Ту Юю́ (кыд. бөд. 屠呦呦, пиньинь: Tú Yōuyōu; 1930 чылда төрүттүнген) — кыдат фармаколог, кыдат үндезин эмнелге талазында специалист. 2015 чылда физиология болгаш эмнелге талазында Нобель шаңналын малерияга удур эм чогаатканы дээш алган, база ол ышкаш Ласкер шаңналын алган (2011).

Ту Юю

Lua алдаг: expandTemplate: template "lang-zh-cn" does not exist.

Төрүттүнген хүнү: 1930 декабрьның 30(1930-12-30)[1][2][3] (93 хар)
Төрүттүнген чери:
Чурт:
Эртем сферазы: фармакология[d] биле традиционная китайская медицина[d]
Альма-матер:
Шаңңалдары:

Намдары эдер

1930 чылда Чжэцзян провинциязының Иньсянь деп черге төрүттүнген. 1951 чылда Бээжинниң университединиң эмчи факультединче кирип алган. 1955 чылда фармакология факультедин дооскан[4]. Ооң соонда ол кыдат үндезин эмнелгени өөренип турган.

1955 чылдан Ту Юю Кыдат үндезин эмнелге институдунга 2,5 чыл дургузунда өөренген[4].

Эртемде чедиишкиннери эдер

1969 чылда Ту Юю «523 проектиниң» иштинге малерияга удур эм кылыр шинчилел ажылын чорудуп турган[4]. үш чыл иштинде ооң удуртуп турган бөлүү 2000 ажыг бурунгу кыдат номнарны шинчилеп келгенинде полынь деп эм оъттуң малерия эмнеп болур шынары тодараттынган. Ол малерияның плазмодийлерин эгелеп чыдырда-ла өлүрүп кааптар болган. Аңаа даянып, олар малерияга удур дээштиг эмни тыпканнар. 1979 чылда ол эмниң эмнээр шынарлары тодараттынган болгаш, кижиге кандыг-даа хора чок деп тургустунган. Оон бээр малерияга удур ажыглап, чыл санында 2 миллион кижиниң амы-тынын камгалап чоруур[5].

Шаңналдары эдер

  • Лауреат Премии Ласкера (2011).
  • Нобелевская премия по медицине (2015)

Малерияга удур артемизинин деп эмни үндүргени дээш Ту Юю 2011 чылда Ласкерниң шаңналын алган[5].2015 чылда физиология болгаш эмнелге талазында Нобель шаңналын база малерияга удур эм чогаатканы дээш алган[4].

Демдеглелдер эдер

Шөлүглер эдер