Сүбедей: Эде көрүлделер аразында ылгал

Урянхайларның аймаандан Чжарчиудай деп дарганның оглу. Тэмуджинниң (Чингисхан) шериинге албан эрттирип турган Джэлмэ деп акызының үлегери-биле ооң шериинге катчы берген. XIII-кү чүс чылдарның эгезинде моол шериглерниң дайынчы халдаашкыннарынга киришкен – ооң иштинде Цзинь аттыг кыдат империяны, меркиттерни, Хорезмшах аттыг күрүнени чаалап алырынга тулушкан. Чингисхааның база бир маадырлыг дайынчызы, [[Джэбэ|Джэбэ]]-биле катай моолдар биле орустарның Калка хемге болган тулчуушкунунга моол шериглерни баштааннар (1223). Чингисхааның уйнуу Батыйның 1236-1242 чылдар үезинде Европаның барыын болгаш төп черлеринче халдаашкынның үезинде моол империяны командылапбашкарып чораан деп барымдаалап турар.