Сөөскен

Сөөскен, (орус. Спирея, Таволга) - чадаң-даа, узун-даа хөй чылдыг Розалыглар аймаандан оът үнүш. Ооң янзылары 10-13 хире. Колдуунда Черниң соңгу чартык талазында өзүп турар. Тывада сөөскеннерниң 6 хевири өзүп үнүп турар.

Сөөскен (вязолистная)

Хаак бүрүлүг сөөскен чурумалы

Тунбергтиң сөөскени

Сөөскенниң чечек диаграммазы

Эм кылдыр дараазында хевирлерин ажыглап турар:

1. Хаак бүрүлүг сөөскен - Таволга иволистная,
2. Зверобой бүрүлүг сөөскен - Таволга зверобоелистная,
3. Ортумак сөөскен- Таволга средняя.

Өзүп үнүп турар черлери

Колдуунда ховуларга, тарамык ыяштарлыг аалактарга, чадаң ыяштарлыг шыргайларга база хаяларга.

Эм кылдыр ажыглаары

Эм кылдыр хереглеттинер чүүлдери дээрге: чечектерлиг будуктары.

Белеткээр үелери: май-июль.

Ажыглаары:

• чечектерлиг будуктарын ижин-шөйүндүнүң ажылы сандараанда (1 шопулак (шай омаажының) ишти кургадып каан чечектерлиг будуктарын 150 мл хайындырган сугга урупкаш, 1 шак хандылааш, хүнде 3-4 катап улуг омааш иштин ижер) ажыглап турар.
• чаа аныяк бүрүлеринден витаминниг салаттар белеткээр.
• бүрүлериниң сугга хандызын ажык балыглар чуурунга ажыглааар.
• Кыдат медицинада: Чечектелип турар үеде Хаак бүрүлүг сөөскенни чыггаш, чуггаш, хээндектээш, кургадыр. Ону хандылааш, өл чөдүлге ижип эмненир.

Хүн-бүрү амыдыралда ажыглалы

Сөөскенни тывалар шаандан тура кымчы сывы, даңза уну кылып ажыглап чорааннар.

Дөзүк

1. Серенот Станислав К. "Тыва улусчу эмнээшкин:эм оъттар, үнүштер, чааттар, мөөгүлер; моол, тибет, кыдат улусчу медициналар-биле чергелештирип бижээни". Тываның ном үндүрер чери, 2009. ISBN 5-7655-0636-4