Суслова, Надежда Прокофьевна

Наде́жда Проко́фьевна Су́слова (1843 чылдың сентябрь 1 (13) — 1918 чылдыӊ апрель 20) — Орус чондан бир дугаар эмчи кижи. Аполлинария суслованнын угбазы, Ф.М. Достоевскийниӊ ынакшылы.

Надежда Прокофьевна Суслова

Төрүттүнген хүнү 1 (13) сентябрьның 1843
Төрүттүнген чери
Мөчээн хүнү 1918 апрельдиң 20(1918-04-20) (74 хар)
Мөчээн чери
Хамаатызы (албатызы)
Ажыл-херээ эмчи, гинеколог, акушер, хирург

Допчу-намдары. эдер

Нижегород губерниязыныӊ, Горатов уездизи, Панино суурга тѳрүттүнген. (амгы Нижегород облазы, Соснов району) Граф Шереметевтен хосталганы алган крепостной тараачын кижинниӊ ѳг-бүлезинден. Хосталып алган соонда Ситец фабриказынныӊ ээзи апарган. Уруунга, Надеждага, эки эртем-билигни бээр аргалыг болган. Баштай авазы, оон пансионга эртем билиг бергеннер. Бичиизинден тура уруг номчуттунарынга ынак. Н.Г Чернышевскийнин чогаалдарын сонуургай берген. 1859 чылда угбашкылар Санкт-Петербургче кѳже бергеннер. 1861 чылда 18 харлыг Надежда "Современник" журналга (ред. И.И. Панаев, Н.А. Некрасов) бодуннун бир дугаар чогаалдарын парлаткан «Рассказ в письмах» (№ 8), «Фантазёрка» (№ 9). 1860 чылдарда революстуг «Земля и воля» бѳлүүнче кирип турган. Шивишкиннерниӊ дыӊнатканы биле алырга I Интернационала составынче база кирип турган. Уругнуӊ бажыӊынга «Марсельезаны» база поляк хосталга ырыларын ырлап турганнар. Хаанныг Россияга херээжен кижиге шупту дээди ооредилге черлери хааглыг турган, чугле Санкт-Петербургтун Кезер-эмчи академиязы 3 херээжен кижиге оорениирин чопшээрээн. Оларнын аразында Н.П. Суслова бар болган. Чопшээрээн профессорлар (Сеченов, Боткин)
Н.П. Суслова физиология сонуургап турган, ынчангаш 1862 чылда «Медицинский вестнике» уругнун статьязы кѳступ келген «Изменение кожных ощущений под влиянием электрического раздражения». 1863 чылда чазак херээженнерге лекцияларже кээрин хоруп каан. Н.П. Суслова Швейцарияже чорупкан. 1864 чылда Надежда орус уруглардан бир дугаар Цюрихтин университединче ѳѳренип кирип алган болгаш Россияда херээжен кижилер аразындан бир дугаар эмчи эртемнериннин, божудар болгаш кезер доктору - деп дипломну диссертациязы «Доклад о физиологии лимфы» («Beiträge zur Physiologie der Lymphherzen», И. М. Сеченов удурткан) камгалааны дээш алган.
Россияже ээп келгени.
1868 чылда апрель 16-да Надежда Прокофьевна Венага тургаш, Фёдор Фёдорович Эрисман - деп швейцар эмчи кижиге барып алган. Надежда ѳѳредилгезин 1867 чылда декабрь 14-те дооскан. Санкт-Петербургче ашаа биле чанып келгеннер. Эмчи кылдыр ажылдаарын шынзыдып, катап дисертациязын камгалап, шылгалда дужаар ужурга таварышкан. Улай база эртем ажылдарын кылган: «Прибавление к физиологии лимфатических сердец» (Санкт-Петербург, 1868). Критика ажылы: М.М.Манасеина «О воспитании детей в первые годы жизни». 1870 чылда суслова келир уеде ашаа, А.Е. Голубев, эмчи гистолог, биле Нижний-Новгородче кѳже бергеннер. Божудар талазы-биле практиказын анаа уланчылаан, 1974 чылдан тура Большая солдатская кудумчузунда 57 дугаар бажынга чуртап турганнар. Эрисман биле бадылгазы 1878 чылда соксап каан. Эрисмандан чара бадылганы уруг биле Голубев чугле 1883 чылда алганнар. Оон соонда олар бадыланчып алыр аргалыг болганнар. 1892 чылдан тура Крымга, Алуштага, чуртап турганнар. Суслова 1918 чылда, апрель 20-де чок болган.

Тураскаалдары. эдер

  • Нижний Новгородта суслова аттыг кудумчу.
  • Алуштада топ эмчи девискээринде Сусловага тураскаал. Эмчиннин 120 чылдаанында ажыткан.

Шолулгелер. эдер

  • Осипов Г.В. Первая русская женщина-врач Надежда Прокофьевна Суслова // Журнал Здоровье. — 1988. — № 9.
  • Э. А. Павлюченко. Женщины в русском революционном движении.