А капелла: Эде көрүлделер аразында ылгал

Контент балаттынган Контент неметтинген
Чаа арын чаяатынган: «А капелла (италиан дылдан a capella) – (дурум аайы биле, ниити кылдыр ырлаар) хогжум удел...»
 
бЭдилгениң тайылбыры чок
Одуруг 1:
'''А капелла''' (италиан дылдан ''a capella'') – (дурум аайы биле, ниити кылдыр ырлаар) хогжум уделгези чокка ыры. «А капелла» деп термин эгезинде-ле Катап сайзырал уезинин полифония биле барокко деп концерттиг аяннын аразынга ангылаарда ажыглаттынып турган. 19 векте Катап сайзырал уезинин полифониязын катап база сонуургап эгелээн уезинде, чамдык чуулду билбези биле барымдаалааш чамдык ырлаар партиялар хогжум херекселдери-биле бо-ла чергележи бээр турган болгаш, ол термин хогжум уделгези чокка ыры аялгазы илередир апарган.
 
Тайылбыр:
 
Бо термин XVII вектин соолунде тыптып келген, ону чамдыкта римнин папазынын Сикстин капеллага практикалап турар моргулунге домейлеп турар. Улуг ужур-утказы-биле алырга «а капелла» ыры хогжум уделгези чокка кандыг-даа ун-биле ырлаар аялга деп санап турар (солист, ырлаар ансамбль, ниити ыраажылар болгаш каттышкан вокалдыг тургузуг хамааржыр). Эгезинде улустун чогаалынга, хурээ-хиит хогжумунге нептерээн, оон соонда Джованни Палестинанын, нидерланд школаларынын композиторларнын чогаалдарынга тыптып келген. А капелла ыры камерлиг ниити хогжумге XIX вектин Европанын композиротлары алгыдыр ажыглап турганнар. Орус ниити культурага улуг бедиктерни XX векте чедип алган уези бооп турар (Танеевтин, Кастальскийнин, Рахманиновтун, Чесноковтун, Виктор Каллиниковтун, Ковальдын, Шебалиннин, Шостаковичтин, Свиридовтун, Салмановтун чогаалдарында). Амгы уеде а капелла ыры хой-хой чурттарда тарай берген. Ол музыкантыларнын чугаа дылында «а капелдиг ыры» («акапельное пение») деп сос каттыжыышкыны кылдыр ажыглатынып турар.