Никола Тесла (серб. Ни́кола Те́сла, англ. Nikola Tesla; 1856ч 7а 10х, Смилян, Австрияның империязы, ам болза Хорватия1943ч 1а 7х, Нью-Йорк, АКШ) — серб уктуг электротехника болгаш радиотехника делгеминге чогаадыкчы, эртемден, инженер, физик. Австрияның империязынга төрүттүнген, Австро-Венгрияга өзүп келген, ооң соонда Франция болгаш АКШ-ка ажылдап турган. 1891 чылда АКШ-тың хамаатызы апарган.[6].

Никола Тесла

серб. Никола Тесла[1]

Төрүмел ады серб. Никола Тесла[1]
Төрүттүнген хүнү: 1856 июльдуң 10(1856-07-10)[2][1][3][…]
Төрүттүнген чери:
Мөчээн хүнү: 1943 январьның 7(1943-01-07)[4][2][5][…] (86 хар)
Мөчээн чери:
Чурт:
Эртем сферазы: электротехника[d][1], машиностроение[d][1], физик[d], механика[d] биле изобретатель[d]
Ажыл чери:
Альма-матер:
Шаңңалдары:
Хол үжүү: Подпись

Доктаамал эвес токка ажылдаар херекселдер кылып, хөй фазалыг системалар тургузуп, синхроннуг генератор болгаш асинхроннуг электрошимчедикчи чогаадып тургаш хамык көвей чон аразынга делгереңгей апарган – ол бүгү ажылдарының дузазы-биле үлетпүржү хувискаалдың ийиги чадазынче делегейге үнүп келген.

Ону эфирниң барынга бүзүрээр талалакчы деп билдингир — физикага ажыглаттынар онза материяның (кижиниң медерелинден хамаарышпас боттуг чүүл) бир хевири кылдыр эфирни илередир янзы-бүрү дуржулгалар болгаш шенелделер кылып тургаш алдарлыг апарган.

Чогаадыкчының ады-биле сорунзалыг агымның (сорунзалыг индукцияның) дыгыйының эге хемчээлин адаан.

Ооң көвей шаңналдарының аразында болза — Э. Крессоннуң, Дж. Скоттуң, Т. Эдисоннуң медалдары.

Ооң үезинде намдаржылар Тесланы «XX чүс чылды чогааткан кижи»[7] болгаш амгы үенниң электриниң «ыдыктыг камгалакчызы» деп санап турган[8].

Радиону делгеп көргүскени болгаш «Токтар дайынынга» удуп алган соонда Тесла бүгү улустарга улуг чедиишкинниг инженер-электротехник болгаш чогаадыкчы кылдыр үнелеттинип эгелээн[9]. Тесланың эгеки ажылдары амгы үениң электротехниказын баштап тургускан, шак ол ажылдары ол үеде улуг чаартылга дег үнелиг турган. АКШ-ка делгереңгейи-биле төөгүде азы хөй-ниити культурада кандыг-даа чогаадыкчы азы эртемден-биле деңнеттинип, оон артык үнелеттинип болур[10].

Намдары эдер

Эге чылдары эдер

 
Милутин Тесла, серб чүдүкчү башкы, Николаның адазы
 
Никола Тесланың православ христиан чүдүлгеже киирген херечилели (серб-славян кириллица-биле бижээн)
 
Тесланың төрүттүнген бажыңы. Ам болза музей болуп турар
 
Австро-Венгрияның картазы. Ук чүүлде демдеглээн чурттакчы черлерни мына көгертир демдеглеп каан
 
Никола Тесланың паспортунда бирги арыны, ону 1883 чылда Хорватия болгаш Славония Хаанналгазынга үндүрген

Тесланың өг-бүлези[11]Австрий империяның тургузуунче кирип турган төөгүлүг Лика можунуң кол Госпич деп хоорайындан 6 км ыракка турар Смилян суурга чурттап турган[12]. Оң адазы — Милутин Тесла (1819—1879), серб православ хүрээнге хамааржыр Сремск епархияның чүдүлге башкызы, серб. Иези — Георгина (Джука) Тесла (1822—1892), кыс турда фамилиязы – Мандич, чүдүкчү башкының уруу турган. 1856 6 айның 10-да ол өг-бүлеге Никола деп аттыг дөрткү төл төрүттүнген[13]. Шупту беш ажы-төл турган: үш кыс — Милка, Ангелина биле Марица база ийи оол — Никола болгаш ооң улуг акызы Дане. Никола беш харлыг турда, ооң акызы аъттан аңдарылгаш, чок апарган[14].

Смилян суурга эге школаның бирги клазын Никола дооскан. 1862 чылда, Данениң чок апарганы соонда, ооң адазы ажылынга эрге-дужаалы-биле депший берип, бүгү өг-бүлези-биле Госпич хоорайже көже берген, аңаа Никола эге школаның арткан үш клазын дооскан, а ооң соонда үш чылдың адакы ёзулуг гимназияны 1870 чылда дооскан. Ол чылдың күзүн-не Никола Карловац хоорайның Дээди ёзулуг училищезинче дужаап кирип алган. Станка Баранович деп угбайының, адазының кады төрүвээн угбазының, бажыынга чурттап турган.

1873 чылда Н. Тесла ортумак өөредилге аттестадын алган. Адазының чагыын тоовайн, холера хамчыы чоруп турган Госпичте өг-бүлезинче эглип келгеш, аарыгга алзып алган. Боду Тесла ол болуушкун дугайында мынчалдыр тайылбырлап берген:

Мени бичиимден тура священник болур кылдыр идегеп турган. Шак ол кеди (келир үе) мээң бажым кырынга кара булут дег турган. Бышкан билигниң аттестадын алганым-на, канчаар аайын тып чадаан мен. Адамның сөзүн дыңнавайн, иемниң ынакшыл-биле долу күзээшкиннерин барымдаалавас мен бе азы салым-чолумга чагыртыр мен бе? Ук бодал мени хилинчектеп турган, ынчангаш келир үемче коргуштуг көрүп турган мен. Ада-иемни ханы хүндүлээр турган мен, ынчангаш чүдүлге эртемнери-биле холбажыр деп шиитпирлээн мен. Шак ол үеде кедергей халаптыг холераның хамчыы тарааш, чурттакчыларның онгу кезээн кырган болган. Адамның ойталап болбас дужаалдарын дыңнавайн мен чанып келгени-не, аарыг мени халдааш, кадыкшылым үрээн. Холераның соонда водянка (очулга херек) халдаан, база өкпе айтырыглары болгаш өске аарыглар тыптып келгеннер. Тос ай ишти орунга шимчээшкин чок беп болгу дег чыда эмненген, бодаарга шупту амыдыралымның күштери төнген, ынчалдыр эмчилер безин мени ойталаан. Мага-боттуң хилинчээнден эвес, а дириг артып чурттаар улуг күзелим дээш түрегделдиг дуржулганы ынчалдыр алдым. Бир катап аарыым хайнып турда, улус мени өлүп эгелээн деп бодап турда, өрээлче адам кирип келгеш, мени деткип кезек мындыг сөстер чугаалаан: «Сегий бээр сен». Мээң сеткилим өөртүп турда, ооң өлүг-куу арнында ындыг идегел көзүлбейн турган. «Чок болза, — харыылап эгеледим — меңээ инженер эртем өөренирин чөпшээрээр болзуңза, сегий бээр чадавас мен». «Европаның эң эки өөредилге черинче дужаап кирип алыр сен», — деп ол байыралдыы-биле харыылаан, ынчан ол сөзүн тудуптар деп билип каан мен. Мээң сеткилимден аар чүък ынчан дүшкен. Бир кырган херээжен мени кайгамчыктыг боб-тараадан хайындырган мүн-биле эмневээн болза, хөөнүм чазаары орай болгаш ажык чок болур турган. Кандыг-даа сургаашкын күжү азы чажыт дээш турбаан. Аарыгны эмнээн эм долузу-биле чедиишкинниг, маадырлыг, харын мырыңай эрес-дидим дээр бе, болгаш дээштиг болган[15].

Сегий берген Никола Тесланы удавас Австр-Венгр шеригже 3 чылдың шериг-албанынче кыйгыртыр турган. Төрелдери ону чедир сегивээн деп санааш, тайга-даглар аразынга чажырып кааннар. Ол чүгле 1875 чылдың чайның эгезинде дедир эглип келген.

Ол чылын Никола Грацта дээди техниктиг училищеже (ам болза – Грацтың техниктиг университеди) кирип алган, аңаа ол электротехника өөренип эгелээн. Электротехника лекцияларынга Граммның машиназының ажылын хайгаарап тургаш, доктаамал токтуң четпестерин билип каан, ынчалза-даа профессор Яков Пешль ооң бодалдарына чидиг шүгүмчүлээш, шупту өөреникчилерниң мурнунга доктаамал эвес токту электрилиг шимчедикчилериге ажыглаттынмазының дугайында лекция номчаан. Үшкү курста Тесла адаанныг оюннар сонуургай бергеш турган, көзерге хөй түңнүг акша уттуруп эгелээн. Сактыышкыннарында Тесла ойнаарының чылдагаанын "чүгле хөлзээр күзел-биле эвес, а салып алган сорулгазынга чедери" деп бижип турган[16]. Удуушкуннарын уттурган улустарга үлеп берип тургаш, удавас ол дээш хөктүг кижи кылдыр санаттынып эгелээн. Төнчүзүнде ол кедергей улуг уттуруп алырга, ооң авазы бир эжинден чээли алыр байдалга келген. Оон тура ол көзер оюнун ойнавастап каан.

1879ч 4 айның 17 (29) Николаның адазы мөчээн.

Ооң мурнунда өөренип турган Госпичте ёзулуг гимназияга башкы кылдыр ажылдай берген. Госпичке ажыл таарышпас болган. Өг-бүлезинге акша чедишпестеп эгелээн, ынчангаш чүгле ооң ийи Петар болгаш Павел Мандич даайларының акша дузазы ачызынга аныяк Тесла 1880ч бир айда Прагаже баргаш, Прага университединиң философтуг факультединче кирип алган.

Бир семестрни өөренгеш, ажыл дилээр байдалга келген.

Австро-Венгрия, Германия болгаш Франция эдер

1882 чылга чедир Тесла Будапештке чазакка хамааржыр телеграф компаниязынга инженер-электрик кылдыр ажылдап турган, а ол компания ынчан телефон шугумун шөйүп база төп телефон станциязын тудуп турган. 1882 чылдың февральда Тесла электрошимчедикчиниң бир шынарын тускай ажыглаарын чогаадып каан – чоорту ол шынарны эргилип турар сорунзалыг шөл деп адап каар.

 
23 харлыг Никола Тесла

Доктаамал эвес токтуг электрошимчедикчи чогаадыр деп сорулгазын телеграф компаниязынга ажылдап турда бүтпестеп эгелээн. 1882 чылдың төнчүзүнде Эдисоннуң Парижте Континенталдыг компаниязынче (Continental Edison Company) кирип алган. Ук компанияның бир эң улуг ажылдарының бирээзи – Страсбургка демир-орук вокзалынга электростанция тудары. 1883 чылдың эгезинде чаа демир-орук станциязынга чырыдар дериглел чыып турда тывылган кезек ажыл айтырыгларын шиитпирлээри-биле Николаны Страсбургче компания чорудупкан[17]. Тесла бодунуң хостуг үезинде асинхроннуг электрошимчедикчи моделин чогаадып ажылдап турган, а 1883 чылда ук шимчедикчини Страсбургтуң хоорай баштыңынга делгеп көргүскен.

 
Музей Николы Теслы в Белграде

1884 чылдың чазын страсбургтуң д/о станиязынга ажылдар доозулган, ынчангаш Тесла Парижче дедир эглип келгеш, 25 муң долларны компанияның шаңналы кылдыр манап турган. Теслага көрдүнген ол шаңнал акшаны алырырын шенээш чадап каан, ынчалдыр ол акшаларны албазын билип, хомудааш, компанияга ажылындан үнген[18].

Чогаадыкчының бир совет намдакчызы (биогравы) Б. Н. Ржонсницкийниң[19] мынча деп чугаалап турганы: Тесла Россияже көжер деп бодап турган, ынчалза-даа Континетал компанияның бир удурутукчузу Чарльз Бечлор (англ. Charles Batchelor) Тесланы АКШ-че чоруурунче көгүткен. Бечлор бодунуң эжинче Томас Эдисонга сүмелел чагаа бижээн:

«Было бы непростительной ошибкой дать возможность уехать в Россию подобному таланту. Вы ещё будете мне благодарны, мистер Эдисон, за то, что я не пожалел нескольких часов для убеждения этого молодого человека отказаться от мысли ехать в Петербург. Я знаю двух великих людей — один из них вы, второй — этот молодой человек.»[20]

Тесланың өске намдакчылары ооң Россияже чоруур дугайында күзелин демдеглевээн, а чагааны олар чаңгыс (сөөлгү) домак-биле бижип турган. Впервые о записке упоминает первый крупный биограф Теслы Джон О’Нейл. Чагааның/бижиктиң сөзүглелин каяа-даа документилеп демдеглевээн. Амгы үениң намдакчызы, Марк Сейфер деп философия докторунуң чугаазы-биле алырга, ындыг бижик шуут турбаан чадавас.

Америка эдер

Эдисоннуң ажылынга эдер

 
Н. Тесла Хаустон-стритте бодунуң лабораториязынга бедик сырый трансформатор тергезиниңиң бертинге Руджер Бошковичтиң «Теория натуральной философии…» деп ном-биле олурар

1884ч июль 6-да Тесла Нью-Йоркка келген[21]. Томас Эдисоннуң компаниязынче (Edison Machine Works) ажылдап, доктаамал токтуң электрошимчедикчилер болгаш генераторлар эптээр инженер кылдыр кирип келген.

Эдисон Тесланың чаа бодалдарын соок кылдыр хүлээп ап, улам-на Тесланың хуу шинчилелдери-биле ажыы-биле чүүлзүнместеп эгелээн. 1885ч чазын Эдисон Теслага 50 муң. доллар аазаан (ол үеде ол акшаның үнези, трой унцияның өртээ-биле (1885 чылда өртээ – 1000 ажыг доллар) санаар болза, 1 сая доллар[22]болур, – бир эвес Эдисоннуң доктаамал токтуг электри машиналарын шынап-ла ылгалдыг экижидиптер болза[23]. Никола ону күүседир дээш күзелдии-биле ажылдап кирипкен, удавас ажыглаар характеристикаларын аянчок экижиткен Эдисоннуң машиналарының 24 аңгы хевирлерин, чаа коммутаторну база регуляторну көргүскен. Шупту экижидилгелерни Эдисон хүлээш, көжүп келген Тесланың американ баштак билбезин демеглээш, Тесланың акша айтырыынга ойталаан. Хомудаан Тесла дораан-на ажылындан боду үнген[24].

Нью-Йоркта лабораториязы эдер

Тесла Эдисоннуң компаниязынга бир чыл ажылдааш, инженерлер аразынга билдингир апарган. Электротехниктер бөлүү Тесланың ажылындан үнгени дугайында билип кааш, Николага электри-биле чырык хандырар бодунуң компаниязын ажыдарын сүмелээн. Тесланың өскерлиишкинниг токту ажыглаар төлевилелдери-биле электротехниктер бөлүү сонуургал чок болган, ынчангаш олар баштайгы саналын өскерткен: кудумчу чырыын экижилер дугалыг лампаның төлевилелин тургузар. Бир чыл эрткенде төлевилел бүде берген. Акша орнунга сайгарлакчылар чогаадыкчыга чаа лампаны ажыглаар компанияның кезек акцияларын сунган. Ындыг байдал чогаадыкчыга солун эвес болган, а компания Тесладан адырлыр деп шиитпирлээш, Тесланы нүгүлдеп, бактап турган[25].

1886 чылда күстен тура часка чедир чогаадыкчы дузалал ажылдар кылыр ужурга турган. Арыктар казып, «барган черинге удуп, тыпкан чүвезин чип» амыдырап турган. Ол үеде шак ындыг байдалга турган Браун деп инженер-биле өңнүктежип алган, а чаа өңнүү кезек таныыр кижилерин Теслага акша-биле дузалаар деп көгүдүп алган. 1887ч апрельде ол акшалар-биле тургускан «Tesla Electric Company» деп компания чаа дугалыг лампалар-биле кудумчулар чырыын бүдүрүп эгелээн. Үр эвес болганда компанияның кедилиин АКШ-тың хөй-хөй хоорайларындан чагыглар келгени бадыткаан. Чогаадыкчының бодунга ук компания ооң алыс күзелин чедип алыр херексел бооп турган[26].

Компаниязының офизин Тесла Нью-Йоркта Бешки авенюда бажың хөлезилеп алган, ол болза Эдисоннуң компаниязының бажыңы чанында. Ийи ол компанияның аразынга чидиг чижим эгелээн, ол "демиселди" улус «Токтар дайыны» деп адап каан.

1888 чылдың июльда билдингир американ үлетпүрчү Джордж Вестингауз 40-ден көвей Тесланың патенттерин садып алган, ол дээш патент бүрүзү дээш 25 муң доллар хире акша төлээн. Вестингауз өскерлиичел токка ажылдаар үлетпүржү машиналар сомаларын чогаадып турган Питтсбугта бодунуң заводттарынга сүмелекчи (консультант) дужаалче Тесланы чалаан. Чогаадыкчыга ол ажыл болза хандыкшыл бербейн, чаа идейлер тывыптырынга шаптаараазын бооп турган. Вестингауз ону артып калыр деп көгүдүп дилэрге безин, Тесла бир чыл эрткенде Нью-Йоркта лабораториязынче дедир эглип келген.

Питтсбургтан эглип келген соондан удавайн Никола Тесла Европа барып, Парижке 1889 чылдың Делегей чергелиг делгелгени сонуургап, база авазы биле Марица дынмазы-биле ужурашкан[27].

1888—1895 чылдарда Тесла бедик сырый сорунзалыг шөлдер шинчилеп турган. Ол чылдар эң түңнелдиг болуп келген: чогаадылгаларынга көвей санныг патентилер алган. Американың электри инженерлериниң институдунуң удуртукчулары Тесланы ооң ажылдары дугайында лекциялар номчуп бээрин дилеп чалаан. 1892 чылдың май 20-де ол үениң тергиин төлептиг электротехниктерниң мурнунга лекциязын чедиишкинниг, хүлээттингир кылдыр номчаан.

1895 чылдың март 13-те Бешки авенюда турган лабораториязынга өрт болган. Бажыңы таваанга чедир өрттенгенинден, чогаадыкчының сөөлгү чедиишкиннери узуткаттынган: механиктиг осциллятор, сайгылгаан чырыының чаа лампалары дугайында делгелге самбыра, ырак черлер аразынга суурундак чокка медеглелдер дамчыдар херекселдиң сомазы база электриниң бойдузун шинчилээр чыынды херексел. Тесла анаа хамаарыштыр: угаанындан сактып тургаш шупту ажыдыышкыннарын дедир эгидип шыдаптар мен, – диген.

"Ниагара шуралгактарының компаниязы" чогаадыкчыны акша-биле хандырып турган. Эдвард Адамстың дузазы-биле Теслага чаа лаборатория тударынга херек 100 000 доллар тыптып келген. Күзүн-не-ле чаа адреске ооң шинчилелдери катап уламчылаан: Хаустон-стрит, 46. 1986 чылдың төнчүзүнде Тесла 30 миль (48 км) ыракшылдыг радиосигналды чорудуп чедип алган[28].

Садыглажылга маркаларында эдер

Tesla (баштай Tesla Motors) — Силикон (Кремний) чоогазындан электромобильдер үндүрер американ стартап-компания.

Nvidia Tesla — кластерлиг технологиялар ажыглаан улуг бүдүрүкчүлүг санаашкыннар күүседир NVIDIA деп фирманың кезек графиктиг карталар боодалы. Tesla-га даянган графиктиг дүргедекчилер CUDA технологияны ажыглап, төп процессордан чүдүрүгнү GPU-же көжүрүп ажылдаар. Ук графиктиг дүргедекчилер боодалы CUDA технологияны ажыглавышаан, чүгле графиктер-биле эвес, а физиктиг процесстер модельдээринге өй.

Tesla — чехословак аадың-техника боодалы (Tesla AZK-220, Tesla EQ 131 D, Tesla DISCO 240 S), лабораторлуг дергилелдер болгаш радио үүрмектер чыындызы.

Орус дыл кырында ооң ажылдары эдер

Белградта Никола Тесланың музейи-биле кады кылган ажылдарын адаанда демдеглээн:

Номнар эдер

  • Ржонсницкий Б. Н.Выдающийся электротехник Никола Тесла (1856—1943). — Вопросы естествознания и техники. Институт естествознания и техники АН СССР. — Вып. I. — М., 1956. — Ар. 192.
  • Ржонсницкий Б. Н. {{{заглавие}}} / Научная редакция и предисловие доктора технических наук проф. Г. И. Бабата. — М.: Молодая гвардия, 1959.
  • Цверава Г. К.Никола Тесла, 1856—1943. — Л.: Наука; Ленингр. отд-ние, 1974.(Шифр РНБ : 74-3/1062 (чедимчок шөлүг — төөгү))
  • Ржонсницки Б. Тесла. — София: Държавно издательство «Техника», 1975.
  • Марк Сейфер. {{{заглавие}}}. — М.: Эксмо, 2005. — ISBN 5699081615.
  • Марк Сейфер. Никола Тесла. Повелитель вселенной. — Эксмо, Яуза, 2007. — ISBN 978-5-699-23746-3.
  • Желько Сарич. Посвящённый. Роман о Николе Тесле. — М.: «Дельфис», 2010.
  • Пиштало В. Никола Тесла. Портрет среди масок. — «Азбука-классика», 2010
  • Храмов Ю. А. Тесла Никола (Tesla Nikola) // Физики: Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и дополн. — М.: Наука, 1983. — С. 260. — 400 с. — 200 000 экз. (в пер.)
  • Фейгин О. Никола Тесла: Наследие великого изобретателя. — М.: Альпина нон-фикшн, 2012. — 328 с. — (Тайны атомного века). — 3000 экз. — ISBN 978-5-91671-158-5.
  • Спасое Влайч. Никола Тесла — человек-ангел. — М.: «Дельфис», 2013.

Сеткүүлдерде чүүлдер эдер

  • Ржонсницкий Б. Н. Жизнь, отданная науке (Никола Тесла). — Огонёк. № 28. 1956. — Ар. 29.
  • Ржонсницкий Б. Н. Никола Тесла (К 100-летию со дня рождения). — Вестник АН СССР. № 7. Памятные даты. 1956. — Ар. 90.
  • Подборка статей из журнала «Дельфис», 1999 г. — Российский общеобразовательный портал
  • В.Поляков.Приёмники Теслы [1]
Мазурин Ю. В. Никола Тесла — славянский гений.
Абрамович В. Метафизика и космология учёного Николы Теслы. (297 КБ)
  • Глинка К. Снесла курочка яичко // Независимый Бостонский Альманах «Лебедь» № 355, 28 декабря 2003 г.
  • Богомолова В. Никола Тесла герой-одиночка или безумец опередивший своё время?, 03.11.2004.
  • Никола Тесла: Повелитель молний  (чедимчок шөлүг — төөгү) 26.01.2007
  • Образцов П. Гений электричества и пиара.Наука и жизнь, № 6 (2010). — Ар. 57—60.

Шөлүглер эдер

  • Никола Тесла Кругосвет деп энциклопедияда.
  • Никола Тесла — Улуг совет энциклопедияда чүүл.
  • Nikola Tesla Museum  (англ.))
  • NikolaTesla.fr — Tesla дугайында 1000 ажыг документилер.


Документалдыг фильмнер эдер

  • «Тайна Николы Тесла» (англ. The Secret of Nikola Tesla) — уран чүүлдүг фильм, Крсто Папич 1980ч тырттырган.
  • «Никола Тесла. Человек из будущего», rutube.ru
  • Луч смерти — Никола Тесла (RenTV), rutube.ru
  • Лучи смерти. Гиперболоид инженера Филиппова (Россия-1)
  • Властелин мира. Никола Тесла (Россия-1)
  • 6 фильмов в которых упоминается Никола Тесла// tesla-nikola.ru
  • Никола Тесла. Человек из будущего. [2]

Демдеглелдер эдер

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Nikola Tesla
  2. 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  3. Энциклопедия Брокгауз (нем.)
  4. 4,0 4,1 Цверава Г. К. Тесла Никола // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1976. — Т. 25 : Струнино — Тихорецк. — С. 512—513.
  5. Finn B. S. Tesla, Nikola (9/10 July 1856–07 January 1943), electrical inventor (англ.) // American National Biography Online / S. Ware[New York]: Oxford University Press, 2018. — ISSN 1470-6229doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1301654
  6. «Tesla, Nikola». Encyclopædia Britannica from Encyclopædia Britannica 2007 Ultimate Reference Suite.
  7. Title of a biography by Robert Lomas (seen)
  8. Seifer, «Wizard: The Life and Times of Nikola Tesla», book synopsis
  9. http://news.suc.org/people/tesla/index.html
  10. Harnessing the Wheelwork of Nature: Tesla’s Science of Energy by Thomas Valone
  11. Тесла — по-сербски и на многих славянских языках — плотник
  12. Dommermuth-Costa, Carol, Nikola Tesla: A Spark of Genius, pp. 11-12. 1994. — ISBN 0-8225-4920-4.
  13. Ржонсницкий Б. Н. Никола Тесла. — М.: «Молодая гвардия». 1959. — См. список литературы
  14. Margaret Cheney, Robert Uth, and Jim Glenn. Tesla, Master of Lightning. — Barnes & Noble Publishing, 1999. — ISBN 0-7607-1005-8.
  15. Рассказ комбинирован из трёх источников: Н. Тесла «Речь по случаю вручения медали Эдисона» (18 мая 1917 года). Перевод из книги: Никола Тесла. Лекции. Самара, «Агни», 2008. Перевод С. В. Сливашкина, А. Е. Дунаева. Н. Тесла «Личные воспоминания» (Опубликовано в «Scientific American», 5 июня 1915 года) Перевод из книги: Никола Тесла. Статьи. Самара, «Агни», 2008. Перевод Л. Б. Бабушкиной. Н. Тесла «Мои изобретения» (Опубликовано в «Electrical Experimenter», 1919 г.) Перевод из книги: Никола Тесла. Статьи. Самара, «Агни», 2008. Перевод Л. Б. Бабушкиной.
  16. Ржонсницкий Б. Н. Никола Тесла. — М.: «Молодая гвардия». 1959. — См. список литературы
  17. Никола Тесла. Статьи
  18. Ржонсницкий Б. Н. Никола Тесла. — М.: «Молодая гвардия». 1959. — См. список литературы
  19. Первую статью о Н. Тесле Б. Н. Ржонсницкий опубликовал в 1956 году.
  20. Чазыглыг цитата: Неверный тег <ref>; для сносок Rzhos4 не указан текст
  21. «Master of Lightning» by Public Broadcasting Service. Website.
  22. $50 000 (1885 г.) = $1 082 008 (2006 г.) The Inflation Calculator (англ.)
  23. Cheney, Margaret [1979] (2001). Tesla: Man Out of Time. Simon and Schuster. ISBN 0-7432-1536-2.
  24. «Tesla Says Edison was an Empiricist. Electrical Technician Declares Persistent Trials Attested Inventor’s Vigor. 'His Method Inefficient' A Little Theory Would Have Saved Him 90 % of Labor, Ex-Aide Asserts. Praises His Great Genius.», New York Times, October 19, 1931. «Nikola Tesla, one of the world’s outstanding electrical technicians, who came to America in 1884 to work with Thomas A. Edison, specifically in the designing of motors and generators, recounted yesterday some of …»
  25. Ржонсницкий Б. Н. Никола Тесла. — М.: «Молодая гвардия». 1959. — См. список литературы
  26. Ржонсницкий Б. Н. Никола Тесла. — М.: «Молодая гвардия». 1959. — См. список литературы
  27. Ржонсницкий Б. Н. Никола Тесла. — М.: «Молодая гвардия». 1959. — См. список литературы
  28. Ржонсницкий Б. Н. Никола Тесла. — М.: «Молодая гвардия». 1959. — См. список литературы