Эне-Сай: Эде көрүлделер аразында ылгал
Контент балаттынган Контент неметтинген
Эдилгениң тайылбыры чок |
бЭдилгениң тайылбыры чок |
||
Одуруг 1:
Эне-Сай —
=== Кыргыз чоннуң меге бодалы ===
Киргизтерниң ''Манас'' деп тоолунда бир-ле ''Эне-Сай'' деп хем бар. XX векте Манас деп тоолду ыдып турар улус ''Енисей'' деп хем барын дыңнааш ону ''Эне-Сай'' деп сөс-биле соора билип алган, чүге-дизе ''Эне-Сай'' биле ''Енисей'' деп сөстерниң кулакка дыңналыры арай дөмей бооп турар. "Енисей" деп сөстү орустар чогаадып алган, олар эвенкилерниң ''Ионесси'' деп сөзүн алгаш орус дылга таарыштыр "Енисей" кылдыр эдип алган. ''Тывалар биле хакастар Улуг-Хемни кажан-даа "Эне-Сай" дивейн чораан.''
1930 чылдарда мырыңай будулгаазыннар эгелээн. Ол үеде киргиз биле орус эртемдээннер Киргизияның бир дугаар төөгүзүн бижип эгелээннер. Олар VI-XIII вектерде Минсуг ховузунга Кыргыс күрүне турганын билгеш: "Тань-Шаньның мусульманнары дээрге кажан-на бир Улуг-Хемден көжүп келген улус-тур" деп, база-ла соора билип алган бооп турар. Амгы кыргызтарның өгбелери Улуг-Хемге кажан-даа чурттаваан. Хакастар биле Кыргызтар төрел эвес чоннар-дыр.
Амгы үеде тыва чогаалчылар бодунуң шүлүктеринде Улуг-Хемни ''Эне-Сай'' деп адап турар-дыр. Ол дээрге уран чогаалдың чогаадыкчы стили-дир. Олар ындыг арга-биле бодунуң дыл-домаан чеченчидиваап турар-дыр. 1990 чылдарда тываларның ырлажып турган ''Эне-Сай'' деп ырызы дээрге, тыва чоннуң ыры эвес-дир. ''Эне-Сай'' деп ыр дээрге 199x-зан чылдарда сайзыраан поп-культураның түңнели-дир.
== Үндезини ==
[http://royallib.ru/read/kizlasov_igor/istoriyu_nelzya_brat_vzaymi.html#0 Электронная библиотека Royal.Lib.ru. Игорь Кызласов. "Историю нельзя брать взаймы".]
| |||