Шолбан: Эде көрүлделер аразында ылгал

127 байт добавлено ,  12 лет назад
нет описания правки
Контент балаттынган Контент неметтинген
Agilight (чугаа | үлүг)
Эдилгениң тайылбыры чок
Agilight (чугаа | үлүг)
Эдилгениң тайылбыры чок
Одуруг 4:
Өске планеталардан болгаш сылдыстардан ылгалдыг көскү, чидиг, чараш, чамдыкта [[Хүн (сылдыс)|Хүн]] ажып турда дээрниң барыын талазынга, Хүн үнериниң мурнунда чөөн талазынга көстүр планетаны '''Венера''' деп адаар. Дээрде чайыннап турар чырыының хемчээли-биле алыр болза, Венера Хүннүң, [[Ай|Айның]] соонда, үшкү черде. Ол чамдыкта хүндүс безин көстүп тургулаар, а дүне сылдыстар аразынга эң онзагай көскү. Тывалар ону кежээки азы эртенги шолбан деп адаар турган.
 
== Астрономия хемчээли ==
Венера Хүннү долгандыр 225 дүн-хүн иштинде дескинер. Телескопка борбак хевирлиг көстүр. Бир талазынга хүннеп турда, өске талазынга дүн дүжер. Хүн бүрүде хайгаарап көөрге, ол база [[Меркурий|Меркурий]], Ай ышкаш, фазаларын өскертип турар. Ону дуран-биле безин эскерип каап болур. Ол бирде [[Чер|Черге]] чоокшулап, бирде оон ырап чоруй баргылаар. Черге эң чоок (40 млн. км) турар үеде Венераны хайгаарап шинчлээри кончуг эптиг. Улуг телескопка Венера аажок тода көстүр, Айны анаа карак-биле көргенинден улуг болур.
Ынчалза-даа телескоптуң дузазы-биле Венераның кырында дагларын, хемнерин, далай сугларын көрүп чадап каан. Ону туман ышкаш ак чүве бүргеп алган, кырын көрүп, шинчилээринге шаптыктап турар.
 
== Физика хемчээли ==
Хемчээл талазы-биле Венера Чер хире, ооң диаметри 12100 км. Венера, Черге көөрге, Хүнче чоок. Хүннү дескинер оруу Черниң оруунуң иштии талазында, ынчангаш ол чамдыкта Чер биле Хүннүң ийи аразы-биле дужаажып эртип болур. Ындыг таварылгалар ховар болгулаар. Сөөлгү ындыг таварылга 2004 чылда болган.
== Венераның атмосферазы ==
 
Венераның агаарының составы Черниинден улуг ылгалдыг. Спектрлиг сайгарылганың дузазы-биле илередирге ооң агаарында, кол нургулайында [[углекислый газ]], шоолуг эвес [[угарлыг газ]], [[дустуг кислота]], оон ыңай фторлуг водородтуң кислотазының холумактары бары илерээн. Чер кырынга ындыг хоранналчак газтарның катчылгазы ховар таварышкылаар болгаш чүгле вулканнар чазылган черлерге туруп болур.
Венера бодунуң өзээн 243 дүн-хүн дургузунда өске планеталарга бодаарга, дедир талаже эргилер. Венера хемчээл, масса талазы-биле Черге чоок болза-даа, ооң дүн-хүн иштинде эргилии дедир талаже угланганы-биле база агаарның составы, температуразының бедии-биле Черден улуг ылгалдыг.
11 275

правок