Красноярск
Красноярск (краснояарск(ы)) — Россияда хоорай, Красноярск крайының административтиг төвү. Крайның мурнуу чүгүнде, Улуг-Хемниң ийи эриинде болгаш ортулактарында турар[1]. Чурттакчы чону — 1 093 771 кижи [2].
Төөгү эдер
1628 чылда Андрей Дубенскийниң удурткан казактар отряды Красный Яр дээр быжыглал суур (орус. острог) үндезилээн. XVIII-ки векке чедир ук чурттакчы пункт колдуунда стратегтиг роль ойнап турган — ынчан келир үениң хоорайы көшкүн чоннарның халдаашкыннарындан Сибирниң орус суурларын камгалап турган. Чурттакчы чону колдуунда казактар турган. 1773 чылда өрт ужунда хоорайның хөй кезии узуткаттынган, ооң соонда Красноярск каттап туттунуп эгелээн[3].
1822 чылда Красноярск Енисей губерниязының административтиг төвү апарган. 1895 чылда Красоярск таварыштыр Транссибир демир оруу чоруттунган. 1899 чылда Улуг-Хем кежилдир көвүрүг туттунган[3].
Солун барымдаа эдер
Красноярск хоорайда тыва эки турачыларның ады-биле адаан кудумчу бар.
Тайылбыр эдер
- ↑ Большая российская энциклопедия Archived 2019-04-03 at the Wayback Machine
- ↑ Красноярск хоорай
- ↑ 3,0 3,1 Красноярск крайының архивтери