Сахаджа Йога — бурунгу индий билиглерден укталган[2] [3] сүзүк сайзыралының база бир аргазы[4][5]. Ында чугаалап турары биле алырга, кижи бүрүзүнде Кундалини деп ыдыктыг күштү оттурарынга идиг ба болуп турар. Ону тускай даяан (медитация) азы бодалдар чок билиишкин азы минниишкин-биле (угаан оожургалы, нирвичара самадхи) чедип алыр. Кундалини оттурар даяан (медитации) үезинде холдарынга база баш тейинге сериин салгын кээрин база улуг оожургал кээрин билип каар (релаксация)[6][7][8].

Сахаджа йога

Гуру-тургузукчузу Шри Матаджи Нирмала Деви
Үндезилээн чылы 1970
Тарамыы Делегейде 100 ажыг чурттар[1]. Тывада база Россия талазындан бүрүткеттингеш сайзырап эгелээн
Акцентилери Метанаука, Сүзүглел, Бот-сайзырал күжүн алыры.
Төре сайт sahajayoga.org
Дхарма, сахаджа-даяан

Бо шимчээшкинни 1970 чылда Нирмала Шривастава (1923—2011) тургускан, делегейде делгереңгей ады Шри Матаджи Нирмала Деви («Шри» – дээрге хүндүткел-биле адаары, «Матаджи» — Ава, «Нирмала Деви» — долу ады Нирмала, Деви - бурган)[9]. Амгы үеде сахаджа йога 100 ажыг чурттарда сайзырап нептерээн.[1][10]

Улус-чон аразында сахаджа йоганы адаары Вишва Нирмала Дхарма азы Сахаджа йога деп адаар (Vishva Nirmala Dharma или Sahaja Yoga International)[11]. Нирмала Шриваставаның лекцияларында чугаалап турары-биле алырга, сахаджа йогага кежигүн турбас, киржикчилерни бүрүткевейн турар, киржикчилер хостуг, а хөй-ниити ниитилели кылдыр бүрүткедип болур, ынчалза-даа киржикчилерин доктаамал бүрүткевейн турар.[12]

Ниити дамчыдылга эдер

Сахаджа йога деп сөс (санск. sahája, Devanāgarī IAST सहज) ийи кезектен укталган: саха дээрге «биле» азы орустап «с» база джа «төрүттүнген».[13]

Йога деп сөс (санск. yóga, Devanāgarī IAST योग)[14] «эвилел» (орустап союз) деп сөс.

Сахаджа Йогада бо эвилел «Бурган ышакшылының чаптылган күжү» (орус. с «всепроникающей энергией божественной любви», санск. Парамчайтанья) дээр, Коранда болза Рух ышкаш болуп турар, Библияда Пятидесятниктерниң ыдыктыг сүлдези-биле (орус. Святого Духа Пятидесятницы в Библии) дөмей болуп турар азы индий ыдык бижиктер биле алырга Парамчайтанья – Бурган ынакшылының чаптылган улуг күжү (всепроникающей энергией — Парамчайтаньей)[15]. Сахаджа-йога ажыы-биле чугаалаарга,бүгү удурланышкан, карышкан шажыннарны каттыштырып турар, кара угаан-биле эвес, а бурган, шажын дуржулгазындан укталган болуп турар[16].

Бир дугаар сахаджа йога деп термин XV векте индий сураглыг шажынчы-шүлүкчү Кабирге хамааржыр[17].

Сахаджа йога тургузукчузу эдер

Кол чүүлдер: Шривастава, Нирмала

 
Нирмала Шривастава

Нирмала Шривастава 1923 чылдың март 21-де христиан өг-бүлеге Индияның Чиндваре деп хоорайга төрүттүнген. Ачазы — Прасад Салве, авазы — Корнелия Салве. Бичиизинден тура Нирмала Махатмы Гандиниң хүрээзинге чурттап өөренип турган. Салве өг-бүлези биле Индияның хосталгазынга идепкейлиг киржип турган (движение за освобождение Индии). 1947 чылда Нирмала Салве Чандрика Прасада Шриваставага өгленген. Дээрги Ч. П. Шривастава 1974—1989 чч. Кол ажылы Күрүне ажылындан эгелээн, Делегей чергелиг далай организациязынга генералдыг секретарь болуп ажылдап чораан (Международная морская организации). Олар ийи уругларлыг: Кальпана Шривастава биле Садхана Варма.

Нирмала Шривастава 1970 чылдарга чедир шупту индий херээжен чон ышкаш уругларының кижизидилгезинче сагыш салып база херээжен хөй-ниити ажылдарынга идепкейлиг киржип чораан. Нирмала Шривастава ол үелерде чүгле Индияда эвес, база Барыын чурттарның дыка хөй мегечи шажын башкыларның багай ажылдарын хайгаарап база чонга кайы-хире хора чедирип чоруурун өөренип көрген. Дээрги Шривастава үезинде Ошонуң өөредилгелерин база көөр аргалыг болган, ынчалза-даа дораан чорупкан. Бо шупту боттуң шажынчы сайзырал аргаларын дилээринче ыдалапкан, кижи бүрүзүнге ажыктыг база эптиг болур ужурлуг деп билип турган. Ол дилээшкиннерниң түннелинде 1970 чылда улуг «ажыдыышкын» болган, ол сахаджа-йога аргалары болган[9]. Оон бээр Нирмала Шриваставаның ажылдары нептереп, лекциялары, программалары, эртем шинчилел конференциялары бүгү делегейге сайзырап нептерээн. Бо ажылдарны делегей чергелиг улуг эртем ажылдакчылары, культураның ажылдакчылары, шажын ажылдакчылары Клас Нобель, Д. Ю. Патил, аятолла Мехди Рохани дээш өскелер-даа эң бедик үнелелди берген. 2004 чылда сахаджа йоганың делегей чергелиг официал четкизи-биле дыңнатканы болза, Нирмала Шривастава бодунуң ажылын дооскан, улаштыр ону нептередир ажылды кижи бүрүзу кылып болурун дамчыткан. Нирмала Шривастава 2011 чылдың февраль 23-те Италияның Генуе деп хоорайдан бо орандан аттаныпкан.

Кол утказы эдер

 
Кижиниң чажыт системазы. 1. Муладхара чагыра (чакра). 1а. Муладхар. 2. Свадиштана чагыра (чакра). 3. Наби чагыра (чакра). 3а. Войд. 4. Анахата чагыра (чакра). 5. Вишудхи чагыра (чакра). 6. Агия чагыра (чакра). 7. Сахасрара чагыра (чакра). A. Шажын Күжү (Кундалини). B. Солагай талакы канал (Ида нади). C. Төп канал (Сушумна нади). D. Оң талакы канал (Пингала нади). E. Сүлде (Дух). F. Эго. G. Суперэго.

Сахаджа-йогада чугаалап турары-биле алырга, кижи бүрүзунде чиңге-чажыт иштики мага-боттар бар, ол мага-боттар күштелген дистинишкен оттардан тургустунган, кажан кижи бот-сайзырал күжүн аптарга ол мага-боттар ажылдап сериин салгын хевирлери минниишкин органнарынга билиндирер. Ол минниишкиннер күш-мага-боттуң база психикалыг байдалды экижидер. Чажыт мага-боттар төп нервы системаларынга билдинип кээр сериин сирлеңнээшкиннер дузазы-биле — сериин азы чылыг агым холга билдинип кээр, база тей кырынга болгаш мага-бот долгандыр билдинер. Чылыг болгаш изиг кээр болза берге айтырыг бар болуп турар, ону шиитпирлээри чугула.

Чиңге-чажыт система үш каналдан тургустунган (санскр. nādi, Devanāgarī IAST नाडि) болгаш чеди кол күш төптерден чагыра (чакра), чажыт шажын күжү кундалини болгаш өске-даа күштер бар. Сахаджа йогада эң шын тодазы биле бижиттинген болгаш өске йога школаларындан ылгалып турар.[32]

Каналдар эдер

Кижиниң чажыт шажын мага-бодунда үш канал бар, солагай талакы, оң талакы, төп. Ол каналдарга солагай талакы база он талакы (симпатические и парасимпатическая) нервы систе-малары дугжүп турар болгаш ооң кол ылгалдарын бир дугаар сахаджа йогада анализтеп көрдүнген. Солагай талакы каналдың шимчээшкинин суперэго тургузуп турар болгаш кижиниң сагыш-сеткил болгаш күзелдерин илередип турар. Ол дээрге эрткен үениң сактыышкыннары тыр, ынчангаш шимчээшкиннерже дузалап турар. Оң талакы канал угаан ажылынга база күш мага-ботка дүгжүп турар болгаш күзелин чедеринге шимчениринче ыдалап турар. Ол эго тургузуп турар. А төп канал амыдырал күжүн бээринге күш берип турар, ооң ады кундалини болуп турар, бот-сайзырал күжү албаан кижиниң ол күжү үш катап дүрлүп алган удуп чыдар. А солагай талакы биле оң талакы каналдар көдүрүлгеш, хавакка каржып эртер, ооң соонда эго солагай талазынга, суперэго оң талазынга тургустунар.

Солагай энергия күжү (ай, херээжен шынарлыг) — (санск. Ида нади) мага-боттуң мээзиниң оң талакы болгаш артыкы талазы-биле харылзааны тудуп турар болгаш психика талазы-биле алырга подсознание-биле харылзаалыг. Ол Инь деп шынарлыг — чымчак, кээргээчел, өскелерге дуза каткаш, сеткили ханып, өөрүшкүлүг болуп ону сөңнээри база Шын деп чүвени билип алыксап чоруурлар. А кажан хирлени бергенде өске талазынче кирип эмин эртир сагыш-сеткили хирленип, дүвүреп, муңгарап эгелээр болгаш багай аажы-чаңнарга дүрген өөрениичел болур.

А оң талакы энергия күжү канал (хүн, эр) — Пингала-нади (санскр.) мага-боттуң мээзиниң солагай база мурнуку талазы-биле харылзаалыг болгаш психика талазы-биле алырга надсознание-биле харылзаалыг. Ол дээрге ян шынарлыг — угаан-медерел биле ажылдаар, сайгарылга, идепкейлиг шимчээшкиннер тир, солагай талазынга тыптып келген күзелдерни боттандырарынга дузалап турар. Пингала нади шын харылзазыышкын биле шын хүлээлгени харыылап турар. Бир эвес берге нарын айтырыглар тыптып келзе (проблемы) (чижек: эмин эртир дыштанмайн ажылдаар болза), каржы-хажагай аажы чаң колдап, ол кижи бот тогдунуп кара туразында аажылап боттуң арын-нүүрүн уттуптарынга белен болур.

Төп энергетиктиг канал — Сушумна-нади (санскр.) байдалчываан рефлекстерни (безусловных рефлексов) шимчээшкиннерни тудуштурбушаан парасимпатическая системаже эккеп турар. Нирмала Шривастава өөредиинде шупту шажынчы шимчээшкиннер ала чайгаар болур ужурлуг деп турар «спонтанными» болгаш термин «сахаджа» дээрге санскрит дылдан очулдурарга ала-чайгаар «спонтанность») Ажыы-биле чугаалаарга «ийи дугаар төрүттүнген» деп санаар.

Чагыралар эдер

Чагыра (санскр. "Чакра" дээр), тывалап "чагыра" деп сөс кылдыр Моңгуш А.А. очулдуруп саналдаан.

Сахаджа-йогада чугаалап турары, энергетиктиг төп биле чагыралар (чакры) мага-ботка нерв системалары кылдыр үнүп кээр (нервные сплетения), мага-боттуң органнарының ажылдаарынга дузалап турар. Чагыра (чакра) бүрүзү мага-боттуң, угаан-медерелдиң, сагыш-сеткилдиң база шажынның чажыт мага-боттарынга шынарлар берип турар. Чеди кол чагыра бар болгаш элээн немелде төптер үндүрүп бүдүрүп турар. Адаанда оларны чурук биле тайылбырын берген, кыска-кол утказын.[35] Чагыраның тургузуушкуну кижи төрелгетенниң сайзыралының аайы-биле тургустунган, база чаа-чаа сайзырал чадаларын ажытпышаан. Чагыра бүрүзүнде тускай Бурганнар олурар ужурлуг.[36][37] Төптер оң болгаш солагай талаларлыг.

Бирги чагыра кокпалдай чанында бичии адаанда турар (ниже крестца) адын муладхара чагыра дээр. Ол чагыра болза ыдыктыг шынарларны, мерген-угаанны, өттүр-көөр шынарлар, эки өөрениринге, өөредилгени шиңгээдип алырынга шынарларны бээр, мага-ботка тазтың нерв системазынга хамааржып турар. Муладхара чагыраның бурганы Шри Ганеша (Шри Ганеша) болуп турар. Муладхара чагыразы чер элементизи биле тудуш, шак эргилжези ышкаш долганып турар свастика ышкаш (свастика). Бо чагыраны суларадып, кошкадыптар чүүлдер: үен-даяан бодалдар, самыын садар чорук, тантра даяаннары, практикалары, болгаш илби-шиди хуулгаазын практикалар кылырга бо чагыра суларап, харын даа хагдынып болур.

Муладхара кырында Кундалини чыдар. Кундалини – дээрге чажыт шажын күжү болуп турар.

Ийиги чагыра - свадистана-чакра. Ооң хүлээлгезинде дараазында органнар турар: бүүрек (почек), баар (поджелудочной железы), чавана (селезёнки) и уруг-савазы (матки). Свадхистана чагыра дараазында шынарларны берип турар: чогаадыкчы шынар, арыг бурган билии, база хей-аът. Чагыра оң талакы каналче шимчээшкинин эгелээр. Ооң бурганы Шри Сарасвати Брахмадева (Шри Сарасвати Брахмадева), ыдык демдээ — Давид сылдызы (звезда Давида), а элементизи — От. Свадистан чагыраны дараазында чүүлдер суларадып, кошкадып турар: арага ижерге, кара-чашпан тыртарга (наркотик), кылык, планнаашкыннар, келир үени бодап туруп бээрге, кара-күштер база илби-шиди биле харылзаа (практика магии), өскелерни күш-биле чагырары.

Үшку чагыра - наби-чакра, кижиниң хирниниң кырында турар. Мага-ботта наби чагыра – хүн дистиниинде турар (солнечное сплетение). Бо чагыра дараазында шынарларны берип турар: байлак сеткилди, бар чүвезинге мага-ханар, байлакшылдыг чуртталга, эки кижиссиг мөзү-шынарлыг болуру, база шажын сайзыралы. Бо чагыраның бурганнары: Шри Лакшми биле Вишну (Шри Лакшми и Вишну), ыдыктыг демдээ — Инь-Ян, элементизи — суг. Наби чагыразын дараазында чүүлдер суларадыр: эмин эртир чааскаанзырал (аскетизм), арага, кара-такпы (наркотик), багай чемненилге, база өг-бүлеге багай айтырыглар (проблемы), эмин эртир акшага хандыкшыл болгаш шажынны хүндүлевези. Наби биле свадистан чагарылары войд деп долганып турар энергия иштинче кирип турар, (войд чагыра эвес болуп турар), а буддистер мону «океан иллюзий» деп адап турар, ол чагыраны ажып эртери шажын оруунга чугула болуп турар. Бо чагыра Шынны билип аарынга шаптык болуп турар, бот сайзырал алырынга шаптык болуп турар (получение самореализации). Войд шынарлары: Гуру-Башкы (боду бодунга башкы болур ужурлуг), дхарма, мөзүлүг чорук биле шын мерген-угаан херек (Бурганга согур бүзүрел маңаа херек чок). Бурганнары — Шри Ади Гуру Даттатрея база ооң он катап төрүттүнген сүлделери - (инкарнаций (Раджа Джанака, Авраам, Моисей, Заратустра, Лао-Цзы, Конфуций, Сократ, Мухаммед, Гуру Нанак и Саи Баба из Ширди).

Дөрткү чагыра - анахата-чакра, чүрек-хөрек дужунда (за грудиной). Ында кижиниң Сүлдези чыдар (Дух, Атмана), мага-бот биле алырга чурек-хөрек дужунда (сердце и легкий). Анахата чагыраның шынарлары – арыг шынчы ынакшыл, хандыкшыл чокка, өөрүшкү, шын мөзүлүг шынар (мариады), база камгалалдыг болуру. Чагыраның Бурганнары Шри Шива и Парвати, Шри Сита и Рама, Шри Джагадамба, элементизи — агаар, а ыдык демдээ — От чалбыыжы. Бо чагыраны кошкадып турар чүүлдер – камгалал чок чорук, ботка бүзүрел чогу, хандыкшыл, бурганга бүзүрел чогу, ада-иезин хүндүлевези, эмин эртир угаан база күш ажылдары.

Бешки чагыра - вишуддхи чакра, оорга сөөгүнуң чедиги сөөктүң чанында турар (седьмого шейного позвонка в позвоночнике) болгаш мурнуку боостааның оңгак чери. Чагыраның шынарлары: хөй-ниитижи, арыг-силиг, эвилең-ээлдек болуру (дипломатичность), бодун илередир күш. Вишуддха чагыраның бурганнары Шри Радха и Кришна, ыдык демдээ — үениң төгерии (колесо времени), элементизи — эфир. Чагыраны кошкадыр чүүлдер: өске кижини буруудадыры, бодун буруузунары, мөзу чок чорук, улус кыжырары, кажар чорук, килеңнээри, болгаш бодун өрү көрдүнүп тогдунарга бо чагыра мунгашталыр.

Алдыгы чагыра агия-чакра, ийи карактар ортузунда (зрительных нервов в головном мозгу). Бо чагыраның шынарлары: өршээптер күш, кээргээчел сеткил, угаан ажылдары (логика), чүвени шингээдип аары база эндевейн чайгаар хамык чүүлдерни билип көөрү. Бо чагыраның бурганнары Шри Дева Мария и Иисус, ыдык демдээ — крест, а элементизи — чырык. Бо чагыраны кошкадыр чүүлдер: өршээп билбес, хомудал, өрү көрдүнери, халып турар карак, эмин эртир фанатизм, бүзүрел чок, бүзүревес чорук, база каржы чорук.

Чедиги чагыра сахасрара-чакра, баштың тейинде турар (лимбической области головного мозга). Бо чагыраның шынарлары: шупту чагыраларны мөөңнеп билири, хөй бодалдар чогу, оожургал, өөрүшкү, база чаңгыс бүдүн шынарлар (единство и целостность), октаргай биле харылзаа. Сахасрара чагырада шупту бурганнарда Ава база Ача шынарлары каттышкан. Бо чагырага шупту элементилер хамааржыр, а ыдык демдээ - бандхан. Бо чагыраны кошкадып турар чүүлдер: Бурганга бүзүрел чогу, атеизм и догматизм.

Кундалини биле бот-сайзырал күжү эдер

Кажан Кундалини көдүрлүрге шупту чагыралар, каналдар арыгланып сайзыраар (сан-скр. kuṇḍalinī, Devanāgarī IAST कुण्डलिनी в м. р. kundala, виток) — бот-медерел билиишкин биле арыг шажынчы сеткил күжу. Кундалини Ава энергия биле дөмей болуп турар, ол болза уш катап дүрлүп алган удуп чыдар (в крестцовой кости). Нирмала Шриваставаның өөредип турары болза, Кундалини – Ыдык Сүлде хевири (Святого Духа или Ади (Изначальная) Шакти болуп турар, кажан Кундалини көдүрүлбес болза Октаргай, Бурганнар биле харылзаа чок болур.

Кундалини алды чакраларны ажып эрткеш, көдүрүлгеш тей кырынга олурар ужурлуг. Бот-сайзырал (самореализация) дээрге кажан Кундалини көдүрлүп үнгеш чедиги чагырага олуруптарга — Сахасрара чагырага, бот-сайзырал кужүн алган деп санаар (получил самореализацию). Бо үеде угаан чарт апарып бодалдар чиде бээр ужурлуг, чаа энергия кээп эгелээр. Бот сайзырал күжүн (Самореализацию) кажан холдарга сериин салгын кээп эгелээрге билип болур, база тей кырынга сериин салгын кээп эгелээрге ынчан ам билип каар диин бот-сайзырал күжүн алган тыр мен деп (область родничковой кости). Нирмала Шривастава бо кундалини көдүрүлген байдалды Чер-Иеде үрезин тарып каан биле домейлээр. Бо бот-сайзырал күжүн (самореализация) хөй акша чарыгдал үндүрбейн турар, делегейде халас болуп нептерээн[10], болгаш четки таварыштыр таныжып болур.[18]

Практика эдер

Сахаджа-йога практикалары кижиниң мага-бодун база психика байдалын экижидип, арыглап, бүгү чагыраларны база чажыт мага-боттарны арыглап, сайзырадып турар. Нирмала Шриваставаның сүмелээн практикалары бөдүүн болгаш кижи бүрүзү кылып шыдаар болуп турар.

Сахадж-даяан (медитация) эдер

Нирмала Шривастава берген сахадж-даяан мергежилдери (медитацию) бодун арыглап, сайзырадып боттуң четпестерин эдип аарынга улуг дузалыг болуп турар. Кажан кижиниң угааны үргүлчү бодалдарга алзып чоруурга база кижи үргүлчү эрткен үелерин коптарып база келир үелерин бодап-күзеп туруп бээрге энергиязы солагай азы оң талаларынче чайгылып чоруур апаар. Оожургал байдал амгы үени тудуп чоруур болгаш ол кижиниң кадык психиказын илередип турар.[50] Ынчангаш сахадж-даяан дээрге (медитация) бодалдардан уштунуп, кол кичээнгейни тей кырында Сахасрара чагырага тудары чугула. Ол дээрге транс эвес, илби-шиди хуулгаазын чүүлдерге хамаарышпас, даяан кылыкчызы чарт угаанныг, болгаш шупту чүвени шинчилеп турар болур, бодунуң сирленнээш (вибрация) эскерип турар апаар. Холдарга база тей кырынга чылыг азы сериин салгын [53] тыптып кээрге эки болур, а бир эвес изип, чылып турар болза хирленгенин илередип турар болгаш арыгланыышкын херек апарган болур.

Чурттаары хевири (азы ооң-биле чурттаар арагалары) эдер

Сахаджа йоганың кол чурттаар хевир дозү — хүннүң-не бодун арыглап мөзү-шинчи шынарларны сайзырадып, четпестери-биле ажылдап, бот-сайзырал күжүн көвүдедип кодүрери. Ол дээрге хүннүң-не даяан ажылдарын кылыры (медитация). Эртен кежээ 15 минута иштинде даяан кылыры чугула. Сахаджа-йог кижи ниитилелдиң идепкейлиг киржикчизи, кезээде оожургал синникен, кижилерге болгаш делегейге чүгле ынакшылдыг хамаарылгалыг болур ужурлуг.

Шри Матаджи Нирмала Деви чугаалаан:

«Даштыкы байдалды өскерткен ажыы чок. Ынчалза-даа силер боттарынар медерелдиг, мерген-угаан-биле таваржы бээр силер,силерни сайзырадыптар. Силер боттарынар ол чүүлдерге чедип келир силер. Мен ол дугайында чугаалавас ужурлуг мен».

Сахаджа йога биле эмнелге (медицина) эдер

1988 чылда Нирмала Шривастава биле СССР-ниң Минздрав кежигуннери ужуражылга кылган. Нирмала Шривастава түңнелинде бо документиге ат салган «Протокол Намерений по сотрудничеству в области изучения метода сахаджа-йоги в СССР».[59]

1989 чылда Москвага Нирмалa Шривастава сахаджа йоганы Бирги Бугу-эвилелдер конференциязынга таныштырып киришкен. «Йога: кижиниң кадыкшылынга болгаш сайзыралынга чугула айтырыглар» (Йога: проблемы оздоровления и самосовершенствования человека», деп илеткелди кылган.

Сахаджа-йоганын аргалары. Делегей чергелиг эртем ажылдарынга көрдүнген:

«Медицина. Самопознание. Нравственность: Восток-Запад», 1995 год, г. Санкт Петербург.

«Мораль. Здоровье. Мир. Восток-Запад», 1995, г. Санкт Петербург.

«Здоровье. Мир. Нравственность. Культура. Восток-Запад», 1998 год, г. Москва.

First International Conference «Towards Sustainable Global Health», 2007 год, Бонн.

138th APHA Annual Meeting, доклад «Yoga as a complementary therapy for clinical depression», 2010 год, Денвер.

Каталог-справочник «Диагностические и оздоровительные технологии восстановительной медицины» Министерства Здравоохранения Российской Федерации и Российского Научного Центра Восстановительной Медицины и Курортологии за 2004 год указал в разделе «Оздоровительные программы» под названием «Методика комплексного восстановления здоровья человека» метод Сахаджа-йоги.

Автономная некоммерческая организация «Сахаджа Йога» получила диплом Министерства Здравоохранения РФ «за разработку и внедрение методики комплексного восстановления здоровья человека».

2009 чылда д-р Сандип Рай, сахаджа йоганың Делегей чергелиг эртем-шинчилел болгаш кадыкшылга төвүнүң директору (директор международного исследовательского и лечебного центра сахаджа-йоги (Ваши (англ.)русск., Индия) мындыг илеткелди бижээн «Угаан-медерел болгаш нейробиология - мага-боттуң болгаш психиктиг стресстен мээни камгалап сайзырадыры («Сознание и нейробиология — развитие защиты мозга от физического и психологического стресса».

Делегейде кадыкшылдың эртем-шинчилел албан черлери ажылдап турар болгаш сахаджа йоганың даяан (медитация) аргаларын ажыглап турар. Эң делгереңгей апарган — Бомбей иштинде Беллапуре эмнелгези.

Эртем-шинчилел ажылдары (Научные исследования) эдер

Американың каттышкан Штаттары база Австралияның РАМН-ның кижиниң мага-бот талазы биле институтка, сахаджа-медитацияда кижиниң психо-мага-ботка терапевт салдарын шинчилээн (Терапевтическое влияние сахадж-медитации на психофизиологическое состояние человека исследовалось в Институте физиологии СО РАМН, университетах США, Австралии и др).

Янзы-бүрү сахаджа йоганың эмнелгелернин эртем-шинчилел ажылдарынын түңнелдерин эмчи талазы биле эртем-шинчилел журналдарында парлаттынган:

- Стресс, депрессиялаан болгаш психика талазы-биле аарып турар кижилерге сахаджа медитацияларның эки салдары.

- Сахаджа йога практикалары давлениези улгаткан, астмалыг, эпилепсиялыг, чартыктаан, тыртар аарыгларлыг, назыны улуг кижилер аарыынга болгаш бичии уругларның гиперактивчи (гиперактивности) болгаш кичээнгей чедишпес (дефицит внимания) улустарны эмнеп эки салдарын чедирген.

- Кара-чашпан (наркотик) тырткан кижилерге база эки салдарын чедирген.

- Температура изиир аарыглар сахаджа йога даяан кылыкчыларынга ховар таваржыр.

- Сахаджа даяан кылыкчыларының стресске угаан-медерели болгаш сагыш-сеткили оожургалдыг болгаш чарт болуп турар. Бедик деңнелге четкенин психология болгаш мага-боттун реакциялары херечилеп турар.

- Сахаджа йога даяан кылыкчылары кандыг-даа берге уеде угаан-медерели чарт болуп сагыш-сеткилин оожургадып билирин коргускен.

- Сахаджа йогтарның мээзин шинчилээн түңнелинде (ЭЭГ и МРТ) оожургал, сагыш-сеткил чиик өөрүшкүлуг болуп турар. Мээниң тета биле альфа ритмнери күштелип, шимчээшкиннерни коргүскен. Чаа практикантыларны база опыт-дуржулгалыг сахаджа йогтарны шинчилээн. Түңнел кылдыр көргүзүглер: бодун туттунуп билири, кээргээчел сеткил, кичээнгейни илередир «серое вещество головного мозга» көвудээн болуп турар.

- Өске эртем-шинчилелдерин улаштыр сайзырадырын сүмелээн. База бир кол эскерген чүүлдери: өске шажын медитацияларын (шыырак башкы чокка) улуг берге аарыгларга ажыглаарын хоралыг деп көрдүнген.

Сахаджа йогада чогаадыкчы чаяан эдер

Сахаджа йога биле элээн арыгланып чорда чогаадыкчы чаяан тыптып, база кижилер чаа уран-чүүл чаяаны тып аар болгаш уттундурган салым-чаяны катап төрүттүнуп келир. Ол дыка улуг идиг болуп турар, чуртталга шынарлыг апаарын илередип турар. Хөгжүм, чижек, хөгжүмнү чүгле даяан кылырынга ажыглавайн, нервный клеткаларның катап тургустунарынга (симпатической нервной системы), база эмнээшкинге ажыглап турар. Ол дээрге колдуунда индий классиктиг хөгжүм болуп турар, ону шинчилээринге Нирмала Шривастава 2003 чылда Индияның Вайтарна деп хоорайынга индий классиктиг хөгжүм академиязын организастап тургускан[84].

Сайгарылга (шүгүмчүлел) болгаш аңаа харыылар эдер

Сахаджа йога шүгүмчүлелге база таваржып турган түңнелинде шүгүмчүлели күш чок болган. Белгия болгаш Франция йогтары шүгүмчүлелге таваржып турган[88]. Бельгияга судка сахаджа йоганы хора чок деп түннелди үндүрген. Бо судтуң доктаалы Бельгияның ийи улуг солуннарынга үндүрген De Morgen биле De Standaard.

Журналистерниң база социологтарның талазындан сахаджа йога ажык ажыдыышкын деп характеристиканы алган.

2010 чылда «Коммерсанты» деп солуннуң «Деньги» деп разделге «Сахаджа йоганың хан рак аарыынга болгаш өске даа аарыгларга аргалары» деп шүгүмчүлел биле бижиттинген чүүл, бадыткаттынмайн барганы биле, чамдык кезии материалдарны үзе кескени биле шүгүмчүлел шын эвес деп илереттинген. Шүгүмчүлелде кол чүве – Шри Матаджи өөредиин халас өөредип турганын шүгүмчулээн болганы дээрге өске йога школаларының бизнези бустурунун чылдагааны болганын айтып каалынар. Чамдыктар сахаджа йогтар үндезилекчиге орук ортээ болгаш чемненир, чурттаар акша төлээр ужурлуг деп турган. Sahaja Yoga International ол чүүлге харыы кылдыр отчетдун бергенинде, чамдык йогтарның берген акша төгериин чединмес улуска дузалаар компанияларже шитчиткенин илереткен.

Улай көр. эдер

Демдеглелдер эдер

  1. 1,0 1,1 A message for one and all… (en)  (чедимчок шөлүг — төөгү). The Hindu (7 апреля 2003 года). Хынааны 2011 Бир айның 26. Архивтээн 2007 Үш айның 11. Archived 2007-03-11 at the Wayback Machine
  2. Self, David. The Lion Encyclopedia of World Religions. — Lion UK, 2009. — 128 p. — ISBN 0745949835.
  3. Encyclopedia of New Religions: New Religious Movements, Sects and Alternative Spiritualities / Partridge, Christopher H. — Lion Hudson Plc, 2006. — 448 p. — ISBN 0745952194.
  4. Judith Coney. Sahaja yoga: socializing processes in a South Asian new religious movement. — Routledge, 1999. — 269 p. — ISBN 0700710612.
  5. David V. Barrett. The New Believers. — 2nd ed. — Cassell, 2001. — P. 297—298. — 560 p. — ISBN 0304355925.
  6. Manocha, R., et al. Sahaja yoga in the management of moderate to severe asthma: a randomised controlled trial // Thorax. — 2002. — Vol. 57, № 2. — P. 110—115. — Майык:DOI.
  7. T. N. Achyuta Rao. Manoniyantran: Vedic Views and Ways of Mind Control. — Delhi: Kalpaz Publications, 2004. — P. 45. — 348 p. — ISBN 8178352907.
  8. Judith Coney. Sahaja yoga: socializing processes in a South Asian new religious movement. — Routledge, 1999. — P. 55—56. — 269 p. — ISBN 0700710612.
  9. 9,0 9,1 de Kalbermatten, Gregoire. The Third Advent. — New York: Daisyamerica, 2003. — P. 165. — ISBN 1-932406-07-7.
  10. 10,0 10,1 Sahaja Yoga Worldwide (en). SahajaYoga.Org. — Контакты с центрами Сахаджа-йоги в 67 странах мира. Хынааны 2011 Бир айның 26. Архивтээн 2012 Бир айның 21.
  11. Decision No. D2001-0467 (en)  (чедимчок шөлүг — төөгү). WIPO Arbitration and Mediation Center. Хынааны 2011 Бир айның 26. Архивтээн 2012 Бир айның 21.
  12. Шри Матаджи Нирмала Деви. Глава 1 // Сахаджа Йога. — 2006.
  13. Значение слов «sahá» и «ja» (en). Monier Williams Sanskrit-English Dictionary  (чедимчок шөлүг — төөгү). UNIVERSITÄT ZU KÖLN, INSTITUT FÜR INDOLOGIE UND TAMILISTIK. Хынааны 2011 Бир айның 26. Архивтээн 2012 Бир айның 21.
  14. Значение слова «yóga» (en). Monier Williams Sanskrit-English Dictionary  (чедимчок шөлүг — төөгү). UNIVERSITÄT ZU KÖLN, INSTITUT FÜR INDOLOGIE UND TAMILISTIK. Хынааны 2011 Бир айның 26. Архивтээн 2012 Бир айның 21.
  15. Знание реальности (всемирная культура и духовность). Альманах № 1. К.: ДП «Нора-Друк», 2001 — С. 46. — 80 с.
  16. Духовная Мать  (чедимчок шөлүг — төөгү). Сайт о Шри Матаджи. Хынааны 2011 Бир айның 26.
  17. Prof. Nihar Ranjan Ray. The Concept of Sahaj in Guru Nanak’s Theology (en)  (чедимчок шөлүг — төөгү). The Sikh Review. Хынааны 2011 Бир айның 26. Архивтээн 2012 Бир айның 21. Archived 2012-02-07 at the Wayback Machine
  18. [1] [2] [3] Archived 2011-01-19 at the Wayback Machine Россияның болгаш Украинаның сайтылары.

18. ↑ Раджасекхаран, П. Т., Венкатесан, Р. Духовные знания через вибрации / Пер. с англ. И. В. Петровой. — С.-Пб.: 1995. — С. 58. — 131 с. — ISBN 5-87383-116-5 (русск.) ISBN 81-85457-08-5 (англ.) 19. ↑ Salve, H. P. My memoirs. — New Delhi: LET, 2000. — P. 92 — 94. 20. ↑ 1 2 Portraits of former IMO Secretaries-General unveiled (англ.) (недоступная ссылка). IMO (21 June 2005). Дата обращения 26 января 2011.Архивировано 21 января 2012 года. 21. ↑ Varma, R.. Varma, S. Ascent to the Divine: Himalaya Kailasa-Manasarovar in Scripture, Art and Thought — ISBN 2-88169-001-7 22. ↑ Раджасекхаран, П. Т., Венкатесан, Р. Духовные знания через вибрации / Пер. с англ. И. В. Петровой. — С.-Пб.: 1995. — С. 61 — 63. — 131 с. — ISBN 5-87383-116-5 (русск.) ISBN 81-85457-08-5 (англ.) 23. ↑ Puttick, E. Sahaja Yoga // Encyclopedia of New Religious Movements / Peter Clarke. — Routledge, 2005. — P. 544. — 720 p. — ISBN 0415267072. 24. ↑ List of ECOSOC/Beijing and new accredited NGOs (англ.). General Assembly «Women 2000: gender equality, development and peace for the twenty-first century». UN. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 25. ↑ Shri Mataji's talk on the global problems facing women today (англ.). SahajaYoga.Org (September 13, 1995). Дата обращения 26 января 2011.Архивировано 21 января 2012 года. 26. ↑ Выступления Шри Матаджи. Сайт о Шри Матаджи. Дата обращения 26 января 2011. 27. ↑ Claes Nobel speech, Royal Albert Hall, London (англ.). Vimeo. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 28. ↑ What VIPs say about Sahaja Yoga (англ.). SahajaYoga.Org. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 29. ↑ Знание реальности (всемирная культура и духовность). Альманах № 1. К.: ДП «Нора-Друк», 2001, — С. 29. — 80 с. 30. ↑ We Want The World To Know… (англ.). SWAN (Sunday, May 16, 2004). Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 31. ↑ The subtle system of Sahaja Yoga (англ.). Sahaja Yoga Introduction. Дата обращения 26 января 2011. 32. ↑ Раджасекхаран, П. Т. Венкатесан Р. Духовные знания через вибрации / Пер. с англ. И. В. Петровой. 1995. — С. 98. — 131 с. ISBN 81-85457-08-5 (англ.) ISBN 5-87383-116-5 (русск.) 33. ↑ Раджасекхаран, П. Т. Венкатесан Р. Духовные знания через вибрации / Пер. с англ. И. В. Петровой. 1995. — С. 80 — 86. — 131 с. ISBN 81-85457-08-5 (англ.) ISBN 5-87383-116-5 (русск.) 34. ↑ Знание реальности (всемирная культура и духовность). Альманах № 1. К.: ДП «Нора-Друк», 2001 — С. 49. — 80 с. 35. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Scientific Explanation (англ.). Sahaja Yoga. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 36. ↑ Раджасекхаран, П. Т. Венкатесан Р. Духовные знания через вибрации / Пер. с англ. И. В. Петровой. 1995. — C. 97. — 131 с. ISBN 81-85457-08-5 (англ.) ISBN 5-87383-116-5 (русск.) 37. ↑ Верез Г. МАТЬ И ДУХОВНОСТЬ. Конфискованная Истина. Обретенный путь = LA MÈRE ET LA SPIRITUALITÉ. La vérité confisquée. La voie retrouvée / Пер. с французского. — К.: Издательский дом «Соборна Україна», 2001. — С. 148. — 174 с. 38. ↑ Раджасекхаран, П. Т. Венкатесан Р. Духовные знания через вибрации / Пер. с англ. И. В. Петровой. 1995. — C. 99. — 131 с. ISBN 81-85457-08-5 (англ.) ISBN 5-87383-116-5 (русск.) 39. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Знание реальности (всемирная культура и духовность). Альманах № 1. К.: ДП «Нора-Друк», 2001 — С. 46 — 59. — 80 с., глава «Что такое Сахаджа-йога?» 40. ↑ 1 2 3 4 5 6 Раджасекхаран, П. Т. Венкатесан Р. Духовные знания через вибрации: Пер. с англ. И. В. Петровой, 1995 — C. 92 — 93. — 131 с. ISBN 81-85457-08-5 (англ.) ISBN 5-87383-116-5 (русск.) 41. ↑ 1 2 Раджасекхаран, П. Т. Венкатесан Р. Духовные знания через вибрации: Пер. с англ. И. В. Петровой, 1995 — С. 94 — 95. — 131 с. ISBN 81-85457-08-5 (англ.) ISBN 5-87383-116-5 (русск.) 42. ↑ Значение «kundala-kundalin» (англ.). Monier Williams Sanskrit-English Dictionary. UNIVERSITÄT ZU KÖLN, INSTITUT FÜR INDOLOGIE UND TAMILISTIK. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 43. ↑ Sahaja Yoga — The Instrument (англ.) (недоступная ссылка). Sahaja Yoga Meditation Australia. Дата обращения 26 января 2011.Архивировано 6 июля 2011 года.Sahaja Yoga — The Instrument Архивная копия от 6 июля 2011 на Wayback Machine 44. ↑ Introduction to meditation by Shri Mataji 45. ↑ Раджасекхаран, П. Т. Венкатесан Р. Духовные знания через вибрации / Пер. с англ. И. В. Петровой. 1995. — C. 77. — 131 с. ISBN 81-85457-08-5 (англ.) ISBN 5-87383-116-5 (русск.) 46. ↑ Шри Матаджи Нирмала Деви. Сахаджа-йога / Перевод с англ. / Под ред. Т. С. Грековой. — М.: ИВФ Антал, 1992. — 64 с. — ISBN 5-85269-002-3 47. ↑ [1] [2] [3] сайты России и Украины. 48. ↑ Guided Meditation (англ.). Free Meditation. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 49. ↑ Мудрость — это жить в настоящем. Сайт о Шри Матаджи. Дата обращения 26 января 2011. 50. ↑ Ответ Нирмалы Шривастава на вопрос «Какова роль мысли в процессе самореализации?». Сайт о Шри Матаджи. Дата обращения 26 января 2011. 51. ↑ 1 2 Медитация я Сахаджа йоге // Наука и религия. — 2005. — № 6. — С. 44—45. — ISSN 0130-7045. 52. ↑ Сахадж медитация. Онлайн курс. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 53. ↑ Skin Temperature Changes Associated With Mental Silence (англ.). Dr Ramesh Manocha. Дата обращения 16 апреля 2011. Архивировано21 января 2012 года. 54. ↑ How to: Do foot soaking (англ.). Free Meditation. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 55. ↑ Meditation Guide: Role Of Prayer (англ.). Sahaja Yoga Canada. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 56. ↑ Знание реальности (всемирная культура и духовность). Альманах № 1. К.: ДП «Нора-Друк», 2001 — С. 60. — 80 с. 57. ↑ Суть и важность медитации. Сайт о Шри Матаджи. Дата обращения 26 января 2011. 58. ↑ Шри Матаджи о Сахаджа Йоге. Сайт о Шри Матаджи. Дата обращения 26 января 2011. 59. ↑ «Протокол Намерений по сотрудничеству в области изучения метода сахаджа-йоги в СССР» 60. ↑ Сахаджа Йога. Live. 61. ↑ Труды международной научной конференции «Медицина. Самопознание. Нравственность. Восток-запад», Санкт-Петербург, 1995, С. 81—82. 62. ↑ Труды II Международной научной конференции «Мораль. Здоровье. Мир: Восток-Запад», Санкт-Петербург, 1996. 63. ↑ Труды IX Всероссийской научно-практической конференции «Здоровье. Мир. Нравственность. Культура. Восток-Запад». Москва, 1998. С. 75—77. 64. ↑ First Int'l Conference «Towards Sustainable Global Health», panel on consciousness develpoment. Archives. Gemini AG Association. Дата обращения 5 февраля 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 65. ↑ Yoga as a complementary therapy for clinical depression. 66. ↑ Диагностические и оздоровительные технологии восстановительной медицины. — М., 2003. — С. 271. 67. ↑ Conférence MAPICON-2009 68. ↑ The International Sahaja Yoga Research and Health Centre (неопр.). Дата обращения 5 февраля 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 69. ↑ A Randomized, Controlled Trial of Meditation for Work Stress, Anxiety and Depressed Mood in Full-Time Workers. 70. ↑ Effect of Sahaja Yoga on neuro cognitive functions in patients suffering from major depression, 2006. 71. ↑ Sahaja Yoga: an ancient path to modern mental health?, 2001. 72. ↑ Effect of Sahaja Yoga Meditation on Quality of Life, Anxiety, and Blood Pressure Control, 2012. 73. ↑ Sahaja Yoga in the management of moderate to severe asthma: a randomised controlled trial, 2002. 74. ↑ Effect of Sahaja Yoga practice on seizure control & EEG changes in patients of epilepsy, 1996. 75. ↑ A pilot study of a mental silence form of meditation for women in perimenopause, 2007. 76. ↑ Sahaja Yoga Meditation as a family treatment programme for children with attention deficit-hyperactivity disorder, 2004. 77. ↑ Effects of Sahaja Yoga on drug abuse. 78. ↑ Changing definitions of meditation: physiological corollorary. 79. ↑ Impact of regular meditation practice on EEG activity at rest and during evoked negative emotions, 2005. 80. ↑ Monitoring the Neural Activity of the State of Mental Silence While Practicing Sahaja Yoga Meditation, 2015. 81. ↑ Human anterior and frontal midline theta and lower alpha reflect emotionally positive state and internalized attention, 2001. 82. ↑ Increased Grey Matter Associated with Long-Term Sahaja Yoga Meditation. 83. ↑ The therapeutic effects of meditation, 2003. 84. ↑ http://www.pksacademy.com/ Shri P.K.Salve Kala Pratishthan an academy of Indian Classical Music and Fine Arts 85. ↑ Дворкин А. Л. Остальные псевдоиндуистские секты. Сектоведение. Тоталитарные секты. Опыт систематического исследования. Православие и современность. Электронная библиотека. Дата обращения 26 января 2011. 86. ↑ Avis du Centre d'Information et d'Avis sur les Organisations Sectaires Nuisibles (C.I.A.O.S.N.) concernant Sahaja Yoga. (фр.) (pdf). Rapport Bisannuel. C.I.A.O.S.N. (2003—2004). Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 87. ↑ Les sectes en France (Rapport N° 2468) (фр.). Commission D'Enquête sur les Sectes. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано21 января 2012 года. 88. ↑ Submission Regarding Belgium (англ.) (недоступная ссылка). Human Rights Without Frontiers International. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 4 марта 2016 года. 89. ↑ Acts of defamation against religious groups and communities of belief by Belgian federal and federated agencies (англ.) (недоступная ссылка). Human Rights Without Frontiers International. Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 4 марта 2016 года. 90. ↑ Sahaja Yoga is geen sekte (порт.). De Morgen (25/04/08). Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 91. ↑ Sahaja Yoga is geen sekte (порт.). De Standaard (20 juni 2006). Дата обращения 26 января 2011. Архивировано 21 января 2012 года. 92. ↑ Judith Coney. Sahaja yoga: socializing processes in a South Asian new religious movement. — Routledge, 1999. — P. 214. — 269 p. — ISBN 0700710612. 93. ↑ [4] Evening Standard — London/July 18, 2001 at the Rick A. Ross Institute. 94. ↑ «Коммерсантъ деньги», 12.07.2010 — «Йоги в руки». 95. ↑ David V. Barrett. The New Believers. — 2nd ed. — Cassell, 2001. — P. 297—298. — 560 p. — ISBN 0304355925. «Sahaja Yoga, like many other new religious movements, is involved in charitable social work, including a hospital and a cancer research centre — both using Sahaja Yoga methods for healing — a classical musical school, and a shelter for the poor in Delhi. Sahaja Yoga makes a big point of its teaching being free: — Amazingly, without any financial support from any person, Shri Mataji neither charges for Her lectures nor for Her ability to give Self Realization, nor does one have to become a member of this organization. She insists that you cannot pay for enlightenment and to-date she continues to denounce the false self-proclaimed ‘gurus’ who are more interested in the seekers’ purse than their spiritual ascent. — But in fact this is one of the major criticisms of the movement, that the often middle-class members are encouraged to make regular donations to pay for Shri Mataji’s trips around the world, and to buy her expensive properties, such as Shudy Camps Park House near Cambridge, England, in 1986 and an Italian castle in 1991. (…) Devoted member refer to her as the Divine Mother, and she has called herself Adi Shakti, Primal Mother of All; many take her advice on child-rearing, and some ask her to choose their marriage partners. This amount of influence over her followers’ lives has caused concern in several countries. Some former have said that they were expelled from the movement because they resisted Shri Mataji’s influence over their lives.» 96. ↑ Official Response from Sahaja Yoga International to False Allegations (недоступная ссылка). Sahaja Yoga International. Дата обращения 5 февраля 2011. Архивировано 26 января 2002 года.

Дөзүк эдер

Шөлүглер эдер