Намзырай
Намзырай (төв. Намсе) - Буддизмге хамаарышкан бай-шыдалдың бурганы. Ол ак арзылаң мунуп алган, борбаксымаар улуг алдын-сарыг өңнүг мага-боттуг, килеңнээн арын-шырайлыг. Оң холунда тиилелгениң чанзан (төв. гьялцен) тугун тудуп алган, солагай холунда эртине даштар үндүр бүлгүрүп турар мангуст күжүгенни туткан[1].
Чүдүкчүлерге ол эң билдингир, алдарлыг Бурганнарның бирээзи. Эт-хөреңги, акша-төгерик, буянныг, эки ажыл-херекче үнүп турар-даа болза, база катап демдеглеп каары артык эвес, кол-ла чүве - шын үзел. Ажыл-херектиң буянныг азы буянныг эвес дээрзи үзелден кол хамааржыр.
Тариназы:
эдерОМ БЕ ШАРВАНАЕ СОХА.
Бай биле ядыы кижи дугайында төөгү
эдерБурган Башкының үезинде бир бай кижи Бурган Башкыны болгаш ооң өөреникчилерин хүндүткелдии-биле бодунуң өргээзинче чалаан. Элээн каш хону ол белектенген - күзенчиг хүн-даа келген. Бурган Башкының айызын ап, Дарыма Өөредиин (Дхарма Өөредиин) дыңнаар дээн кижилер хөйү-биле чыглып келген. Бай иштинде "Мээң экиирген, хүндүлээчел кижи деп адым улам алдаржыыр-дыр аа" деп сеткили ханып боданган.
Дойже келген кижилерниң аразында бир ядыы кижи турган. Ол кудумчудан өргээниң улуг өрээлинче көрүп, адыштарын хүндүткелдии-биле кожа тудуп, боданган: "Бай бооп, Чырыткылыг Бууда Башкыга мындыг өргүл кылыры дыка-ла магалыг-дыр аа. Бо бай кижиниң чаагай сеткилинден болгаш Буддага сүзүүнден чыып алган буянынга сеткилимниң ханызындан өөрүп тур мен".
Шупту өргүлдер дооступ, дой төнген соонда, чыылганнар Бурган Башкыдан Өөредиг дилээннер. Өөредиг берип тура, Бурган Башкы өргүл өргээн бай кижиниң адын чаңгыс-даа адаваан. Чүге дээрге Башкы байның бодалдарын, кылып турар өргүлү ооң байыыргак, алдар-ат күзээн сеткилин өөскүдүп турарын билген. Ынчалза-даа Бурган Башкы демги ядыы кижиниң адан адап, ооң шын үзел-бодалын демдеглеп каан.
Дөзүк
эдер- Геше Лобсаң Тхүптен Башкы. Будда Бурганга сүзүглеп тейлээри аза хилинчек-човулаңдан адырлырының аргалары. Тываның Ю.Ш. Күнзегеш аттыг ном үндүрер чери. Кызыл - 2007ч.
- ↑ Геше Лобсаң Тхүптен Башкы. Будда Бурганга сүзүглеп тейлээри аза хилинчек-човулаңдан адырлырының аргалары. Тываның Ю.Ш. Күнзегеш аттыг ном үндүрер чери. Кызыл - 2007ч. 74 арын.