Афанасьева, Татьяна Алексеевна

Татья́на Алексе́евна Афана́сьева (Афанасьева-Эренфест, Ehrenfest-Afanassjewa, Киев, ноябрь 19, 1876 - Лейден, апрель 14, 1964) — орус болгаш нидерланд эртемден, математик, физик.

Татьяна Алексеевна Афанасьева

Төрүмел ады орус. Татьяна Алексеевна Афанасьева
Төрүттүнген хүнү: 1876 ноябрьның 19(1876-11-19)[1][2]
Төрүттүнген чери:
Мөчээн хүнү: 1964 апрельдиң 14(1964-04-14)[1][2] (87 хар)
Мөчээн чери:
Чурт:
Эртем сферазы: теория вероятностей[d], математика[d] биле Физика
Альма-матер:

Намдары эдер

Ачазы чок болган соонда Санкт-Петербургка дайы азырап, өстүрүп каан.

 
Петербургтуң физика бөлгүмнүң кежигунери. Солагай талазындан оң талазынче олурар улустуң аттары: П. Эренфест, А. Иоффе, Д. Рождественский, Т. Афанасьева-Эренфест. Солагай талазындан оң талазынче турар улустуң аттары: В. Чулановский, Г. Вейхардт, Л. Исаков, Г. Перлиц, В. Бурсиан, Я. Шмидт

1900 чылда Бестужев аттыг дээди курстуң физика-математика факультединиң математика адырын дооскан. 1902 чылда Гёттинген университединче стажировкалап чоргускан, аңаа Д. Гильберт болгаш Ф. Клейниң лекцияларын дыңнап турган. Аңаа өөренип тургаш келир үеде өөң ээзинге тергиин физик-теоретик Пауль Эренфест-биле таныжып алган. Олар 1904 чылда декабрь 21 өгленип алганнар. Ийи оолдуг болгаш ийи уруглуг болганнар. Уругларның бирээзи Татьяна Павловна Эренфест-Ардене (1905-1984) база математик турган. 1907 чылда Т. А. Афанасьева өөң ээзи-биле Петербургче чанып келгеннер, а 1912 чылда Голландияже чорупканнар, аңаа П. Эренфест Лейден университединге профессорлап ажылдай берген.

Т. А. Афанасьева физика, дөмейлешкээ теориязы болгаш хемчээлел анализы талазында кол шинчилел ажылдарны кылган. Бодунуң теродинамиканың аксиоматиказы деп ажылы-биле ийи бадыткалдың бот боттарындан хамаарышпазын көргүскен, олар термодинамиканың ийи дугаар эгезинче кирип турар - энтропияның бары болгаш адиабаттыг чорулгага ооң өзери. Ооңей кылган ажылы: классиктиг термодинамиканы дараазында бодалдар-биле немээн[4][5]:

  • термодинамикада турум байдал барын деп аксиома;
  • турум эвес байдалдар картап тургустунмас деп аксиома;
  • ындыг байдалды тодарадып чорудары деп аксиома;
  • абсолюттуг температура чаңгыс ол-ла демдектиг болур деп аксиома.

Демдеглелдер эдер

Литература эдер

  • Ehrenfest-Afanassjewa T. Zur Axiomatisierung des zweiten Hauptsatzes der Thermodynamik (de) // Zeitschrift für Physik. — 1925. — Vol. 33, Nr. 1. — P. 933–945.
  • Ehrenfest-Afanassjewa T. Berichtigung zu der Arbeit: Zur Axiomatisierung des zweiten Hauptsatzes der Thermodynamik (de) // Zeitschrift für Physik. — 1925. — Vol. 34, Nr. 1. — P. 638.
  • Ehrenfest-Afanassjewa Tatjana. Exercises in Experimental Geometry (en). — 1931. — P. 1–30. Архивировано из первоисточника 1 Дөрт айның 2013. Archived 2013-04-01 at the Wayback Machine
  • Ehrenfest-Afanassjewa T. Die Grundlagen der Thermodynamik. — Leiden: E.J. Brill, 1956.
  • Ehrenfest-Afanassjewa T. On the Use of the Notion 'Probability' in Physics (en) // American Journal of Physics. — 1958. — Vol. 26, no. 6. — P. 388–392. Архивировано из первоисточника 30 Он ийи айның 2004.
  • Афанасьева-Эренфест Т. А. Необратимость, односторонность и второе начало термодинамики (ru) // Журнал прикладной физики. — 1928. — Vol. 5, № 3–4. — P. 3—30.
  • Гельфер Я. М. История и методология термодинамики и статистической физики. — 2-е изд., перераб. и доп.. — М.: Высшая школа, 1981.
  • Свиридонов М. Н. Развитие понятия энтропии в работах Т. А. Афанасьевой-Эренфест (ru) // История и методология естественных наук. Выпуск X. Физика. — Издательство МГУ, 1971. — P. 112—129.

Шөлүглелдер эдер