Ээжегей
Ээжегейни тарааны солуур чем дижир. Шаандакы тывалар кыштап чиир ээжегейни кадырып алыр чораан. Тараа шоолуг тарывас болгаш малдыг өрегелер, ылаңгыя Өвүр, Эрзин, Тес кожууннар чурттуг кижилер ээжегейни барба-барбазы-биле белеткеп, узун кышты ажылдыр чиир чеми кылдыр хүннезиненип алыр чораан.
Ээжегейни кылыры эң-не бурунгу арга болур. Пашта хайнып турган изиг сүтче таракты азы хойтпакты кудуптарга, сарыг-суглуг итпек апаар. Ол итпектиң сарыг-суун соолдур хайындыргаш, оортан ээжегей кылып алыр. Бир чамдык кижилер сарыг-суун аксып каапкан итпекти калбак-калбак кылдыр аңгылай-аңгылай үскүлээш, шары кежиниң кырынга чаткылааш, изиг хүнге кадырып алыр. Сүдүн чая сүттээн ээжегей ажывас боор.
Дөс
эдер- Моңгуш Кенин-Лопсаң "Тыва чаңчыл"