хырынның болгаш кештиң чамдык аарыгларында ажыглап турар. Ооң үрезинин сугга хайындыргаш, тоолга кылдыр база ажыглап турар. Чыжыргананың кадындан, бүрүлеринден хайындырган сугну, баштың дүгүн быжыг болзун дээш чуп база болур
Доржу Көк-оолович Куулар, Тана Моңгушевна Куулар - "ЛЕКАРСТВЕННЫЕ РАСТЕНИЯ В ТУВЕ"
↑ Об условности указания класса двудольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Двудольные» .
.JPG)
