Хонуктуң үези - бир хонуктуң дургузунда хүннүң дээрде турар туружун өскерлип турарынга үндезилеттинген Черде делгереңгей ажыглаттынып турар үени санаар арга.


Чамдыкта хонуктуң үезин анаа "үе" деп адаар.

Хонуктуң үези кижилерниң бедик сайзыралында улуг рольду ойнап турар. Хонуктуң үезин тодарадырда, шакты ажыглап турар. Хонукту дүн ортузундан тура 24 шакка чарып турар. Үени улам тодарадырда, бир шак 60 минутага хувааттынып турар, а минута - 60 секундага.

Ук үениң шкалазы чоокта чаа тургустунган. Ийи чүс чыл бурунгаар аңгы-аңгы чоннар янзы-бүрү үениң хонуктуң шкалаларын ажыглап турган.

Хонуктуң үезин айтыр форматтар эдер

  • Механиктиг шактар  — хонуктуң үезин тодарадыр эрте-бурунгу арга.
  • Европей, азы 24 шактыг — чч:мм:сс (чижээ 17:54:31), шактар 0-тен 23-ке чедир дугаарлаттынып турар, минута болгаш секундалар — 0-тен 59-ка чедир. Минута болгаш секундаларның, чамдыкта шактарның бажынга чоруур тиктери ыяап-ла айыттынар. Мындыг система амгы үеде делегейде нептереңгей.
  • 12 шактыг— ч:мм (чижээ 5:54pm). 0-тен 11 шакка чедир am салдынар (лат. ante meridiem — «дүшке чедир», электри шактарга am бо-ла чиде бээр), а 12-ден 23-ка — pm (лат. post meridiem — «дүъш соонда»). А шактарның дугаарлары 1-ден 12-ге чедир айыттынар.