Кызылдың уран чүүл колледжи

Кызылдың А. Б. Чыргал-оол аттыг уран чүүл колледжи (орус. Кызылский колледж искусств им. А. Б. Чыргал-оола) — Тыва Республиканың төвү Кызыл хоорайда турар күрүнениң ортумак профессионалдыг ниити өөредилге албан чери. Ында уран чүүлге сонуургалдыг уругларны уран чүүлдүң эртем-билиинге белеткеп турар. Колледжтиң үндезилекчизи болгаш адының эдилекчизи — Алексей Боктаевич Чыргал-оол.

Кызылдың уран чүүл колледжи

Төөгүзү эдер

Тывага хөгжүм болгаш уран чүүл талазынга профессионалдыг өөредилге чедирер эгелээшкинни совет башкылар кылган, олар дээрге композитор А.Н. Аксёнов, дирижёрлар Р. Г. Миронович биле Л. И. Израйлевич, хормейстерлер С.И. Булатов биле Н.П.Миронович, балетмейстер А.В. Шатин, режиссёр И.Я. Исполнев. Олар Тываже 20 чүс чылдың дөрттен чылдарында хөгжүм-шии училищезиниң ажылынга дузалажыр болгаш аныяктарның национал культуразын тургузары-биле келгеннер [1].

1947 чылда бичии уругларга баштайгы хөгжүм школазы ажыттынган, амгы Надя Рушева аттыг уругларның хөгжүм школазы. Ону Л.Н. Шевчук, Е.Р. Близнюк, С.А. Кайдан тургусканнар[2].

1960 чылда «Кызылдың хөгжүм училищези» тургустунган. Хөгжүм салбырынга дирижёр-хор, теоритектиг-композиторжу, улустуң херекселдери, үрер хөгжүмнер, фортепиано, вокал дээн чижектиг чүүлдерге өөредип турган. Баштайгы өөреникчилер санынче 50 кижи кирген.

1964 чылда "клуб" деп чаа салбыр ажыттынган. 1967 чылда чурукчулар салбыры ажыттынганының соонда, «Кызылдың уран чүүл училищези» деп эде адаан. 1976 чылда библиотека салбыры ажыттынган, 1991 чылда тыва хөгжүм херекселдериниң салбыры ажыттынган. 1992 чылда училищеге тыва композитор болгаш училищениң тургузукчуларның бирээзи А.Б.Чыргал-оолдуң ады-биле адаан.

2010 чылда училищени колледж кылдыр эде кылганының соонда, «Кызылдың уран чүүл колледжи» апарган[3][4][5].

Дөзү эдер

  1. Карелина, Е. К. Становление музыкального образования в Туве периода ТНР // Культура, искусство и образование в регионах Сибири: Материалы межрегиональной науч.-практ. конф. (21 марта и 10 мая 2007 г., Кызыл) / сост. Е. К. Карелина. — Кызыл: ГОУ СПО Кызылское училище искусств им. А. Б. Чыргал-оола, 2008. — ар. 27-32.
  2. Училище искусств в Центре Азии: [буклет к 25-летию Кызылского училища искусств]. — Кызыл, 1985. — ар. 4
  3. Училище искусств в Центре Азии: [буклет к 25-летию Кызылского училища искусств]. — Кызыл, 1985. — ар. 31
  4. Кызылское училище искусств им. А. Б. Чыргал-оола. 45 лет [буклет]. — Кызыл, 2005. — ар. 31
  5. Уран чүүл өргээзи — Искусства светлый храм: Кызылский колледж искусств имени А. Б. Чыргал-оола. 50 [лет, юбилейный буклет]. — Кызыл, 2010. — ар. 15

Шөлүглер эдер