Тоньукук: Эде көрүлделер аразында ылгал
Контент балаттынган Контент неметтинген
→Үндезини: removing unnecessary upper-level categories |
By erdo can (чугаа | үлүг) б clean up using AWB |
||
Одуруг 44:
! rowspan="2" colspan="3" | Бижээни<br />(транслитерация)
|-
!ДҮА<ref name="IPA"
|-
|tonjuquq||tonjuquq||тонйуқуқ
Одуруг 51:
|}
Тоньукутуң бижии ёзугаар ооң адын [
Билге хаанның бижии ёзугаар ооң адын [тонйукук] кылдыр номчуур<ref>TOJ̃UQUQ и. собств. Советник тюркских каганов в Восточном каганате (Тон1). 572 дугаарлыг арын, toγ -tol. // АН СССР ИЯ. Древнетюркский словарь. Издательство «Наука» Ленинград, 1969 год.</ref>.
«Тоньукук» деп сөсте 'нь' деп ийи үжүк чаңгыс [
Орус эртемденнер бодунуң номнарында Академиктиг латин биле кирилл алфавит ажыглап турар. Ооң аңгыда чаңгыс-ла [
С. Е. Маловтуң "Памятники древнетюркской письменности" деп номунда ооң адын Toñuquq кылдыр бижээн<ref>Toñuquq, С. Е. Малов. 61 дугаарлыг арында. / Памятники древнетюркской письменности. Тексты и исследования. Изд-во АН СССР. Москва/Ленинград – 1951.</ref>.
И. В. Кормушин "Древние тюркские языки" деп өөредилге номунда ооң адын Тон'уқуқ кылдыр бижээн<ref>Тон'уқуқ, 73 дугаарлыг арында. / Кормушин И. В. Древние тюркские языки. Уч. пос. для студентов вузов – Абакан. Изд-во ХакГУ им. Н. Ф. Катанова, 2004. – 336 с.</ref>.
Одуруг 88:
Билге-хаан ооң чугаазынга чөпсүнгеш, тайбың дилеп кыдаттарже айгуучузун<ref>элчинин</ref> чортупкан.
Кыдат хаан түрктерниң кажарлап турарын бүдүү билгеш, үр-даа болбаанда түрктерни чок кылып узуткаар деп бодаан. Кыдаттар боттарынга дуза кылдыр Кидань, Татаби биле Басмыл аймактың баштыңнарын кый деп алган. Кидань, Татаби биле Басмыл аймактың маадырлары түрк хаанның ордузунче халдааш Билге хаанны бодун тудуп алыр ужурлуг турган. Билге хаан аажок корткан. Бо таварылгада Тонькуктуң мынча диген:<br />
“Басмыл аймаа «Беш балык»<ref>шаанда кыдаттар ол хоорайны Бэй-тьхин дээр турган.</ref> чанында, олар арткан ийи аймактан ырыкта турар, дайзыннар үезинде коштунчуп шыдавас. Ван Цзунь, Чжан Гя-чжен-биле чошкуп алган; оларның чаңы дедир, бээр кээр оларның шаа бар бе? Чижелээрге олар келген дижик. Олар келбээнде бис 3 хүн иштинде соңгу талаже дораан көже бээр бис. Оларның чиир тараазы төне бээрге, олар боттары чана бээрлер. Басмыл дээрге сиилең болгаш кажар чон-дур, эң баштай оларны базар болза эки.
Басмылдар шерии түрктерниң ордузунга чоошкулап келген. Олар көөрге Ван Цзунь чанчын шериглери-биле келбээн болган. Ынчангаш олар дедир чаныпкан. Түрктер доп-дораан бысмылдың маадырлары-биле тутчур дээрге Тоньукук улузу-биле чөпшерешпээн:<br />
| |||