Тыва Республиканың Улустуң хөөмейжизи

Тыва аас чогаалдың бир онза хевири болза хөөмей болуп турар. Ооң онза болгаш тускайлаң тыптып, сайзырап болгаш нептереп кээни тыва чоннуң улусчу-профессионал ыраажыларның болгаш хөгжүмчүлерниң ачызында болуп турар. Тываны хөөмей чурту болгаш, ук мергежилдиң күүседикчи-мергеннери-биле черле элбек. Тываны бүгү делегейде хөөмей мергежили болгаш ооң күүседикчилери дээш билип, сонуургап турар дээр болза, чазыг болбас. Кижи төрелгеттениң бүгү делегей чергелиг уран чүүлүнүң тускай хевири кылдыр хөөмейни демдеглеп турар. Тыва уран чүүлдерниң хевирлери шупту хөөмей-биле холбашкан: танцы-самда, хөгжүм-шииде, көргүзүглерде, тыва чоннуң хүн-бүрүде чуртталгазында. Тывада хөөмейжилер шаг-шаанда бүгү-ниитилелге үнелелдиг, чон аразынга хүндүткелдиг бооп келген, а оларның чыл-чылдары-биле тургустунуп келген чаңчылчаан репертуары - тыва хөгжүм өнчүзүнүң ёзулуг эртинези-дир.

Тыва Республиканың Улустуң хөөмейжилери

• Максим Чаламович Дакпай (1921-1999)
• Маржымал Очурович Ондар (1928-1996)
• Федор Менгертиевич Тау (1929-2006)
• Сундукай Шээлеевич Моңгуш (1928-1996)
• Хунаштаар-оол Сүрүң-оолович Ооржак (1932-1993)
• Кара-оол Хууракпанович Тумат (1935-2002)
• Николай Кечилович Моңгуш (1932-2014)
• Валерий Кечилович Монгуш, 1953
• Евгений Дыртык-оолович Оюн, 1958
• Борис Чолдак-Хунаевич Моңгуш, 1959
• Геннадий Түлүшович Чаш (1960-1998)
• Кайгал-оол Ким-оолович Ховалыг, 1960
• Алдын-оол Такашович Севек (1962-2011)
• Коңгар-оол Борисович Ондар (1962-2013)
• Геннадий Хайдыпович Тумат (1964-1996)
• Герман Белекович Куулар, 1962
• Сенди-Сүрүң Санчыевич Моңгуш, 1928
• Мөңгүн-оол Дүктеңмеевич Ондар, 1975
• Андрей Алдын-оолович Моңгуш, 1976
• Игорь Михайлович Көшкендей, 1978
• Евгений Викторович Сарыглар, 1980
• Бады-Доржу Владимирович Ондар, 1984
• Аян-оол Сергеевич Сам, 1983
• Чодураа Семис-оол уруу Тумат, 1974
• Шончалай Оюн-ооловна Ооржак-Чооду