Склифосовский, Николай Васильевич

Склифосовский, Николай Васильевич (1836—1904) — российжи шериг эмчи-хирург, медицина доктору. (1863), Санкт-Петербургта императорнуң дээди княгиня Елена Павловнага хамааржыр клиниктиг институдунуң директору. (1893), ижин-баар аарыгларынын болгаш өске-даа аарыгларының талазы-биле шериг эртем ажылдарының автору. Чуртка медицина талазы-биле шинчилел ажылынга көскү үлүүн киирген эртемден. Лондоннуң, Праганың, Парижтиң, Будапештиң эмчи ниитлелдириниң хүндүлүг кежигүүнү.

Николай Васильевич Склифосовский

Төрүттүнген хүнү: 25 марттың (6 апрельдиң) 1836
Төрүттүнген чери:
Мөчээн хүнү: 30 ноябрьның (13 декабрьның) 1904 (68 хар)
Мөчээн чери:
Чурт:
Эртем сферазы: хирургия[d]
Ажыл чери:
Альма-матер:
Эртем деңнели: доктор наук[d] (1863)
Билдингир өөреникчилери: Константин Владиславович Янковский[d][1]
Шаңңалдары:
орден Святого Владимира 1-й степени

Допчу-намдары эдер

Николай Склифосовский 1836 чылдын апрель 6-да Россия империязының Херсон губерниязының, Тирасполь уездизиниң, хутор Карантинге (посёлок Дзержинское) бичии черлиг чер ээзи ызыгууртан хөй ажы-төлдүг кижиниң (мелкопоместный) бажыңынга төрүттүнген.

Ортумак эртемни Николай Одессанын эр гимназиязы №2-ге алган. Гимназияны мөңгүн медаль-биле дооскаш, Москваның университединиң медицина салбырынче 1855 чылда кирген. Кезер эмчи талазын сонуургап турган. 1859 чылда университединиң курзун шылгараңгай доозуп, эмчи чаданы алган. Одессаже ээп келгеш хоорай эмчизиниң ординаторы кылдыр ажылдаан. Каш чыл болганда ону улуг эмчи кылдыр дешпидерге, ол ынаваан, чүге дээрге эмнээр ажылды кол кылдыр санаан. Дубоссарга орук ара эртип чыда, ол эмнелгенин эмчизинин аараан чылдагааны-биле, улуг эмчи кылдыр ажылдаар ужурга таварышкан. Харьковтун император университединге медицина доктору атты 1863 чылда чедип алган. Диссертациязының темазы: «О кровяной околоматочной опухоли». Дараазында чылын кызыгаарже ажылдаар кылдыр шилчиттирген. Аңаа ийи чыл болган.

1866–67 чылдарда Германияның патолого-анатомиктиг институдунга ажылдаан. Удуртукчузу – Рудольф фа Вирхов. Улаштыр ажылдаан клиниказы профессор Бернгард фон Лангенбектин. Оон ажылдаан чери Францияда Кломартың клиниказы. Улаштыр Англия – Нелатоннуң, Шотландияга Симпсоннун клиниказы. Ээп келгеш Одессаның хоорай эмчизинге кезер эмчи талазынга ажылдаан. Чырыкче үндүрген эртем ажылдары «Кафедра хирургической патологии при Императорской военно-медицинской академии», 1898. Түңнелинде Н.И. Пироговтун сүмелээни биле 1870 чылда Киевтиң император университединче шилчээн. 1871 чылда Склифосовский Императорнуң эмчи-хирургия академиязынның патологтуг хирургия кафедразынче шилчиттирген. Ол үеде кылган ажылдары: «Резекция обеих челюстей» («Военно-медицинский журнал», 1873), «Оперативное лечение неподвижности коленного сочленения» («Протоколы Общества русских врачей», 1873—1874), «Вырезывание зоба», «Сосочковое новообразование яичника (papilloma). Иссечение его» (1876). Н. В. Склифосовский австро-прус дайыныга эмнээр полк эчмизи кылдыр киришкен (1866—1868) дараазында франко-прус дайынынга (1870—1871) кезер эмчи кылдыр. Оон-даа өске дайыннарга кезер эмчи кылдыр практикалап ажылдаан. (серб-черногор-турк дайыны (1876), орус-турк дайыны. (1877—1878)  Ол үеде кылган эртем ажылдары: «Перевозка раненых на войне» («Медицинский вестник», 1877), «Наше госпитальное дело на войне», «В госпиталях и на перевязочных пунктах во время Турецкой войны» 1878 чылда Склифосовский кезер эмчи клиниказының кафедразынга ажылдаан. 1880 чылдан тура Москва университединде. Университет клиниказын ол Россияда эң шыырак кылдыр өскерткен. Киирген чаартылгазы – антисептик: эмичлерни арыг халат, херекселдерни ажыглаарын хүлээндирген. 1879 чылда Н. В. Склифосовский Россияга бир дугаар ижин-баар аарыг кижиниң рак аарыын чедиишкинниг кескен. (гастростомия) 1880 чылдарда Н. В. Склифосовский  антисептиктерни болгаш асептиктерни ажыглаар ажылга үлүүн киирген. 1883 чылда эртемден Орус кезер эмчилер ниитилелиниң тургузукчузу апарган. (Русское хирургическое общество) (Пироговское общество). Сөөлгү чылдарында чартыктааш, кадыы баскырааш, элээн үе эрткенде чок болган.

Өг-бүлези эдер

  • Кадайы — Софья Александровна Склифосовская, 1919 чылдын октябрьда махнонуң талалакчылары дерзии өлүрген.
  • Уруу — Тамара Николаевна (өгленгеш – Терская), авазы-биле өлүрткен.
  • оглу — Борис, чажында чок болган.
  • оглу — Константин, 17 харлыында чок болган.
  • оглу — Николай (17.06.1866 — ?), орус-япон дайынынга өлүрткен.
  • оглу — Александр, хамааты дайынында ис чок читкен.
  • оглу — Владимир, өлгени билдинмес
  • уруу — Ольга Николаевна Склифосовская-Яковлева (1865—1960)
  • уруу — Мария.

Шөлүглер эдер

  • Медиафайлы на Викискладе
  • Склифосовский Николай Васильевич. Летопись Московского университета. Дата обращения 7 августа 2020.
  • Биография Склифосовского Н. В. на сайте московского медико-стоматологического университета. // historymed.ru
  • Усадьба Николая Васильевича Склифосовского. Сайт «Полтава историческая» // poltavahistory.inf.ua
  1. Янковский, Константин Владиславович // Русский биографический словарьСПб.: 1913. — Т. 25. — С. 140.