Ге́рта Мю́ллер (нем. Herta Müller; 17 август 1953, Ницкидорф[en], Банат, Румыния) — немец шүлүкчү база чогаалчы, хөй-ниитичи, чурукчу. 2009 чылдың литературада Нобель шаңналының эдмлекчизи.

Герта Мюллер

нем. Herta Müller

Төрүттүнген хүнү 1953 августтуң 17(1953-08-17)[1][2][3][…] (70 хар)
Төрүттүнген чери
Хамаатызы (албатызы)
Ажыл-херээ писательница, лингвистка, поэтесса, переводчица, романистка, эссеистка
Идепкейлиг чылдары 1976 — амгы. үе
Жанр роман[d], поэзия[d] биле эссе[d]
Чогаадыкчы дылы Немец дыл[5][6] биле румынский язык[d]
Шаңналдары
Большой офицерский крест ордена «За заслуги перед Федеративной Республикой Германия» орден Максимилиана «За достижения в науке и искусстве»
Нобелевская премия по литературе

поощрительная премия Адама Мюллера-Гуттенбрунна[d] (1981)

премия Союза коммунистической молодёжи Румынии в секции "произведения на языках национальных меньшинств"[d] (1982)

литературная премия «Аспекты»[d] (1984)

литературная премия Рауриса[d] (1985)

поощрительная премия Бременской литературной премии[d] (1985, 1985)

премия Марии-Луизы Флайссер[d] (1989)

Премия немецкого языка[d] (1989, 1989)

премия Хросвиты[d] (1990)

Кранинштайнская литературная премия[d] (1991)

Премия немецких критиков[d] (1992)

премия Генриха Клейста[d] (1994)

премия «Аристейон»[d] (1995)

премия Франца Набля[d] (1997)

литературная премия Иды Демель[d] (1998)

Дублинская литературная премия[d] (1998)

премия Франца Кафки[d] (1999)

ораторская премия Цицерона[d] (2001)

Tübinger Poetik-Dozentur[d] (2001)

медаль Карла Цукмайера[d] (2002)

премия Жозефа Брейтбаха[d] (2003)

литературная премия Фонда Конрада Аденауэра[d] (2004)

Берлинская литературная премия[d] (2005)

премия Вюртов в области европейской литературы[d] (2006)

литературная премия Вальтера Газенклевера[d] (2006)

почётная премия Общества Генриха Гейне[d] (2009)

премия Франца Верфеля в области защиты прав человека[d] (2009)

премия Гофмана фон Фаллерслебена[d] (2010)

премия Самуила Богумила Линде[d] (2011)

премия «Монисмания»[d] (2011)

Городской писатель Бергена[d] (1995, 1996)

премия Рикарды Хух[d] (1987)

Премия за лучшую переводную книгу[d] (2013)

литературная премия Ханнелоре Греве[d] (2014)

премия Генриха Бёлля[d] (2015)

премия Ойгена Когона[d] (2019 марттың 22)

профессор поэзии братьев Гримм[d] (1998)

премия Фридриха Гёльдерлина от Тюбингенского университета[d] (2015)

почётный доктор Йенского университета[d] (2017)

почётный доктор Падерборнского университета[d] (2012)

почётная премия Общества Генриха Гейне[d]

Хол үжүү Хол үжүү

Намдары эдер

1953 чылдың август 17-де Румынияның Банатка Ницкидорф деп черге төрүттүнген.

Герта Тимишоарада университет (West University of Timişoara) дооскан, аңаа румын болгаш немец литератураны өөренген. 1976 чылда заваодка очулдурукчулап турган. 1979 чылда ажылындан үндүрткен.

Уруглар садынга ажылдап турган. Немец дыл башкылап база ажылдаан. 1982 чылда бир дугаар немец дыл кырында «Оргулааштар / Низины»деп ному үнген.

Амгы үеде Берлинде чурттап турар.

Уран-чүүлү эдер

Шүлүк проза база эссе бижиир. Чурукчу база фотограф кылдыр санаттынып турар.

Элээн хөй литература шаңналдарының эдилекчизи: эдер

Дублинской литературной премии 1998 года, Австрийской премии имени Франца Кафки 1999 года,

Нобелевской премии по литературе 2009 года.

2008 чылда Швецияның чогаалчылар эвилели ооң «Король кланяется и убивает» деп чыындызын сөөлгү чылдарда бижээн 10 тергиин дээн херээжен кижи бижээн чогаалдарның бирээзи деп үнелээн.

Чогаалдары эдер

Романнары эдер

  • Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt (Берлин, 1987), в англ. пер. The Passport (1989)
  • Reisende auf einem Bein (1989)
  • Der Fuchs war damals schon der Jäger (Лиса тогда уже была охотником) (1992)
  • Herztier (Сердце-зверь) (1994)
  • Heute wär ich mir lieber nicht begegnet (Лучше бы я себя сегодня не встречала) (1997)
  • Atemschaukel (Вдох-выдох) (в соавторстве с Оскаром Пастиором, 2009)

Шүлүк чыындылары эдер

  • Im Haarknoten wohnt eine Dame (Женщина живет в пучке волос), 2000
  • Die blassen Herren mit den Mokkatassen (Бледные господа с чашечкой кофе в руках), 2005
  • Vater telefoniert mit den Fliegen (Отец звонит с мухами), München: Carl Hanser Verlag, 2012
  • Im Heimweh ist ein blauer Saal, München: Carl Hanser Verlag, 2019

Проза болгаш эссе чыындылары эдер

  • Niederungen (Низина) (Бухарест, 1982)
  • Drückender Tango (Тягостное танго) (Бухарест, 1984)
  • Barfüßiger Februar (Босоногий февраль) (1987)
  • Wie Wahrnehmung sich erfindet (1990)
  • Der Teufel sitzt im Spiegel (Дьявол пребывает в зеркале) (1991)
  • Eine warme Kartoffel ist ein warmes Bett (1992)
  • Der Wächter nimmt seinen Kamm (1993)
  • Angekommen wie nicht da (1994)
  • Hunger und Seide (Голод и шелк) (1995)
  • In der Falle (1996)
  • Der fremde Blick oder das Leben ist ein Furz in der Laterne (1999)
  • Heimat ist das, was gesprochen wird (2001)
  • Der König verneigt sich und tötet (Король кланяется и убивает) (2003)

Орус дылче очулдурттунган эдер

  • Сердце-зверь: Роман. / Пер. с нем. Г. Снежинской. — СПб.: «Амфора». ТИД Амфора, 2010. — 255 с. (Тираж 3000 экз.) ISBN 978-5-367-01644-4
  • Качели дыхания: Роман. / Пер. с нем. М. Белорусца. — СПб.: «Амфора», 2011. — 319 с. ISBN 978-5-367-01804-2
  • Бледные господа с чашечкой кофе в руках: Книга стихов. / Пер. с нем. Б. Шапиро. — Озолниеки: Literature without borders, 2018. — 216 с. (Тираж 1000 экз.) ISBN 978-9934-8708-5-9
  • Как даме жить в пучке волос: Книга стихов. / Пер. с нем. А. Прокопьева. — Озолниеки: Literature without borders, 2018. — 200 с. (Тираж 1000 экз.) ISBN 978-9934-8708-4-2

Демдеглелдер эдер

Литература эдер

  • Herta Müller. / Haines B., ed. — Cardiff: University of Wales Press, 1998
  • Predoiu G. Faszination und Provokation bei Herta Müller: eine thematische und motivische Auseinandersetzung. — Frankfurt/Main; N. Y.: P. Lang, 2001.
  • Herta Müller. — Münch.: Richard Boorberg, 2002.
  • Daum T., Geissler K.-F. Herta Müller: eine Würdigung. — Fr./M.: Brandes & Apsel, 2003
  • Schau A. Leben ohne Grund: Konstruktion kultureller Identität bei Werner Söllner, Rolf Bossert und Herta Müller. — Bielefeld: Aisthesis, 2003.
  • Dascălu B. M. Held und Welt in Herta Müllers Erzählungen. — Hamb.: Dr. Kovac̆, 2004.
  • Bozzi P. Der fremde Blick: zum Werk Herta Müllers. — Würzburg: Königshausen & Neumann, 2005.
  • Johannsen A. K. Kisten, Krypten, Labyrinthe, Raumfigurationen in der Gegenwartsliteratur: W.G. Sebald, Anne Duden, Herta Müller. — Bielefeld: Transcript, 2008.

Шөлүглер эдер

Орус дылче очулдурган чогаалдары

Ооң дугайында