Майык:Кинематографист Неййире Нейир (шола ады, төрүттүнгенде ады Мюнире Эюп, өгленгенде ады Мюнире Эюп Эртугрул 1902 — 13 февраль 1943) — театрның болгаш кинонуң турк херээжен артизи. Бирги мусульман херээжен артистерниң бирээзи кылдыр санаттынып турар. Актер болгаш режиссёр Мухсин Эртугрулдуң өөнүң ишти.

Намдары эдер

1902 чылда Константинопольга төрүттүнген. Аңаа-ла уругларның педагогиктиг лицейин дооскаш, американ уругларга колледжке өөренип турган, ынчалза-даа ону доозуп шыдаваан[1]. Колледжке өөренип турар үезинде театрлыг кружок барып турган.

1929 чылда актер болгаш режиссёр Мухсин Эртугрулдуң өөнүң ишти апарган.

1942 чылдың октябрьда хөрээнде улуг аарышкы бар болганы-биле эмчиге чеде берген. 1943 чылдың февраль 13-те чүрек аарыындан чок болган[2]. Зинджирликую хөөрде хөөржүттүнген.

Профессионалдыг карьеразы эдер

1923 чылда «Оттуг хөйлең / Огненная рубашка», деп Мухсин Эртугрулдуң кинозунга киришкен. Ол кино Халиде Адыварның романынга үндезилеттинген турган. Ол херээжен улустуң эргелери дээш тулчуп турган болгаш, ооң романын кино кылдыр кылырын, чүгле бир эвес кол херээжен рольду мусульман турк кыс кижи күүседир болза, чөпшээрээр мен деп негелде киирген. Ол үеде мусульман херээженнер киноларга шажын аайы-биле киржип болбас турган. Чүгле христиан азы еврей уруглар ойнап турган. Ынчангаш коль херээжен рольду режиссер Мухсин Эртугрулдуң эжиниң өөнүң ишти Бедия Муваххит ойнаар боглган, ийиги херээжен рольду күүседир кижи тыппайн, олар солунче чарлал киирген. Чарлалдан чүгле чаңгыс кижи күзелин илереткен, ол болза Мюнире Эюп болган, Неййире Нейир деп шола аттыг киржир мен деп ол чөпшээрелин берген. Бедия Муваххит-биле олар бир дугаар Турцияның мусульман артистер болган[1][2].

Дараазында чылда Неййире Нейир Эртугрулдун «Трагедия в Девичьей башне» деп кинозунга киришкен. Измирге кезек үеде театрга ажылдаан соонда 1924 чылда Стамбулга эглип келгеш, Эртугрулдуң театрынга ажылдай берген. Ооң соонда чылдарда Неййире Нейир шын адын ажыглап, ктноларга киржип турар апарган. Чогум колдуунда ол театрга шиилерге киржип чораан.

Эртугрулдуң 1930 чылда тургустунган «Darülbedayi», деп сеткүүлүнге чүүлдер бижип, соонда барып кол редакторлап ажылдаан. 1941 чылдан «Perde ve Sahne» («Занавес и сцена») деп сеткүүлге парлаттынып турган[1].

Сактыышкын эдер

Бахчелиэвлерде кудумчу адын ооң ады-биле адаан[1].

Демдеглелдер эдер

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Neyyire Neyir (tr). İstanbul Kadın Müzesi. Хынаан 9 Үш айның 2013.
  2. 2,0 2,1 Women of Us:Neyyire Neyir. Anatolian Storm (2008-02-14). Хынаан 9 Үш айның 2013. Чазыглыг цитата: Неверный тег <ref>: название «as» определено несколько раз для различного содержимого