Майык:Кинематографист Хеди Ламарр (англ. Hedy Lamarr, төрүттүнгенде Хедвиг Ева Мария Кислер (нем. Hedwig Eva Maria Kiesler); 1914 чылдың ноябрь 9 — 2000 чылдың январь 19) — австрали болгаш американ киноартизи база чогаадыкчы.

Хеди Ламарр, 1944 чыл.

Намдары эдер

Хууда чуртталгазы болгаш кинога үнүп турганы эдер

Хедвига Ева Мария Кислер 1914 чылда Венага Гертруда болгаш Эмиль Кислеровтарның өг-бүлезинге төрүттүнген. Ачазы, Эмиль Кислер Львов хоорайдан турган болгаш банк эргелекчилеп турган. Авазы Гертруда Лихтвиц Будапештиден бай еврей өг-бүледен турган болгаш пианист. 16 харлыында Хедвига бажыңын хаггаш чорупкаш, театралдыг школаже кирип алгаш, киноларга үнүп эгелээн. Бир дугаар кинозу «Девушка в ночном клубе» (1930) деп кино болган.

1920 чылдарның төнчүзүнде Берлинче киноартизи кылдыр ону Макс Рейнхардт чалаан. Делегей чергелиг ат-алдарны ол Густав Махатының «Экстаз» (Еваның ролю, 1933) деп кинозунга киришкеш чедип алган. Ол кинону кезек чурттарга хоруп каан турган, чүге дизе ында Хедвига Кислер чанагаш 10 хире минут арга иштинде хөлде эштип турар. Ол үеде болза ындыг кинолар черле үнмейн турган. Ол-ла чылын ол австрий миллионер Фриц Мандльга өгленип алган. Ол «Экстаз» деп кинону Венада бар-ла турганын шуптузун садып аар деп оралдашкан[1].

1937 чылдың чайынында 4 чыл хилинчектенгеш, ашаандан дезип чорупкан. Лондондан Нью-Йоркче, а оон Голливудче. Пароходка чорааш-ла «MGM» деп студияның тургузукчузу Луис Майер-биле керээ чарып алган. Ооң сүмези-биле Хеди Ламарр деп шола ат алган[1]. Карьеразы дораан чедиишкинниг болган, киноларга киришкеш, ол 30 миллион долларны ажылдап алган.

Хеди алды катап өгленгеш, 3 ажы-төлдүг болган.

Хеди Ламарр 2000 чылдың январь 19-та Флориданың Орландо деп хоорайга 86 харлап чорааш чок болган. Ооң хүлүн чагыын ёзугаар Австрияда Венага арга иштинге чажып каан.

Эртемден ажылы эдер

Кинодан өске Хеди Ламарр чогаадыкчы база чораан. 1942 чылда Джордж Айтейл-биле кады торпедаларны ырактан чагырып болур система чогаатканнар. Актрисаның төрүттүнген хүнү — ноябрь 9 — немец дылдыг чурттарда Чогаадыкчылар хүнү апарган[2].

Ол чүүлдү чогаадырының кол баажызы — 1940 чылдың сентябрь 17-де дайын болуп турган черден улус үндүр апарып бар чыткан корабльга 77 чаштар чок болганының дугайында медээ болган[1]. Математикага үндезилеттинген эртемнерге сундулуг болганы-биле баштайгы ашааның кады ажылдакчылары-биле ок-чемзек дугайында чугаалажып турган чугаазының утказын билип каар турганынга улуг идиг болган. Бодунуң эжи композитор Джордж Антейл-биле өжүрттүнмес радиочагыртынар торпедону кылып кирипкеннер. Ламарр эжинге кол бодалын чугаалап берген: бир эвес чаңгыс частота таварыштыр чагырттынар торпедога сигналдар чорудар болза, дайзын чииги-биле ону холунка киирип, өскээр угландырып болур, а бир эвес душ болган код ажыглаар болза, олар ону шыдавас боор.

1942 чылдың авгстта Ламарр биле Антейл № 2 292 387 п «Секретная система связи (Secret Communication System)» деп патентини 1955 чылга чедир кылдыр кылдырттып алганнар. Ынчан ону американ флот боттандырары берге дээш ажыглавайн барганнар. Чүгле 1962 чылда бичиилеп ажыглап эгелей бергеннер. Ынчангаш ол чогааткан ажылы дээш ашка албааннар. Ооң соонда чартык чүс чыл эрткенде ол патент калбарткан спектрлер харылзаазының үндезини апарган (связь с расширенным спектром). Ону амгы үеде мобилдиг телефоннардан эгелээш, Wi-Fi дээн чижектиг технологияларда ажыглап турар.

1997 чылда Хеди Ламаррны ол ажыдыышкыны дээш шаңаан, ынчалза-даа ол келбээн, чүгле каш сөс бижиткеш чоргузупкан болган[1].

2014 чылдың эгезинде Хеди Ламаррны АКШ-тың Национал чогаадыкчылар алдарының залынче киирген (англ.).

Кинолары эдер

  • 1930 — Деньги на улице[en] / нем. Geld auf der Straße — девушка на столе в ночном клубе
  • 1931 — Буря в стакане / нем. Sturm im Wasserglas — секретарь
  • 1931 — Чемоданы мистера О. Ф. / нем. Die Koffer des Herrn O.F. — Хелен, дочь бургомистра
  • 1932 — Деньги не нужны / нем. Man braucht kein Geld — Кэтти Брандт (главная героиня)
  • 1933 — Экстаз / нем. Extase — Ева
  • 1938 — Алжир — Габи
  • 1939 — Леди из тропиков
  • 1940 — Я возьму эту женщину
  • 1940 — Шумный город
  • 1940 — Товарищ Икс / Comrade X — Федора, московская вагоновожатая
  • 1941 — Приходи со мной жить
  • 1941 — Девушки Зигфилда
  • 1941 — Г. М. Пульхэм Эсквайр
  • 1942 — Квартал Тортилья-Флэт
  • 1942 — Перекресток — Люсьенн Тальбо
  • 1942 — Белый груз
  • 1944 — Райское тело
  • 1944 — Конспираторы
  • 1944 — Рискованный эксперимент / Experiment Perilous — Аллида Бедеро
  • 1945 — Её высочество и гонец / Her Highness and the Bellboy — принцесса Вероника
  • 1946 — Странная женщина — Дженни Хагер
  • 1947 — Обесчещенная / Dishonored Lady
  • 1948 — Давайте поживём / Let’s Live a Little
  • 1949 — Самсон и Далила / Samson and Delilah — Далила
  • 1950 — Леди без паспорта — Марианна Лоресс
  • 1950 — Медный каньон
  • 1951 — Мой любимый шпион
  • 1954 — Вечная женственность / The Eternal Female (не закончен)
  • 1954 — Влюбленный Парис
  • 1957 — История человечества
  • 1958 — Самка

Демдеглелдер эдер

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Ирина Марголина. Синий чулок. Сеанс (2014-11-09). Хынаан 10 Он бир айның 2014.
  2. 09.11 ist Tag der Erfinder (нем.). Tag-der-Erfinder.de. Хынаан 4 Февраль 2018.

Литература эдер

  • Young C. The films of Hedy Lamarr. — Secaucus: «Citadel Press», 1978.
  • Kranzpiller P. Hedy Lamarr. — Bergatreute: «Eppe», 1997.
  • Körte P. Hedy Lamarr: die stumme Sirene. — München: «Belleville», 2000.
  • Gaines A. Hedy Lamarr. — Vero Beach: «Rourke Pub.», 2002.
  • Walters R. Spread spectrum: Hedy Lamarr and the mobile phone. — Great Britain: «BookSurge», 2005.
  • Robbins T. a. o. Hedy Lamarr and a secret communication system. — Mankato: «Capstone Press», 2007.

Шөлүглер эдер