Испан грипп: Эде көрүлделер аразында ылгал

Контент балаттынган Контент неметтинген
Создано переводом страницы «Испанский грипп»
 
Создано переводом страницы «Испанский грипп»
Одуруг 156:
Пандемияның үшкү чалгыы 1919 чылдың февраль — март айларда база-ла өлүп-хораар чоруктуң бедик чадазынга четкен. Чоорту өжүп баткаш, аарыг 1919 чылдың июнь-август айларында ийи-бир көзүлген. Пандемия долузу-биле чүгле 1920 чылда төнген.
 
АмгАмгы үениң эртемденнериниң санап турары-биле алырга, аарыгның ийиги чалгындачалгыында хенертен хөй кылдыр өлүп-хораар чоруктуң өзүп-көвүдээни дээрге, Бирги делегей дайынының тускай байдалы салдарны чедирген бооп турар: аарыгны чиик эртип турар кижилер бажыңнарындан үнмээн, а аар-шыңгыы аараан кижилер эмнелгелер болгаш шериг лагерьлерге мөөңнежип, тырлып турганнар. Ынчангаш вирус дүрген тарап эгелээн. Дайын уржуу-биле чыылган массалыг кижилер база санитар чуруму кошкак болганындан вирус тускай каржы-хажагай хевирлиг штаммнарже шилчип, бүгү делегейге тарай берген.
 
Россияга эпидемия Хамааты дайын үезинде, нептерээн болгаш ооң-биле кады кеш аарыының тиф болгаш өске-даа инфекция аарыгларын тараткан эпидемия болган. Наркомздрав РСФСР-ниң чыл отчедундан алырга, 1918 чылдың август айдан 1919 чылдың чазынынга чедир Совет Россияга «испанкадан» 1,09 млн. кижи аараан болуп турар. Ындыг-даа болза укында көргүзүг-саннар эвээш кылдыр бижиттинген, чүге дизе грипптен аараан кижилерниң диагнозун «тиф» кылдыр салып турган.
{| class="collapsible collapsed"
! colspan="3" |Испан грипптен аараан кижилер даңзызы
Одуруг 247:
|Макс Вебер
|}
1951 чылда Йохан Халтин 1918 чылдың грипп вирузун пандемиядан хораан Аляска штаттың Бревиг-Мишн деп мөңге доштуг хоорайда хөөржүткен кижилерниң мөчүзүнден алырын оралдашкан. Ук пандемия үезинде ол хоорайга 80 кижиден 72 чурттакчы чон грипптен өлген. Халтин бодунуң дилээшкиннеринден бүдүн вирустуң херек ужурлуг кезекчигештерин өлген мөчүлерден тып чадаан{{Sfn|Greger|2006}}{{Sfn|Frost|1998}}.
В 1951 году Йохан Халтин попытался выделить вирус гриппа 1918 года из тел жертв пандемии, захороненных в вечной мерзлоте в городке Бревиг-Мишн, штат Аляска. Во время той пандемии 72 из 80 жителей города погибли от гриппа. В этих поисках Халтин не смог обнаружить тела жертв, содержащих целые вирусные частицы{{Sfn|Greger|2006}}{{Sfn|Frost|1998}}.
 
Барык 50 чыл эрткенде, 1997 чылдың июль айда, Халтин Джеффри Таубенбергерниң (англ. <span style="font-style:italic">[[:en:Jeffery Taubenberger|<span title="Версия статьи «Таубенбергер, Джеффри» на английском языке">Jeffery Taubenberger</span>]]</span><span>)</span> Science журналга парлаан статьязындан өлген кижилер мөчүзүнден вирустуң генетиктиг медээ-информациязын канчаар уштуп болурунуң чаа арга-хевирлерин номчуп билип каан. Ол Таубенбергер-биле чугаалажып, харылзашкан түңнелинде, демгизи база 1918 чылдың грипп үлегерлерин дилеп турарын тодараткаш, бодунуң 73 харлаарының бетинде Бревигче катап база чедип келген. Ол база-ла «испанкадан» когараан кижилер хөөрүн казар чөпшээрелди алгаш, бо удаада кускун-хаай дузазы-биле ажылдап кирипкен. Түңнелинде семис херээжен кижиниң бүдүн-бүрүн мөчүзүн тып алган. Чаглыг чуга каъды иштики органнарны камгалап, үрелиишкинден чайладыпкан болган. Эртемден камныы-биле тускай, агаар кирбес байдалга өкпени суккаш, Сан-Францискоже ээп чанып келген. Почта-биле Джеффри Таубенбергерже{{Sfn|Greger|2006}}{{Sfn|Frost|1998}} тывыжын чорудупкан. Ол үеде бетиндээзи АКШ-тың шериг-армиязының молекулярлыг патология Институдунга (AFIP) ажылдап турган. Этот образец позволил американским учёным в октябре 2002 года воссоздать генную структуру вируса 1918 года, а 18 января 2007 года японский учёный Кобаса с соавторами сделал публикацию, что инфицированные обезьяны (Macaca fascicularis) демонстрировали классические симптомы пандемии 1918 года и умерли от цитокинового шторма — расстройства в работе иммунной системы <ref>{{Чүүл|заглавие=Aberrant innate immune response in lethal infection of macaques with the 1918 influenza virus|издание=Nature|том=445|номер=7125|страницы=319—323|pmid=17230189|doi=10.1038/nature05495|bibcode=2007Natur.445..319K|язык=en|тип=journal|автор=Kobasa D., Jones S. M., Shinya K., Kash J. C., Copps J., Ebihara H., Hatta Y., Hyun-Kim J., Halfmann P.|месяц=1|год=2007}}</ref>