Белок: Эде көрүлделер аразында ылгал

Контент балаттынган Контент неметтинген
Эдилгениң тайылбыры чок
AmyrSanaa (чугаа | үлүг)
Эдилгениң тайылбыры чок
Одуруг 1:
[[File:Protein Composite.jpg|thumb|500px|Аңгы-аңгы белоктарның хемчээли. Солагайдан оң талаже: антитело (IgG), гемоглобин, инсулин (гормон), аденилаткиназа (фермент) ибаза глютаминсинтетаза (фермент)]]
 
'''Белоктуг''' бүдүмелдер бүгү-ле дириг клеткаларның тургузуунуң бир кол кезээ. Дириг амытаннарның эът-мага-бодунуң кургаг тургузуунуң 45—50% белоктуг бүдүмелдерден тургустуңган. А дириг болурунуң бүгү ажыл-чорудулгалары — чемниң солчуушкуннарындан эгелээш, шыңган эъттиң чыырлып, щимчээринге чедир — чүгле белоктарның онза шынарларындан болуп турар. Ынчангаш Ф. Энгельс «амыдырал дээрге, белоктуг чүүлдерниң чурттаарының аргазы» деп тайылбырлаан. Чогум белок деп чүл, ооң тургузуу чүүден бүткенил? Белоктуң тургузуунда — углерод, кислород, водород,азот, сера, фосфор дээш өске-даа бүдүмелдер бар шараланчак хоют, суук чүүл болуп турар. Белоктар бөдүүн болгаш нарын деп ийи бөлүкке чарлып турар. Бөдүүн белоктар аминниг кислоталардан тургустунган болур. А аминокислоталар дээрге, организмге белоктуг чүүлдерниң солчуушкуннарындан тыптыр. Белоктардан амгы үеде 22 аминокислоталарны өөренип көрген болгаш ылгап үндүрүп ап турар. Чамдык аминокислоталарны өске чүүлдерден база үндүрүп ап турар. Ындыг аминокислоталар колдуунда үнүштерниң үрезиннеринде, дазылдарында хөй, ындыг аминокислоталарга: лейцин,тирозин, аргинин, гистамин дээш өске-даа аминокислоталар хамааржыр. Чамдык аминокислоталарны организм боду тургузуп,бүдүрүп ажыглап турар, ынчалзажок аминокислоталарның дыка хөйүн организм боду бүдүрүп, тургузуп ап шыдавас, ындыг аминокислоталарны солуттунмас белоктар деп даар.