Чиңгис
Тывада чиңгис (лат. Bryophyta; орус. мох) тайгада, шалбааланчак аргалар иштинде үнүп турар, хөй чылдыг, үр үеде чыткаш кадыгланып, торфталы бээр, сывы чиңге тудушкак, бүрүлери олуртунчак, хылыргай, чаттылып, көвүдеп өзер үнүш.
Чиңгисти колдуунда, шарыг материалы кылдыр ажыглап турар. Ооң эки шынары, хөвеңден каш катап артык. Чиңгисти шарыг кылдыр ажыглаарынга, чүгле балыгның суун бодунче сиңирип тыртып турар эвес, а ооң тургузуунда микробтарга удур, оларны өлүрер шынарлыг бүдүмелдер база бар. Чиңгисти медицинага ажыглаарындан аңгыда, үлетпүр-бүдүрүлгелерге, саазын, будук үндүрүп алырынга болгаш оттулар чүүл кылдыр база ажыглап турар.
Дөзү
эдер- Доржу Көк-оолович Куулар, Тана Моңгушевна Куулар - "ЛЕКАРСТВЕННЫЕ РАСТЕНИЯ В ТУВЕ"