Парамита

Парамита

Парамита (санскр. पारमिता, pāramitā IAST, кит. упр. 波羅蜜多, палл.: Боломидо) — "дээди деңнел" деп тыва дылче очулдурар.

Парамита дээрге бирги биле ийиги алыс шыннарны узуткаарынга азы хосталга чедип алырынга ажыктыг алды сырый харылзаалыг күштер дээн. Парамита деп сөстүң утказы хосталга чедире бээр хөделиишкин деп база болур.

Сарыг Шажында 6 парамита:

1. Экииргек сеткил парамитазы (щедрость) - кандыг-даа байдалга дузаны кадып билири болур.Экииргек сеткил материалдыг тала-биле, өөрүшкү-биле, эртем-билиг-биле болгаш оон-даа аңгы деңнелге дузалаары. Өөредиг бээри экииргек сеткилдиң эң-не буянныг талазы болур.

2. Мөзү-шынар парамитазы (нравственность) - дээрге медерелдиг чурттаары болгаш бодуңга болгаш өскелерге ажыктыг болуру. Мага-бот, аас-дыл болгаш угааны-биле нүгүл кылырындан ойталаары болгаш буян чыырынга идекпейлии.

3. Шыдамык сеткил - дээрге чыып алган буянын кылык-килеңге өртетпези болур. Ол болза кандыг-даа харыы берип шыдавазы эвес, а идекпейлиг болза-даа кылык-килең чокка кылыры.

4. Кызымакай сеткил - дээрге бодунуң тура-соруу күштүг, могаг-шылаг чокка амыдыралчызы. Салган сорулгазынче чалгаа болбайн, ойталаашкын чокка күженип, саарыгның саарлааны-дег үзүктел чок хөделип тургаш салган сорулгазын чедип алырын ынча дээр.

5. Даяннаары – Угаанның агымын кыдыындан хайгаараары азы болза кандыг бир сайгарылганы аңгы-аңгы талалар биле чүгле угаан медерелин аңыглап тургаш сайгарары.

6) Мерген-угаан - угаанның шын бойдус тодарадылгазын билгеш бүгү чүвени тода частырыг чокка медерээри.