Ооржак, Чанчы-Хөө Чапаажыкович

Чанчы-Хөө Чапаажыкович Ооржак (1895 чылда төр.) — тыва билдингир тоолчу.

Чанчы-Хөө Чапаажыкович Ооржак

Намдары

эдер

Чанчы-Хөө Чапаажыкович 1895 чылда Барыын-Хемчик кожууннуң Аяңгаты сумузунга төрүттүнген. Ооң ада-иези бөдүүн, мал-маганы чок улус чораан. Адазы — Чапаажык Сойлук оглу аңнаар база улуг тоолчу чораан. Чоок-кавы аалдарның ажы-төлүнге чонга билдингир тоолдарны ыдып берип чораан. Ону дыңнаксаан бай-шыырак улуска база тоолдарны ыдып берип чораан. Тоол ыдар чаяанын ийи оглу — Чанчы-Хөө биле Шара-Хөөге дамчыткан. Авазы — Морбуяк ус-шевер даараныкчы чораан.

Чанчы-Хөө адазы 1908 чылда чок болган соонда, Ак-Чалан биле Мартан-Мээрең деп байларның хөдели болуп чораан. Оларның дилээн ёзугаар ында-хаая улустуң аас чогаалын ыдып берип турган. Шак-ла мынчап чоруй өг-бүлезинге дузалажып чораан. Чанчы-Хөө адазы ышкаш аңчы база чораан.

1946 чылда Чапаажык оглу Мөңгүн-Тайгаже көже бергеш, аңаа 1953 чылга чедир чурттаан. 1953 чылдан 1956 чылга чедир Бай-Тайга кожуунда "Мурнакчы" аттыг колхозтуң кежигүнү болуп, малчыннап чораан. 1957-58 чылдарда Өвүр кожууннуң Саглы сумузунга чурттавышаан, чер ажылынга идепкейлиг киришкен. 1959 чылда Мөңгүн-Тайгаже катап көжүп келгеш, Ак-Эрик, Кызыл-Шанчыг, Чаңгыс-Дыт деп черлерге чурттап чораан. 1962 чылда аар аарыгдан аарааш мөчээн[1].

Дөзү

эдер
  1. «Тувинские героические сказания», 1997, 530-532 ар.