Контент балаттынган Контент неметтинген
|
|
|
=== Ок, сыйда, хожуула ===
«Ок», «сыйда», «хожуула» деп сөстер ийи уткалыг. ОлБо сөстер-биле согуннуң молуруунмолдуруун-даа айтыр, молдуруктуг, чүглеп каан бүдүн согунну-даа айтыпайтпышаан чугаалаар. Ол дээрге шаандагы сөстер-дир. Тоолдарны номчуп көөр болзуңарза «хожуула» биле «сыйда» деп сөстер-биле тоолчу кижи бирде согунну айтпышаан ыдып турар, бир чамдыкта согуннуң молдуруун-даа айтпышаан ыдып турар. Чижээлээрге, «согун огу» диген болза ол дээрге согуннуң молдуруу-дур. «Ок» дээрге сөс эрте-бурунгу түрк сөс-түр, ол сөс «согун» кылдыр очулдуртунар<ref>OQ I стрела: Арын 368. oa -- oq // Древнетюркский словарь. — Ленинград: Наука, 1969. — 677 с.</ref>. Шаанда Төп Азияга түрк дылдыг улус чурттап чораан. Ол, шаандагы улустуң эргичамдык чугаазындансөстери «ок»тыва депчугааже сөстү «согун» кылдырсиңе очулдурарберген.
<blockquote>
“Үш аданың дужундан тура улуга ''кара хожуулазын'' ажыр артып ап-даа турган иргин”<ref>Демир-Шилги аъттыг Тевене-Мөге. Арын 4. // ТДЛТЭШИ. Демир-Шилги аъттыг Тевене-Мөге. Тыва тоолдар. (О. Ч. Чанчы-Хөө ыткан). Тываның ном үндүрер чери. Кызыл — 1972.</ref>.
|
