Девятов, Диляур Хасанович

Диляур Хасанович Девятов (тат. Диләвер Хәсән улы Девятов; 19442013) — совет база россий эртемден-металлург, техниктиг эртеминиң доктору, профессор.

200 ажыг эртем ажылдарының автору[1], оон иштинде тос монография, а оон аңгыда чогааттынган чүүлдер одуруглары[2].

Намдары эдер

10 июнь 1944 чылда Ишберда көдээ суур Баймак район Башкир АССР-ге төрүттүнген.

1961 чылда алдын медаль-биле Баймак ортумак школа.[3]1967 чылда база Магнитогорскунуң даглыг-металлургия институдун шылгаралдыг дооскан (МДМИ, бо үеде Магнитогорскунуң күрүне техниктиг университет) мергежили «механизация и автоматизация металлургического производства». Бо дээди өөредилге черинге ажылдаарын үргүлчүлээн биче эртем ажылдакчызы албан-дужаалга, ооң соонда улуг башкы, институттуң саналга техника лабораториязын удуртукчулап турган (1973—1977 чылдарда). 1970 чылда МГМИ кандидат диссертациязын камгалаан темазы «Оптимизация нагрева слитков в рекуперативных нагревательных колодцах». 1992 чылда Уралдың политехниктиг институду (бо үеде Уралдың күрүне техниктиг университеди) доктор диссертацизын камгалаан темазы «Оптимальное управление процессами тепловой обработки металла при наличии фазовых превращений». 1993 чылда Девятовка профессор эртем ат тывыскан. профессорлар Н. И. Иванов база В. М. Рябков. Боду ол элээн каш техниктиг эртеминиң кандидаттарын өстүрген.

1984—1996 чылдарда Диляур Хасанович саналга техника биле дузалал математика кафедразын эргелекчилеп турган. 1996 чылдан — гуманитарлыг факультеттиң деканы, 1999 чылдан электритехниктиг комплекс факультединиң база АСУ деканы турган, 2002 чылдан 2007 чылга чедир — Магнитогорскунуң күрүне техниктиг университединиң автоматика биле саналга техника факультединиң деканы.

Эртем-башкы ажыл-чорудулга чергелештир, база хөй-ниити кылып турган: 1990—1993 чылдарда Магнитогорск хоорайның чөвүлелинге депутаттап турган. Ооң удуртулгазы-биле Магнитогорск хоорайның система медээ четкизин тургузуп чогааткан; ол Төп геоинформация технологияларының организакчыларның бирээзи апарган база хоорайның системазының.

12 июнь 2013 чылда Магнитогорскуга чок болган.[4][5]

Ачы-хавыяазы эдер

  • Д. Х. Девятов «Почётный работник высшего профессионального образования Российской Федерации» ат тывыскан (2005) база «Заслуженный работник высшей школы Российской Федерации» (2012, шаңналды Челябинск областың губернатору Михаил Юревич тудускан[6]).
  • А. М. Прохоров аттыг инженер эртемнер Академияның кежигүн-корреспондентизи болуп турар, Улустар аразының чаа ажыдыышкыннар база чогааттынган чүүлдер авторларының академиязының ылап кежигүнү, а оон аңгыда АКШ-тың Национал география ниитилелдиң кежигүнү.

Дөс эдер

  • «Татарский энциклопедический словарь» Казань, ТР эртем Академиязының Татар энциклопедия Институду, 1999.
  • «Татарская энциклопедия» Казань, ТР эртем Академиязының Татар энциклопедия Институду, 2002.

Демдеглелдер эдер

Шөлүглер эдер