Көрейлер: Эде көрүлделер аразында ылгал

Контент балаттынган Контент неметтинген
Sendam2 (чугаа | үлүг)
Эдилгениң тайылбыры чок
Agilight (чугаа | үлүг)
Эдилгениң тайылбыры чок
 
Одуруг 3:
'''Көрейлер''' — Көрей чартык ортулуктуң үндезин чону.
 
[[Соңгу Көрей|Соңгу]] болгаш [[Мурнуу Көрея]]да боттарын аңгы кылдыр адаар: [[Соңгу Көрей]]<nowiki/>де чосон сарам (кор. {{lang-ko|조선 사람}}) деп адаар, а Мурнуу Көреяда хангук сарам (кор. {{lang-ko|한국 사람}}) деп адаар.
 
Антропологиязы-биле алырга моол расаның чөөн-азият адырынга хамааржыр. [[Көрей дыл]] кырынга чугаалажыр (көрей дыл бодунуң синтаксистиг тургузуу-биле түрк, моол болгаш тунгус-манжур дыл бөлүктеринге чоок, ынчалза-даа төрел дылдары чок).
 
Көрейлер аразында нептереңгей чүдүлгелер дээрге: конфуцианство, [[Буддизм деп чулчүл?|сарыг шажын]], [[христианство]], [[Хамнаашкын|шаманизм]], ынчалза-даа колдук кезии чүдүлгеге сүзүк чок болуп турар. Соңгу Көреяда чурттап чоруур чон күрүне политиказы дээш шажынга бүзүреп болбас.
 
== Ёзу-чаңчылдары ==
Көрей чоннуң эң нептереңгей байырлалдары тольджанчхи (өпеяның 1-чылдааны), соллаль (Чаа-чыл) болгаш хвангап (환갑, 60-харлаан).
 
2 көрей чурттуң ниити улуг байырлалдарының бирээзи - чусок.
 
== Чоннуң саны ==
Көрей чон ийи аңгы күрүнелерде чурттап турар: Соңгу Көреяда (Көрей Демократ Арат Республика, {{lang-ru|Корейская Народно-Демократическая Республика}}, {{lang-ko|.조선 민주주의 인민 공화국}}) 2013 чылдың чизези-биле алырга 25 300 000 кижи болуп турар, а Мурнуу Көреяда (Көрей Республика, {{lang-ru|Республика Корея}} , {{lang-ko|대한민국}}) 50 617 045 санныг кижи. 7 хире миллион көрейлер даштыкыда чурттап чоруур, оларның хөй кезии [[АКШ|Американың Каттышкан Штаттарында]], [[Япония|Японияда]] болгаш [[Кыдат|Кыдатта]]. Биче санныг диаспоралары база аңгы-аңгы чурттарда амыдырап чоруур<ref name="link1">[http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=1&NUM=1 Statistics Korea]</ref>.
 
==Көрея ортулуктуң даштында көрейлер==
Чедиден ажыг сая (7 миллион) көрейлер Көрей ортулуктуң даштында чурттап чоруур. Оларның хөй кезии [[Кыдат]], [[Япония]], [[Чаа Зеландия]], [[Австралия]], [[Узбекистан]], [[Казахстан]], [[АКШ]]-та амыдырап-чурттап турар.
 
Корё сара́м (коркөр. 고려 사람 (高麗人) «народ Корё», «Көрей улузу») — эрги [[ССРЭ]]-ниң күрүнелеринде чурттап чоруур көрей чоннуң боттарының аңгы ады. Оларның ада-өгбези дээрге шаандагы Кочосон деп көрей күрүнениң (амгы РФ-тың биле Кыдаттың девискээри) иштинге чурттап турган, азы болза 1860 чылдар үезинде орус чуртунче эглип келген, ылаңгыя Ыраккы Чөөн чүкче, көрейлер бооп турар. Оларның чамдык кезии Сахалинче Япон шеригниң хайы-биле келген бооп турар. Россия иштинде болгаш СНГ чурттарының көрейлери боттарының диалектизинге чугаалажыр.
 
==Дөзү==