Тыва Арат Республика: Эде көрүлделер аразында ылгал

Контент балаттынган Контент неметтинген
Көпек (чугаа | үлүг)
Көпек (чугаа | үлүг)
Одуруг 39:
== Төре херэ э==
=== Тыва күрүнениң тывылган ужуру чүл? ===
1912 чылда тывалар Эжен хааныңхаанның эрге-чагыргазындан хосталып алган. Ол берге үелерде хостуг шөлээн чурталга турбас турган, чүге-дизе Тываны соңгу таладан орустар эжелеп аарын кызып турган, мурнуу чүктен моолдар азы кыдаттар эжелеп аарын кызып турган. Ынчангаш тыва нояннар тааржыр байдалды ажыглавышаан бирде моолдарга, бирде орустарга, бирде кыдаттарга бараалгап турган. 1912-1921 чылдар иштинде тывалар моолдарның-даа дарлалын, орустарның кара-сагыжын көрген билген.<br />
1921 чылда геополитика талазы-биле Тываның туружу онза-солун апарган. Сибирниң Совет Чазаа (Сибревком) Тываны Моол күрүнеге кадар деп бодалдыг турган. Ол үеде Тывада Совет Чазактың төлээзи болур И. Г. Сафьянов деп кижи турган. Сафьянов болза салым-чаянныг хувискаалчы кижи турган, ол кижи бодунуң бижиктеринде: "бир эвес Тыва чурту Совет чоннар-биле кады чоруур болза, мен ында багай чүү-даа көрбес тир мен" деп бижип турган. И. Г. Сафьянов Тываны комунистиг орус чуртунга кадар деп бодалдыг турган. Сибирде Совет Чазактың (Сибревкомнуң) биле Сафьяновтуң бодалдыры дүүшпес, сыр аңгы бооп турган.<br />
Тываны коммунистиг орус чуртунга И. Г. Сафьянов кадып шыдавас турган. "Тыва чурту Моолга катыжа бээр болза, кончуг бак болур" деп Сафьянов бодап турган. Мындыг берге таварылгада И. Г. Сафьянов кажар арга ажыглаан.