Исмагилов, Саит Ахметович

Саит Ахметович Исмагилов (башк. Сәйетғәле Әхмәт улы Исмәғилев; 1884  сентябрьның  8, көдээ суур Ярмеево Уфим губерния Уфим уезд — 1970, Уфа) — шүлүкчү, фольклорист, башкир чогаал классиги. Улусчу сэсэн Башкир АССР (1944), БАССР чогаалчылар Эвилелиниң кежигүнү (1938).

Саит Ахметович Исмагилов

Төрүттүнген хүнү 1884 сентябрьның 8(1884-09-08)
Мөчээн хүнү 1970

Намдары эдер

Исмагилов Саит Ахметович 8 сентябрь 1884 чылда көдээ суур Еремеево Уфим губернияның Уфим уездизиниң (бо үеде Башкортостанның Чишминский району) ядыы тараачын өг-бүлеге төрүттүнген.

Бичиизинден тура Саит хөлечиктеп турган, демир орук станцияларынга ажылдап турган.

18 харлыында Сафарово көдээ суурдан мастер-скрипач Муллагалийдан скрипка ойнаарынга өөренип алган. Сабантуйларга, йыйынахтарга скрипкага ойнап турган, бодунуң ырыларын күүсеткен, такмаки база баиттер. Саит Исмагиловтуң салым-чаяаннының дугайында 1915 чылда Уфим губернский солунга «Тормош» шагда-ла бижип турган.

1926—1927 чылдарда Саит Ахметович Чишминский улусчу театрга артисттеп ажылдап турган.

1937 чылда бодунуң чогаал сөзүглелдерин бижип эгелээн база шагда-ла 1940 чылда ырылар чыындызын база шүлүктерни үндүрген.

Ада-чурттуң Улуг дайынының үезинде Башкир филармонияга скрипачтап ажылдап турган, Кызыл шериг кезектеринге ойнаан.

1938 чылда Башкортостанның чогаалчылар Эвилелинче хүлээп алган турган. 1944 чылда БАССР-ниң Дээди Соведи Президиумунуң Чарлыы-биле аңаа хары угда Мухаметша Бурангулов база Фаррах Давлетшинге Башкортостанның улусчу сэсэн хүндүлүг атты тывыскан турган.

1970 чылда Уфага чок болган.

Саит Исмагиловтуң оглу, Закир Исмагилов — танцычы, хореограф, Башкир ТВ режиссёру, БАССР алдарлыг артизи, РСФСР алдарлыг культура ажылдакчызы, Хүндүлел Демдээниң орден Кавалери база хөй санныг медальдар.

Чогаадылга эдер

Тоолдар «Путешествие Нужды-бабая» («Нужа бабай сәйәхәте»), «Слово о Девушке-счастье» («Бәхет-ҡыҙ тураhында hyҙ»), хоозун чугаалар «Коза и овца» («Кәзә менән hарыҡ»), «Серая ворона и ворон» («Ала ҡарға менән ҡщҙғон»), Салават-батыр дугайында кубаир, юморлуг ырылар «Капризный жених» («Көйhөҙ кейәү»), «Девушка-щеголиха» («Ҡупшы ҡыҙ»).

Саит Исмагиловтуң номнары «Песни Саита», «Слово сэсэна», «Две жизни».

Четверостиший цикл, Ада-чуртуң Улуг дайынынга тураскааткан.

Чогаал эдер

  • Һайланма әҫәрҙәр, Ѳфѳ, 1958.
  • Ике тормош, Ѳфѳ, 1961.
  • Писатели земли башкирской: Справочник/Сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина. — Уфа: Китап, 2006. — 496 с.

Тураскаал эдер

С. Исмагиловтуң ады-биле төрээн көдээ суурунга кудумчуну адаан.

Шөлүглер эдер