А капелла (италиан дылдан a capella) – (дүрүм аайы биле, ниити кылдыр ырлаар) хөгжум үделгези чокка ыры. «А капелла» деп термин эгезинде-ле Катап сайзырал үезинин полифония биле барокко деп концерттиг аянның аразынга аңгылаарда ажыглаттынып турган. 19 векте Катап сайзырал үезиниң полифониязын катап база сонуургап эгелээн үезинде, чамдык чүүлду билбези биле барымдаалааш чамдык ырлаар партиялар хөгжум херекселдери-биле бо-ла чергележи бээр турган болгаш, ол термин хөгжум үделгези чокка ыры аялгазы илередир апарган. Тайылбыр: Бо термин XVII вектиң сөөлунде тыптып келген, ону чамдыкта римниң папазының Сикстин капеллага практикалап турар мөргүлүнге домейлеп турар. Улуг ужур-утказы-биле алырга «а капелла» ыры хөгжум үделгези чокка кандыг-даа үн-биле ырлаар аялга деп санап турар (солист, ырлаар ансамбль, ниити ыраажылар болгаш каттышкан вокалдыг тургузуг хамааржыр). Эгезинде улустуң чогаалынга, хүрээ-хиит хөгжумунге нептерээн, ооң соонда Джованни Палестинаның, нидерланд школаларының композиторларның чогаалдарынга тыптып келген. А капелла ыры камерлиг ниити хөгжумге XIX вектиң Европаның композиротлары алгыдыр ажыглап турганнар. Орус ниити культурага улуг бедиктерни XX векте чедип алган үези бооп турар (Танеевтиң, Кастальскийниң, Рахманиновтуң, Чесноковтуң, Виктор Каллиниковтуң, Ковальдың, Шебалинниң, Шостаковичтиң, Свиридовтуң, Салмановтуң чогаалдарында). Амгы уеде а капелла ыры хөй-хөй чурттарда тарай берген. Ол музыкантыларның чугаа дылында «а капелдиг ыры» («акапельное пение») деп сөс каттыжыышкыны кылдыр ажыглатынып турар.