Википедия

Рембрандт: Эде көрүлделер аразында ылгал

Интерактивная навигация по истории
← Мурнунда эдилгеДараазында эдилге →
Контент балаттынган Контент неметтинген
ВизуальныйВики-текст
Agilight (чугаа | үлүг)
11 328 эдилге
Agilight (чугаа | үлүг)
11 328 эдилге
Эдилгениң тайылбыры чок
Одуруг 1:
{{Чурукчу}}
'''Ре́мбрандт Ха́рменс ван Рейн''' ({{Lang-nl|Rembrandt Harmenszoon van Rijn}} [ˈrɛmbrɑnt ˈɦɑrmə(n)soːn vɑn ˈrɛin]{{IPA|[ˈrɛmbrɑnt ˈɦɑrmə(n)soːn vɑn ˈrɛin]}}, 1606—1669) — голланд чурукчу, сииликчи,   өңнер ылгаарының улуг мастери, голланд живописьтиң алдын чүс чылының шылгараңгай төлээлекчизи . Ол бодунуң чогаалдарында кижиниң сагышсыраарының бүгү спектрын тулган сагыш-сеткил хайныышкыны-биле үндүр сиилбип, ооң мурнунда чурулга уран чүүлүнге турбаан чүүлдү ол боттандырып шыдапкан. Рембрандтың ажылдары, жанр талазы-биле онза янзы-бүрү, көрүкчүге кижиниң сагышсыраарының болгаш минниишкиннериниң үе чок сагыш-сеткилиниң делегейин ажыдып турар.
 
== Биографиязы ==
 
=== Өөреникчи чылдары ===
Рембрандт Харменсзон («Хармен оглу») ван Рейн 1606 чылдың июль 15-те   шыдалдыг дээрбе ээзи Хармен Герритсзон ван Рейниң хөй уруглуг өг-бүлезинге Лейденге төрүттүнген. Авазының өг-бүлези Нидерланд революцияның соонда безин католик чүдүлгеге шынчызын кадагалап турган.
[[Файл:Rembrandt_concert.jpg|мини|277x277пкс|«Аллегория музыки» 1626 чыл — чалыы Рембрандтка ластман салдарның чижээ]]
Лейденге Рембрандт университеттиң латин школазынче барып турган, ынчалза-даа ооң эң-не улуг сонуургалы - живопись турган. Ол 13 харлыг турда, чурулга уран чүүлүнге өөренип алзын дээш, католик чүдүлгелиг лейден төөгү живописези Якоб ван Сваненбюрхче чортупкан. Сваненбюрх чурулгазының хевири-биле Рембрандтың чогаадылгазынга улуг салдар чедирбээн.<ref name="Britannica">''Silver, Larry.'' Rembrandt. — [[Энциклопедия Британника|Encyclopædia Britannica]], 15th edition.</ref>
 
1623 чылда Рембрандт Амстердамга Италияга төөгү, мифология, библей угланыышкыннарлыг стажировканы эрткен Питер Ластманга өөренип турган . 1627 чылда Лейденче эглип келгеш, Рембрандт эжи Ян Ливенс-биле хууда ажылдаар черин ажыткаш, өөреникчилер чыып эгелээн. Каш чылдар дургузунда ол ат-алдарлыг апарган. 
 
=== Ластманның болгаш караваджистерниң салдары ===
Одуруг 26:
=== Бодунуң стилин бүдүргени ===
[[Файл:B320_Rembrandt.jpg|солагай|мини|230x230пкс| 23 харлыында бодун мынчаар чуруп көргүскен]]
1631 чылда Рембрандт Амстердамче көже берген. Ында барокконуң эстетиказынга таарымчалыг чуруктарның даштыкы хевириниң өңнери, Рембрандта чаа Рубенсти тыпкан Гюйгенс-биле дөмей, хөй шыдалдыг ханы хүндүлекчилерни тывылдырган. Чыл эрткенде, Ливенс Лейденде ажылдаар черин хаггаш, [[Англия|Англи]]<nowiki/>яже чорупкан. Аңаа ол ван Дейктиң салдарынче кирген, оон төрээн чуртунче эглир бетин 1644 чылда   Антверпенге ажылдап турган.
 
Амстердамче көшкени - Рембрандтың допчу-намдарынга арынның шимчээр мимиказын аңгы шинчилээн эр, кыс баштарның этюдтарының тывылганы болур. Ол улуг эвес чогаалдар, кедизинде шын эвес чурукчунуң ада-иези кылдыр билдинип турган, Рембрандт-портретистиң ёзулуг өөредии апарган . Шак Именно портреттиг живопись ол үеде чурукчуга заказтарны амстердам шыырак бюргердерден чыып, хөй ашка ажылдап аарын болдуруп турган. 
 
Амстердамга турган чылдарында Рембрандтың чогаадылгазында көскү черни автопортрет жанры эжелеп турар. Ол бодун фантастиктиг хептер кеткен болгаш ужуру билдинмес  байдалдарга чуруп тургаш, ол бодунуң уран чүүлүнүң хөгжүлдезиниң чаа оруктарын ажыткан. Чамдыкта этюдтарның чурукчу-биле каас-коя чөөн хептер-биле кедиртинген улуг назылыг маадырлары ооң чогаадылгазы таварыштыр библей персонажтарже хуула берген; «Иеремия, оплакивающий разрушение Иерусалима» (1630) шак-ла ындыг бодалга алыскан. Фридрих-Генрих Оранның штатгальтеринге ол Рубенстиң хөй фигуралыг гравюралары-биле хөөн кирген «Воздвижение креста» (1633) болгаш «Снятие с креста» (1632/1633) деп ийи эжеш пөсте чурукту чуруп берген.
Одуруг 38:
Амстердамга бирги чылдары -  Рембрандтың чуртталгазында эң-не аас-кежиктиг болган. 1634 чылда Саския ван Эйленбюрх-биле өгленгеш, бай-шыдалдыг бюргерлерниң чаагайжыткан тускай бажыңнарынче эжикти ажыткан. Оларның санынче Саскияның ачазы - Леуварденниң [[бургомистр]]<nowiki/>и база кирип турган. Заказтар олче бот-бодунуң соондан улаштыр дүжүп бадып турган; беженден эвээш эвес портреттерниң бижиттинген үези - Рембрандтың Амстердамга баштайгы үези. Ылаңгыя аңаа консервативтиг меннониттер хандыгып турган.меннонит сургаалчы Корнелис Анслонуң , безин Вондел боду шүлүктеп мактаан , ийи дакпыр портреди эвээш эвес чугаа-соотту үндүрген.
[[Файл:Rembrandt_-_Rembrandt_and_Saskia_in_the_Scene_of_the_Prodigal_Son_-_Google_Art_Project.jpg|солагай|мини|317x317пкс|Рембрандт биле Саския «Блудный сын в таверне» (1635) деп чурукта]]
Рембрандтың материалдыг байдалы хуу чаагайжыткан тускай бажыңны садып ап, антикварлардан уран чүүлдүң чүүлдерин садып, ону каастап долдурар арганы берген (см. Дом-музей Рембрандта). Ында чүгле итальян чурукчуларның чуруктары, гравюралары эвес, а антиктиг скульптура, боо-чепсек, хөгжүм херекселдери бар. Мурнундагы шылгараңгай чурукчуларны шинчилээрде, ооң Амстердамдан чорууру албан эвес турган, чүге дизе ол үеде хоорайга мындыг шедеврлерни:  Тицианның «Джероламо Барбаригонуң портреди»-н, Бальтазаре Кастильонениң портредин, Рафаэльдиң салбактарын көрүп ап болур турган .
 
Ол чылдарның эң-не чугула портреттеринге Саскияны чураан чуруктар — чамдакта бажыңда орунда чыдар, чамдыкта каас хептерлиг (кассель портрет, 1634) болгаш театрыжыткан хевирлердк («Саския в образе Флоры», 1634). 1641 чылда оларның оглу Титус төрүттүнген; база үш ажы-төлү чажында бүрлү берген. Чурукчунуң Саския-биле өгленген чылдарында чурттакчы күжү хөй болганы «Блудный сын в таверне» (1635) деп чурукта тодазы-биле илереттинген. Бо алдаржаан ажылдың иконографиязы библей притчада  улчумал оолдуң будалганының дугайында моралдыг чуруктарындан үнген.
Одуруг 94:
=== Сөөлгү ажылдары ===
[[Файл:Rembrandt_Harmensz_van_Rijn_-_Ahasuerus,_Haman_and_Esther_-_Google_Art_Project.jpg|мини|250x250пкс|Чаза үрелген чурук «Артаксеркс, Аман и Эсфирь» (1660, Пушкин аттыг ГМИИ)]]
Рембрандтың чурукчу шылгараңгай угаанныг кижизи хөгжүп турган. Ооң собой ажылдары өңнүг чурулганың төөгүзүнде эң ховар дээн болуушкун болуп турар.   Пөсте каттышкаш, агып бадып турар ышкаш, чышпынчак өңнерниң  чажыды амга дээр тывылбаан. Хевирлер улуг чаагай болгаш чурук чураан пөстүң мурнунче өжегерээн чоокшулаттынган. Чурукчу, Библияда дөмей чүүлдериниң тывыышкынын ооң чогаадылгазының шинчээчилери ам-даа тып турар, ховар библей сюжеттерни шилип турар. Чурукчуну кижиниң эң күштүг сагышсыраанының илерээшкининиң үези сонуургадып турар.
 
1662 чылда кёльн автопортретте авторнуң хевирлери ажыг шоодуг-биле илерээн, а 1669 чылдың сөөлгү автопортреттерде (галерея Уффици, Лондонская Национальная галерея болгаш Маурицхёйс) ол күжү чок-даа болза, салым-чаяанның арнынче коргуш чок көрүп турар.
Одуруг 102:
Рембрандтың чогаадылгазының шинчээчилериниң амдыга дээр шиитпирлеттинмээн айтврыгларның бирээзи кылдыр шаандан тура каталогтарда кирген кончуг хөй чуруктарының хоолгалааны<ref>Art in the Making: Rembrandt. — Yale University Press, 2006. Page 189.</ref>. Чижээ, «Иуда возвращает тридцать серебреников» деп чуруктуң, тодаргай чурукчуга хамаарыштырып болдунмас, он версиязы билдингир.
 
1968 чылда Амстердамга стартовал исследовательский проект «Рембрандт» аттыг шинчилел төлевилели эгелээн. Ооң сорулгазы -   Рембрандтың чогаалдарының реестрин чаа тодарадылга методтарының дузазы-биле тургузары болган. 2014 чылда үнген төлевилелдиң сөөлгү каталогунда 346 чуруктан тургустунган даңзы илереттинген, ол үеде XX вектиң эгезинде Рембрандтың салбаанга 800 хире чурук хамааржып турган деп санаттынып турган<ref>[http://www.google.com/culturalinstitute/collection/the-state-hermitage-museum?projectId=art-project Возвращение блудного сына (изображение от Google в высоком разрешении)]</ref>. Чижээ, Собрание Уоллесага чурукчунуң адындан делгеттинип турган 12 чуруктан төлевилел эгезинде чүгле чаңгызынга Рембрандтың деп бадыткалды берген<ref>''Catherine B. Scallen.'' [https://books.google.com/books?id=nFSC4KnKbLsC Rembrandt, Reputation, and the Practice of Connoisseurship]. — Amsterdam University Press, 2004. [//ru.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9053566252 ISBN 90-5356-625-2].</ref>, харын оон саны бешке дээр көвүде берген. Орус музейлерде салдынган Рембрандтың чуруктары дээр болза,  А. С. Пушкин аттыг музейде, каталог ёзугаар чүгле үш чогаалы бар, а Эрмитажта — 14.
 
== Өөреникчилери ==
Одуруг 111:
[[Файл:Rembrandt.JPG|солагай|мини|Амстердамда Рембрандт шөлүнде Рембрандтка тураскаал (1852 чыл)]]
[[Файл:Rembrandshuis.jpg|мини|250x250пкс|Чурукчунуң 400 харлаан чылында Рембрандтың бажың-музейи]]
Рембрандтың чогаадылгазын үнелээринге, улуска ийи чүс чыл херек болган. Харын Джованни Кастильоне база Джованни Баттиста Тьеполо ооң офортары-биле хөөн кирип турганнар, өңнеп чуруур Рембрандтың дидими болгаш рисовальщик кылдыр ооң часпазы бир дугаар үнелээшкинин   XIX векте алган. Ынчан Курбтуң реалистиг школазының чурукчулары (а Россияда — шимчедикчилер) ооң хөлеге биле чырыктың поэзиязын ханы минниишкинин француз академизмниң чугаа чокка тода болгаш ылаптыынга деңнеп турган<ref>''Kristin Bahre u. a. (Hrsg.):'' Rembrandt. Genie auf der Suche. — DuMont Literatur und Kunst, Köln 2006. Seite 208.</ref>.
 
Чүс чыл бурунгаар Рембрандтың чуруктарының эң-не хөй чыындызы-биле Императорский Эрмитаж мактанып болур турган <ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Рембрандт ван Рейн}}</ref>, ынчалза-даа XX векте ол чыындының чартыы саттына берген. Чамдык чуруктар А. С. Пушкин аттыг музейже дамчыттынган, а чамдыының автор эргези маргыштыг апарган. Бүдүн XX чылдың дургузунда голландтар Рембрандтың чуруктарын дедир садып, чуртунче эгидер шүүттүг ажылды чоргускан. Ооң түңнелинде, элээн хөй Рембрандтың чуруктарын  амстердам Рейксмюсеумга көрүп болур<ref>
Дөзү – «https://tyv.wikipedia.org/wiki/Рембрандт»