Джобс, Стив

Стэнфорд университеттиң доозукчуларының мурнунга Стив Джобстуң чугаазы

Стив Джобс
англ. Steve Jobs
Төрүмел ады	Абдул Латиф Джандали
Долу ат	Стивен Пол Джобс
Төрүттүнген хүнү	1955 февральдың 24(1955-02-24)[…]
Төрүттүнген чери	Сан-Франциско, Калифорния
Мөчээн хүнү	2011 октябрьның 5(2011-10-05)[…] (56 хар)
Мөчээн чери	Пало-Алто, Санта-Клара, Калифорния
Чурт	Американың Катышкан Штаттары[d]
Ажыл-херээ	американ сайгарлыкчы, чогаадыкчы, үлетпүр каастакчы, медээлелдиг чепсектерниң нарын тургузуунуң эге баштайгыларының бирээзи, Apple, NeXT и Pixar корпорацияларның үндезилекчилериниң бирээзи
Адазы	Төрээн адазы: Абдул Фаттах (Джон) Джандали (1931), азыраан адазы: Пол Рейнголд Джобс (1922—1993)
Иези	Төрээн авазы: Джоан Кэрол Шибле (1932), азырап каан авазы: Клара Джобс (Агопян) (1924—1986)
Ашаа азы кадайы	Лорен Пауэлл (өг-бүле туткан чылдары(1991—2011)
Ажы-төлү	Кристен-Энн Бреннан: Лиза Бреннан-Джобс (1978), Лорен Пауэллден: Рид Джобс (1991), Эрин Джобс (1995), Ив Джобс (1998).
Шаңналдары база премиялары	Джефферсоннуң тускай шаңналы (1987), Грэмми Шаңналының Хайгаарал Чөвүлелиниң тускай шаңналы (2012, (мөчээн соонда)
Автограф
Сайт	apple.com/stevejobs

Чаңгыс кижиниң күзели бүгү делегейни өскертип болур. Делегей бир туураан угаанныг болгаш талантылыг кижилерниң бирээзин чидирген. 2011 чылдың октябрь 5-де Apple деп, тургузуунуң талазы-биле ооң - биле кымның-даа деңнежип шыдавазы фирманың үндезилекчизи Стив Джобс бистен чарлып чоруткан. Ооң чурттап турганы Калифорния штаттың губернатору Джерри Браун октябрь 16-ның хүнүн Стив Джобстуң Калифорния штатта Хүнү кылдыр чарлаан. Стив Джобстуң (Steve Jobs) алдарлыг чугаазы бар. Ону сөөлгү үеде Интернетте барык шупту сайттар салып турар. Мен база бо алдарлыг чугаазын тыва дыл кырында очулдургаш, номчукчуларымга номчуп таныштырар деп бодап алдым. Бистерниң хөй кезиивис чажында-ла азырандыга барган (24.02.1955 чылда ооң төрээн авазын Джоанн Симпсон дээр, а адазы сирий сөөктүг Абдула Джон Джандали дээр) Стив Джобстуң дугайында эки билбес-даа болзувусса, ооң чогаадып кылып каан чүүлдерин хүн-бүрүде амыдыралывыста ажыглап, ону көрүп, холувус-биле тудуп чоруур бис. Ынчангаш, ындыг өндүр кижиниң чырык адынга мөгейиг кылдыр “Чуртталгазындан үш төөгүзүн” бараалгадыр-дыр мен.

Стэнфорд университеттиң доозукчуларының мурнунга Стив Джобстуң чугаазы. 2005 чыл.

“Бо хүн делегейде эң-не эки университеттиң дипломнарын ап турар үеңерде, силерниң-биле кады турары меңээ канчаар-даа аажок улуг чоргаарал -дыр. Мен институттар доозуп чорбаан мен. Бо хүн мен силерге бодумнуң чуртталгамдан үш төөгүнү чугаалап бериксеп тур мен. Чүгле ол-ла. Ында улуг онзагай чүү-даа чок. Чүгле үш төөгү.

Бир дугаар төөгү-точкаларның каттыжып кээриниң дугайында.

Мен Reed College-ти чүгле 6 ай өөренгеш, октапкан мен. Ынчалза-даа аңаа “аалчы” хевирлиг байдалга барык 18 ай хире чоруп тургаш, оон шуут чорупкан мен. Мен өөредилгемни чүге каапкан мен инчеш?

Шупту чүве мээң төрүттүнүп кээримниң мурнунда-ла эгелээн. Мээң төрээн авам аныяк аспирант, бадылашкан ашаа чок турган болгаш, мени бир улуска азыранды кылдыр бериптерин бодап алган. Авам мени албан-биле дээди эртемниг улус азырап алзын деп күзелдиг турган. Ынчангаш, мен албан юрист өг-бүлениң оглу кылдыр азырандыга баар ужурлуг турган мен. Ынчалза-даа мээң төрүттүнүп кээримниң бичии-ле мурнуу чарыында олар кыстыг болурун күзей бергеннер. Оларже дүне када долгапкаш: “Хенертен оол уруг төрүттүнүп келди. Канчаар силер? Алыр силер бе? ”-деп айтырган. Олар: “Ынчанмайн канчаар” дээннер. Мээң төрээн авам азырандыга алыр деп турар авам колледж - даа дооспаан, а мээң ачам болур кижи школаны безин дооспаанын билип каан. Ынчангаш мени азырандыга алыр дугайында саазыннарга адын салырындан ойталаан. Ооң соонда харын каш айлар эрткенде, мээң азырадыга алыр дээн ада-ием мени “албан колледжке өөренирин” азаан соонда, авам мени азырандыга бээр чөпшээрелин берген.

17 чыл эрткенде мен колледжче өөренип чорупкан мен. Чүве билбес, мелегейимден Стэнфорд ышкаш, аажок аар өртектиг колледжти шилип алган болдум. Мээң ада-иемниң чыып алган акша-хөреңгизи чүгле өөредилгеге белеткелдерже чарыттына берген. Алды ай эрткенде, мээң өөренир дугайында сорулгам утказы чиде берген. Мен бодум чуртталгамда чүнү кылырымны, оон аңгыда, өөренип турган колледжим меңээ ону чедир бодаптар арганы берип шыдаптарын база билбес турдум. Ооң түңнелинде, ада-иемниң бүгү назынында чыып келген акша-хөреңгизин анаа-ла чарып чоруп турган мен. Ынчангаш колледжини кааптар деп бодап алгаш, шупту чүве анаа болур деп чүвеге бүзүреп турган мен. Эгезинде мен коргуп турдум, ынчалза-даа, кажан амгы үеде эрткен үелерни бодап келгеш, мээң чуртталгамда ынчан эң-не шын шиитпирни хүлээп алган-дыр мен бодап чоруур мен. Кажан колледжти каап тургаш, менден ыяп баарынче негеттинип турган кичээлдер солун эвес, а чүгле мээң сонуургаар кичээлдеримче баары меңээ солун-дур деп чугаалаанырын соксадыр ужурлуг турган мен. Ол үеде шупту чүве ындыг-ла кончуг аянныг эвес турган. Ниити чуртталга бажыңында аңгы өрээлим чок турган болгаш, эштеримниң өрээлиниң шалазынга удуп турган мен. Чем садып чиир дээш, кола шилдерин 5 цент өртектиг дужаап, бүгү хоорайны кежилдир 7 миль хемчээлдиг черде кришнаиттерниң хүрээзинден халас чемненип алыр дээш, улуг-хүн санында - ла чадаг кылаштап чедип турдум. Меңээ ол хүрээ аажок эки турган. Ынчангаш, мээң бодумнуң сонуургалым-биле болгаш душ бооп таваржып чорааным ужуралдарым сөөлүнде барып меңээ дыка ажыктыг болган.

Силерге бир чижекти чугаалап көрейн: Reed College чараш бижииниң талазы-биле эң-не эки кичээлдерни берип турган. Өөренип турган черивистиң каасталга бүрүзүн дыка чараш хол үжүү-биле бижээн бижиктер-биле каастап каан турган. Мен колледжтен үндүртүрткен турган болгаш, анаа кичээлдерже барбайн турзумза-даа, чараш бижилге кичээлдеринче бижиттирип алгаш турган мен. Мен serif болгаш sans serif деп үжүктерни болгаш демдектерни тургузар тускай бижилгениң дүрүмнерин, үжүктерниң янзы-бүрү көжүрүглерин база сөстер дузазы-биле каракка чуруттунуп келир чуруктарны канчаар тургузарының дугайында эртемге өөренип алган мен. Олар кайгамчык чараш, төөгү-биле холбаалыг, дыка шевер кылдыр кылып каанын эртем талазы-биле безин чедир сайгарып шыдаттынмас турган боор.

Бо-ла бүгү ынчан мээң чуртталгамга ажыы чок чүүлдер кылдыр санаттынып турган. Ынчалза-даа кажан бистер он чыл эрткенде бир дугаар Макинтожтарны ажылдап кылып турувуста бо-ла бүгү билиглерим кончуг хереглеттинген. Ооң ачызында Макинтож бир дугаар чараш хевирлиг компьютер болган. Бир эвес мен ынчан колледжке бо эртемнерни өөренир кичээлдерже бижиттирип албаан турган болзумза, Макинтожтуң чамдык кезектери болгаш дорт хемчээлдиг шрифтери турбас турган. А кажан Windows бо-ла бүгүнү Макинтожтан үндүр хадыпкан болганда, амгы үеде кижи бүрүзүнүң хуузунда ажылдап турары компьютеринде дыка хөй чараш бижилгелер шуут чок турар турган бооп чадавас.

Кажан мен колледжке өөренип турган үемде шупту точкаларны катыштырыптар аргам чок турган. Ынчалза-даа он чыл эрткенде шупту чүве дыка бөдүүн болгаш дыка билдингир апарган.

База катап катаптап каайн: кажан бурунгаар көрүп тургаш, силер аңгы-аңгы точкаларны тудуштуруп шыдавас силер. Чүгле эрткен үеңерже хая көрнүп көргеш, ынчан харын аңгы-аңгы точкаларны тудуштуруп ап болур силер. Ынчангаш, силер келир үеде тудуштуруп шыдаптар точкаларыңарга бүзүрээр болзуңарза эки. Силер бир-ле чүвеге ыяап-ла ынаныр ужурлуг силер. Боттарыңарның тура-сорууңарга, салым-чолуңарга, амыдырал-чуртталгаңарга, үүлеңерге-чүге-даа болза. Шак-ла ындыг чуртталгаже көрүш мени кажанда-даа эпчок байдалга таварыштырбаан. Ындыг чоруктуң ачызында мээң амыдыралым шуут өскерли берген. Уланчылыг...

Мээң ийи дугаар төөгүм-ынакшыл болгаш чидириглер дугайында Мен чуртталгамда кылыр дээн ынак чүүлдеримни эрте тып алганым – меңээ дыка дузалаан. Woz (Стив Возняк) биле кады Apple компаниязын ада-иемниң гаражынга тургузуп алган турувуста, чаа-ла 20 харлыг турдум. Кызып ажылдаанывыс түңнелинде, гаражка ажылдап эгелээн ийи кижиден Apple 10 чыл эрткенде $2 миллиард саң-хөөлүг 4000 ажылдакчыларлыг компания болу берген. Бистерниң эң-не эки бүдүрүп кылган компьютерлеривис Macintosh ( азы кысказы - биле Mac-бир дугаарында 1984 чылдың январь 24-те ажыглалче кирген) хөй улустуң ажыглалынче киирипкен турувуста чаа-ла 30 харлыг турдум. Ооң соонда мени ажылымдан үндүрүпкен.

Канчап силерни бодуңарның-на үндезилеп тургускан компанияңардан үндүрүптер чүвел?

Харын, Apple компаниязының улгадып келгени-биле меңээ удуртурунга дузалажыр кылдыр талантылыг улустарны ажылче киирип ап турган мен. Эгезинде 5 чылда шупту чүве анаа турган. Ооң соонда компанияның келир үеде сайзыралының дугайында айтырыгларга маргыжып эгелээш, сөөлүнде шуут кыржып алган бис. Директорлар чөвүлели оларның талазын шилип алган. Ынчангаш мен 30 харлыг тургаш ажылымдан үндүрткен мен. Артында хөй улустуң мурнунга. Мээң улгадып келгеш кылып чораан ажыл-херээм буурап калган.

Каш айлар дургузунда чүнү - даа канчаарын билбейн чоруп турдум. Мээң мурнумда турган сайгарлыкчыларның адын бужартадып каан ышкаш болган мен. Оларның берип каан эстафета ыяжын оскунупкан ышкаш апардым. Мен David Packard биле Bob Noyce-биле ужуражып келген санымда-ла үүлгедип алган үүлгедиим дээш буруум миннип турдум. Ынчап кээрге, хамык улустуң мурнунга болган буураашкындан чамдыкта шуут бир-ле черже дезип чоруй барыксаам келип турду. Ынчалза-даа мен ам-даа кылып чораан ажыл-херээмге ынак мен бодал чоорту билдинип келген. Apple компаниязында тургустунуп келген байдал чамдык болуушкуннарны өскертипкен. Мени дашкаар шывадапкан-даа болза, мен аңаа ынак турган мен. Ынчап тургаш, шупту чүвени эгезинден эгелеп катап база эгелээр деп бодап алдым.

Apple компаниязындан үндүрткеним ынчангы үеде мээң-биле болган болуушкуннардан эң-не эки таварылга болган. Шупту чүвези четчир, чедиишкинниг кижиден мен, бодунга ам-даа чедир бүзүревес, чаа-ла ажыл-херек эгелеп чоруур кижиже шилчий берген мен. Мен хостуг апарган болгаш, бодумнуң чуртталгамда дыка солун болгаш чогаадыкчы агымче кирипкен мен.

Дараазында 5 чылдарның дургузунда мен NeXT деп компанияны болгаш, оон аңгыда, Pixar деп компанияны тургузуп алдым. Кайгамчык херээженге ынакшый бердим. Ол мээң кадайым болу берген. Pixar компаниязы эң-не бир дугаар Toy Story ( Ойнаарактар төөгүзү) деп анимациялыг компьютерге чураан фильмни кылып үндүрген. Амгы үеде эң-не чедиишкинниг анимация кылыр студия болуп турар. Кайгамчык болуушкуннарның болган соонда Apple компаниязы NeXT-ти садып алган. Ынчангаш, мен катап Apple-же эглип келдим. А NeXT-тиң тургузуу амгы үеде катап сайзыраан Apple компаниязының чүрээ болу берген. Laurene биле мен дыка эки өг-бүле болу берген бис.

Мени Apple-ден үндүрбээн болза, бо-ла бүгү чүүлдер кажанда-даа болдунмас турган дээрзинге бүзүрээр мен. Эм аажок ажыг-даа болза, аарыг кижиге дузалаан. Чамдыкта чуртталга силерниң бажыңарже кирпииш-биле улдап болур. Бүзүрелиңер кажанда - даа чидирбеңер. Бодумнуң ынак ажыл-херээмни уламчылаарынга чүгле мээң бодумнуң ынак ажылымга ынакшылым дузалаан деп билип чоруур мен. Силер база бодуңарның ынак чүүлүңерни тып алыр болзуңарза эки. Ол чүүл силерниң ажылыңарга болгаш өске улустар-биле харылзажырынга кончуг чугула херек. Силерниң ажылыңар чуртталгаңарның хөй кезиин эжээлеп аар. Чуртталгадан долу өөрүшкүнү алыр деп бодаар болза, силерниң бодалыңар-биле алырга, эң-не чугула ажылды кылыры болур. Эң-не улуг болгаш чугула ажылды кылырда чүгле бодуңарның кылып чоруур ажылыңарга ынак болур ужурлуг силер. Ам-даа ындыг ажыл - херээңерни тыппаан болзуңарза-дилеңер. Кажанда-даа доктааваңар. Ынакшылда дилээшкиннер соонда тыпчып алган таалал ышкаш аан. Таалал оттурар ажыл-херекти шын тып алгаш, ынчан сеткил ханып, эчизинге чедир биле бээр силер. Ынчангаш, сагыш-сеткилге тааржыр таалалды тып алыр болзуңарза, үе эрткен тудум ол экижип бар-ла чыдар. Ынчангаш тыппаан шаанга чедир ыяап-ла дилеңер. Черле турбаңар.

Мээң үш дугаар төөгүм – өлүм дугайында

17 харлыг тургаш мындыг хевирлиг мерген сөстерни номчаан мен: “ Кажан силер хүннүң-не бо хүннү эң-не сөөлгү хүн кылдыр чурттап чоруур болзуңарза, кажан бир шагда ол ынчаар боттаны бээр”. Ол тодарадылга мээң сеткилимге аажок кирген болгаш, оон эгелээш-ле, 33 чылдар дургузунда бодумну көрүнчүкке көрген санымда, хүннүң-не бодумдан мынчаар айтырар мен: “Бир эвес бо хүн мээң чуртталгамның эң-не сөөлгү хүнү турган болза, бо хүн кылыр деп турар чүүлдеримни кылыр мен бе?” Каш хонуктар дургузунда “Чок” деп харыылааным соонда, бир-ле чүвени албан өскертир болза эки-дир деп билип турган мен. “Удавас өлүп каар мен” деп бодал чуртталгамда эң-не харысаалгалыг шиитпирлерни кылырынга дыка ажыктыг болган. Чүге дээрге, кылыр дээн чүүлүн болдунмайн баарындан коргуп, улустан ыядып, өске кижилерниң сээң дугайыңда чүү деп бодаары болгаш чоргаарал дээн хевирлиг чүүлдер өлүмнүң мурнунга чүү-даа эвес апаар. Чүгле эң-не кол чүүлдерже сагыш салып эгелээр сен. Удавас келир өлүм дугайында бодалдар бир-ле чүвени чидирип алырының дугайында бодалдардан чайладыптар. Силер шалдаң апаар силер. Чүрээңерниң кыйгызынче чорбастай бээр силер.

Бир чыл бурунгаар меңээ рак деп диагнозту эмчилер тодарадып каан. Ону тырттырып каан чурукту меңээ эртенгиниң 7:30 турда чоргузуп берген. Чурукта бестиг баарзыкта ( поджелудочная железа) ыжык барын тода көргүзүп каан. Мен безин чадаарда бестиг баарзык ( поджелудочная железа) деп чүвени билбес турдум.Эмчилер мээ шак мындыг рактың хевири-биле аараан кижи кажанда - даа эмнеттинмес, 3 - ден 6 ай хире чурттаар үе артканын дыңнаттылар. Мээң эмчим мени чана бээрин сүмелээн. Бажыңга баргаш, хамык ажыл-херекти аайлап алырынга үе берип турган. (Эмчилернии-биле алырга, өлүмге белеткенип алыр үени берип турары ол.) Ол чүл дээрге, сен уругларыңга келир 10 чылда чугаалаксаан чүүлдериңни чугаалап бээрин шенеп көөр ужурлуг сен. Ол чүл дээрге, шупту чүве анаа болур кылдыр, өг-бүлеңге болдунар шаа-биле чиик кылдыр белеткээри-дир. Ол чүл дээрге, чоок кижилери-биле байырлажып алзын дээни ол-дур.

Мен бо диагнозум-биле бүдүн хүн дургузунда чурттап келдим. Орай кежээ мээң боостаамче эндоскоп суккаш, улуг хырнымны болгаш шөйүндүлеримни таварыштыр эрткеш, бестиг баарзыкче ( поджелудочная железа) инени шашкаш, ыжыктан кезек клеткаларны ап алганнар. Мен билинмес чыткан болгаш чүнү-даа билбээн мен. Бо дугайын мээң кадайым сөөлүнде чугаалап берген. Мээң кадайым чанымга тургаш көөрге, эмчилер ол клеткаларны микроскоп адаанга көргеш, алгыржып-ла эгелээннер - дир. Чүге дээрге, мээң аарый бергеним рактың хевири кезиишкин дузазы-биле эмнеп болур хевир болган. Ынчангаш эмчилер меңээ кезиишкин кылып каан болгаш, ам мээң шупту чүвем анаа.

Өлүм меңээ ынчан дыка чоокшулап келген турган. Улаштыр чурттаарым он чылдардан оранчок чоокшулап келген турган. Шак ындыг байдалды чурттап эрткен болгаш, өлүм дээрге ажыктыг-даа болза, чогаадып каан билиишкин кылдыр билип чораанымдан ойталап, ам мындыг чүүлдү бүзүрелдии-биле чугаалап болур мен:

Кым-даа өлүрүн күзевейн чоруур. Дээрлерже чоруй барыксап чоруур улус безин өлүрүн күзевес. Ынчалза-даа өлүм-бистиң шуптувустуң чедер ужурлуг черивис-тир. Кым-даа оон чайлап чадап каан. Ындыг турар - даа ужурлуг. Чүге дээрге Өлүм Чуртталганың эң-не эки чогаадып каан чүүлү бооп чадавас. Өлүм-өскерлиишкиннерниң чылдагааны-дыр. Ол чаартылгаларже орук ажыдары-биле эргиндини аштап турар. Амгы үеде чаартылга дээрге, силер-дир силер. Ынчалза-даа кажан бир (ындыг - ла кончуг үр эвес үе арткан) силер база кырып каар силер. Силерни база аштап кааптар. Эмин эртир сеткил-сагышка аар чүве чугаалап турарым дээш буруудатпайн көрүңер. Ынчалза-даа бо бүгү шупту шын.

Силерниң үеңер кызыы болганда ону бир-ле өске кижиниң чуртталгазынче чарываңар. Өске улустуң бодалдары-биле чурттаар болза эки деп барымдаа чок куруг бадыткалга алыспаңар. Өске улустуң янзы-бүрү санал-оналдарының даажынга боттарыңарның иштиңерде үнүңерниң үнүн бастырбаңар. Эң-не кол чүве-боттарыңарның чүрээңерниң болгаш сеткил-хөңнүңерниң айыткан оруу-биле чоруурундан черле кортпаңар. Олар силерниң херек кырында кым болуксап чорууңарны кандыг-ла бир хуулгаазын арга-биле шагда-ла билир. Арткан чүүлдер дээрге, ындыг-ла кончуг кол эвес, ийиги чадада херек чүүлдер-дир.

Кажан мен аныяк чорааш, кайгамчыктыг солун чүүлдү номчаан мен. Ооң ады - The Whole Earth Catalog (“Бүгү делегейниң каталогу”) деп, мээң үемниң кижилериниң база бир эң-не үнелиг, ыдыктыг ному дег турган. Ону Stewart Brand деп аттыг, моон ырак эвесте Menlo Park деп черде чурттап турар оол бижип каан. Ынчан, 60 чылдарның төнчүзүнде парлаттынган болгаш, компьютерлерниң-даа, сайзыраңгай парлалганың - даа мурнунда чүгле парлаар машинаның, хачының болгаш полароидтиң дузазы-биле парлап үндүрген. Google-дуң тургустунганындан бээр 35 чыл бурунгаар, саазын Google-дуң хевири хевирлиг чүве-дир ийин. Ында парлаан чүүлдерниң утказы эмин эртир идеалчыдып каан болгаш хөй кезиинде канчаар-даа аажок улуг идеялар-биле долдурттунган. Steward болгаш ооң кады ажылдап турган эш-өөрү элээн каш The Whole Earth Catalog-туң үндүрүлгелерин кылганнар. Сөөлүнде барып, харын эң-не сөөлгү дугаарын парлап үндүргеннер. Ынчан 70 чылдарның ортузу турган болгаш, мен силер хире назылыг турган мен. Сөөлгү арында эртенги даң бажында оруктуң чуруун тырттырып каан. Бир эвес силер машина дозуп, аян-чорук кылырынга ынак болзуңарза, шак-ла ындыг хевирлиг орукту көрген, ону эки таныыр турар ужурлуг силер. Ол чуруктуң адаанда мындыг сөстерни бижип каан: “Аштангы болуп артыңар. Медерел чок чорукту кылырынга белен чоруңар” Ол дээрге, бо үндүрүлгени кылып турган улустуң сөөлгү сөзү болуп турган. Аштангы болуп артыңар. Медерел чок чорукту кылырынга белен чоруңар. Мен бодумга ону үргүлчү күзеп чоруур мен. Ам кажан силер институтту доозуп, чаа чуртталганы эгелеп турар болганыңарда, силерге база ону күзеп тур мен. Аштаңгы болуп артыңар. Медерел чок чорукту кылырынга кезээде белен чоруңар. Шуптуңарга улуу-биле, четтирдим.

2005 чыл. Орус дылдан Орлан Дамба-Хуурак очулдурган. 21.10. 2011 чыл.