Аслан, Ана-Василикия
Ана-Василикия Аслан (рум. Ana Aslan; 1897 чылдың январь 1, Брэила, Румыния — 1988 чылдың май 20, Бухарест) — румын геронтолог-эмчи, биолог. Румынияның академиязының ылап кежигүнү. Социалдыг эмнелгениң баштайгы эгелекчилериниң бирээзи.
|
Ана-Василикия Аслан | |
|---|---|
|
рум. Ana Aslan | |
 | |
| Төрүттүнген хүнү: | 1897 январьның 1[1][2] |
| Төрүттүнген чери: | |
| Мөчээн хүнү: | 1988 майның 20[1][3] (91 хар) |
| Мөчээн чери: | |
| Чурт: | |
| Эртем сферазы: | геронтология[d][4] |
| Ажыл чери: | |
| Альма-матер: | |
| Эртем деңнели: | доктор медицинских наук[d] |
| Эртем удуртукчузу: | Даниэль Даниелополу[d] |
| Шаңңалдары: | |
.svg){kind=small}
Намдары
эдерАна-Василикия Аслан 1897 чылдың январь 1-де Румынияда Брэила деп хоорайга төрүттүнген. Армян уктуг. Бирги делегей дайынында медсестра кылдыр ажылдап турган. 1915—1922 чылдарда Бухарест университединге эмнелгени өөренип турган. Университет дооскаш, Д. Даниелополу-нуң удуртулгазы-биле ажылдап тургаш, 1924 чылда доктор диссертациязын камгалап алган.
Физиология болгаш мага-ботта кырыышкын үезинде болуп турар болуушкуннарны колдуу шинчилеп турган.
1948—1952 чылдарда Бухарестиниң эндокринология институдунуң физиология клиниказын удуртуп турган. Кырыышкынны эмнээр ужурлуг аарыг кылдыр санап турган румын эмчи, академик Пархоннуң аайы-биле Ана Аслан кырыышкын болдурбас, кижи чуртталгазын узадыр эм чогаадып кылырынче кирипкен. 1955 чылда Ана Аслан прокаин деп эмни дыка хөй чылдарда шинчилеп келген ачызында ооң өске-даа ажыктыг шынарларын тыпкан болгаш, новокаинге үндезилеп, болбаазыраткан «Геровитал H3» деп эм чогааткан. Баштай ол хойларга салып турган. Хойлар дирлип кээп, дүгү сырый апарып келген. Ооң соонда Аслан улгады берген артрит аарыг улуска салып эгелээн, олары катап күш ап, сегип, кылаштап турар апарганнар, чамдыктар ажылынче база күш-культураже катап эглип кээр күш-шыдалдыг апарган. 100 хар ажып чоруур кырганнарның бажында дүктери өзүп эгелээр болган. «Геровитал H3» деп эм кижи чуртталгазын 100 харга чедип узадыптар, бертик-межел улусту эмнептер, чүректиң кезек аарыгларын, нерви аарыгларын, чүс аарыгларын, шимчевестээр аарыгны, диабетти эмнептер болган. Оон аңгыда утпас угаанны сайзырадыр болгаш, ниитизи-биле мага-боттуң байдалын экижидиптер болган.
«Геровитал H3» деп эмниң ылап ажыктыынга кезек эртемденнер чигзинип турган, ынчалза-даа А. Аслан шичилелдерин уламчылаарын соксатпаан. 1976 чылда ооң удуртулгазы-биле «Аславитал» деп чаа эм чогааттынган. Ол кештиң кырыырын оожургадыр эм турган.
1951 чылда Ана Аслан Бухарестиге Европада чаңгыс борбак Геронтология болгаш гериатрия институдун ажыткан. 1959 чылда Румынияның Геронтологтар каттыжыышкынын тургускан. Ооң ажыдыышкынының дугайында делегей немец Карлсрух хоорайга 1957 чылда болуп турган эмчилер конгрезинге билип каан. Эртемденнер «Геровитал H3» деп эмниң ажыктыын бадыткаан. Эмни ампула, таблетка, мазь хевирлиг кылдыр үндүрүп эгелээн, шуптузунуң даштында Ана Асланның адын салган турган. Оон өске геронтологтуг «Аславитал» деп эмни база бичии улустуң угаан четпезин эмнээ «Аславитал для детей» деп эмнерни чогааткан. Геровиталды амгы үеде бадыткаттынмаан чаа эм дээш АКШ-та сатпайн турар.
Ол дыка хөй чурттарга башкылап, дыка хөй даштыкы чурттарда эртем ниитилелдериниң кежигүнү бооп турган. Ол хөй санныг эртем ажылдарының автору.
Шөлүглер
эдерДемдеглелдер
эдер- ↑ 1,0 1,1 https://www.fembio.org/biographie.php/frau/frauendatenbank?fem_id=1348 (нем.)
- ↑ 2,0 2,1 Армянская советская энциклопедия (арм.) / под ред. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ով ով է. հայեր (арм.) / под ред. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — Т. 1. — С. 122.
- ↑ 4,0 4,1 https://web.archive.org/web/20130116131100/http://www.ana-aslan.ro/index_en.htm