Аллилуева, Надежда Сергеевна

Наде́жда Серге́евна Аллилу́ева (1901 чылдыӊ сентябрь 9 (22), Бакы — 1932 чылдыӊ ноябрь 9, Москва) — ЦК ВКП(б)-ниӊ чиӊгине секретары И.В.Сталинниӊ ийи дугаар кадайы. ВКП(б) 1918 чылдан кежигүүнү.

Могила жены Сталина на Новодевичьем кладбище

Допчу-намдары. эдер

Ажылчын-революционер С.Я.Аллилуевтин ѳг-бүлезинге тѳрүттүнген. Акызы - П.С. Алилуев. Уруу, Светлана Алилуеванныӊ чугаазы-биле алырга Надежданныӊ ачазы - цыган, а авазы - немец. 1917 чылда И.В.[Сталин Сибирь шѳлүлгезинден ээп келгеш Надя биле танышкан. Надежда 15 харлыг турган. Олар 1918 чылда ѳгленип алганнар. Бадылга 1919 чылдыӊ март 24-те бүрүткеттинген. Ажы-түлү: Василий (1921—1962), Светлана (1926—2011). Допчу-намдаржы Ольга Трифонованныӊ чугаазы-биле алырга Надежда ашаанныӊ фамилиязын алыксаваан, ынчангаш бүгү назынында Алилуева кылдыр артып калган. Наркомнун нациялар харыылаар талазынга ажылдап турган. В.И. Ленинниӊ сектретариадынга, база «Революция и культура» журналдыӊ редакциязынга, «Правда» солунга үлүг-хуузун киирген. 1929 чылда Промакадемиянныӊ текстиль салбырынга үѳренип турган. Н.С. Хрущевтуӊ чангыс курсчузу. Алилуева Сталин биле Хрущевту таныштырган бооп турар. Кара-бажыӊнаткан Промакадемия 8 чангыскурсчулары дээш ОГПУ даргазы Генрих Ягодага удурланып турган. Эштерин хостаарын негээн, ынчалза-даа Ягода уруга дужуп бербээн. Кѳрген улустун чугаазы-биле алырга 1932 чылдын ноябрь 7-де Ворошиловтун бажыӊынга Алилуева биле Сталин маргыжып турганнар. А ноябрь 8 тен 9-че дунезинде Надежда Алилуева "Вальтер" хол боозу биле аттыныпкан. Уруу Светлананның сактып турары-биле алырга кажыыдал херек чок чүведен үнген. Ачазы биле авазы октябрьнын 15 чылдаанында, байырлал болуп турган черге маргышканнар. Чылдагааны: ачазы авазын: «Эй!» - депкен. Авазы хорадааш ол черден үне болган. Авазы чок болган соонда, ачазы дыка үр таварылганныӊ утказын билип чадап шаг болган. «Правда» солунга баштаӊчыныӊ кажыыдалын үлежип Борис Пастернак чагаа бижээн: «Ноябрь 9 -та париянын идекпейлиг болгаш бердинген кежигууну эш Наадежда сергеевна Алилуева чок болган...» «Правда» солуну. 1932 чылдын ноябрь 10.

Тураскаалы. эдер

1933 чылда Новодевичье хѳѳрүнде Надежданын хѳѳрүнге тураскаал кылган. Ак мраморда бижик: «Надежда Сергеевна Аллилуева-Сталина / 9/IX 1901 — 9/XI 1932 / член В.К.П.(Б) / от И. В. Сталина». Автору— И. Д. Шадр, архитектору — И. В. Жолтовский. Иосиф Виссарионович Сталин бо-ла кадайыннын хѳѳрүнге баар турган. Тураскаалдын шын бодун Третьяковская галлерея музейинче апарган, а орнунда хоолгазы турар.

Киноларда эдер

  • 1979 — «Staline-Trotsky: Le pouvoir et la révolution» (Николь Шоссон)
  • 1990 — «Враг народа Бухарин» (Марина Либакова-Ливанова)
  • 1992 — «Сталин». (Джулия Ормонд)
  • 2006 — «Жена Сталина». (Ольга Будина)
  • 2006 — «Сталин. Live» (Надежда Бахтина)
  • 2017 — «Власик. Тень Сталина» (Татьяна Паршина)

Шѳлүлгелер эдер

  • Надежда Аллилуева на «Родоводе». Дерево предков и потомков
  • Биография
  • Лариса Кафтан. Почему застрелилась жена Сталина?
  • Могилы знаменитостей. Аллилуева Надежда Сергеевна