Ара́б дыл (اللُّغَةُ العَرَبِيَّة‎ [ʔal̪l̪uɣat̪u‿l̪ʕarabijja] дыңнаар) — афразий дылдарның семит өг-бүлезинче кирип турар. Бүдүн делегейде араб дыл болгаш ооң янзы-бүрү хевирлеринде (диалектилеринде) чугааланып турар улустуң саны 310 сая хире (төрээн дыл), и 270 сая хире кижи араб дылды ийи дугаар дыл кылдыр ажыглап турар. Классиктиг араб дыл дээрге-ле Коранның дылы болуп турар — ислам чүдүлгеде каш санныг улустуң кызыгаарлыг ажыглалында, бүдүн делегейде ындыг улустуң ниити саны 1,57 млрд хире кижи ).

Араб дыл

Чурттар
Башкарар ниитилел Академия арабского языка в Каире[d], Академия арабского языка в Дамаске[d], Верховный Совет по арабскому языку в Алжире[d], Международный Совет по арабскому языку[d], Израильская академия арабского языка[d], Иракская академия наук[d], Тунисская академия наук[d] биле Иорданская академия арабского языка[d]
Эдилекчилер саны
Деңнел в безопасности[d][32]
Ethnologue ara
Linguasphere 12-AAC
ABS ASCL 4202
IETF ar
Glottolog arab1395

Араб дылдың бижии араб алфавитте үндезинелеттинген.

Ол болза Каттышкан Нациялар Организациязының (КНО) алды албан болгаш ажылчын дылдарның бирээзи болуп турар. Бүгү абар чурттарның албан дылы ( Иракта курд дыл биле кады). Оон аңгыда, Израиль, Чада, Эритреи, Джибути, Сомалиленда, Сомали болгаш Комор Ортулуктарда база албан дыл болуп турар.

декабрь 18 — КНО-да араб дыл хүнү.

Диалектилери эдер

Амгы араб чугаа дылы 5 бөлүк диалектилеге чарлып турар, дыл эртеминде барык аңгы дылдар деп бодал база бар:

  • магриб диалектиниң бөлүү;
  • египетско-судан араб дыл;
  • сиро-месопотам араб дыл;
  • аравий диалектиниң бөлүү;
  • ортаакы азиат диалектиниң бөлүү.

Магриб дыл барыын бөлүкке хамааржыр, өскелери  — араб дылдарның болгаш ооң диалектилериниң мурнуу бөлүүнге хамааржыр («Дыл болгаш диалект» деп айтырыгны көр); араб дылдар эртеминде «диалект» деп сөстү ажыглаза чүүлдүг (لهجة‎).

Литературлуг дыл (барыын араб дылдар эртеминде англ. Modern Standard Arabic, «амгы стандарт араб дыл» амгы делегейде болгаш эртемде дыка хөй чүүлдерге хамаарыштыр сөстерниң курлавырын чаңгыс аай чыып каан, ындыг-даа болза чамдык кезек чурттарда чугаада ховар ажыглаар болуп турар.

 
Афразийские языки
Араб дылга Сводештиң даңзызы (1-100)

Бижии эдер

Араб бижик оң таладан солагай талаже бижиир. Араб бижикте латин болгаш кирилл бижиктерге бодаарга, улуг үжүк чок, ынчангаш кижилер, черлер аттары болгаш домактың эгезинде сөстер өске сөстер ышкаш бичии үжүктер-биле бижиттинер.

Бижик демдектери аңдара салдынар, солагай таладан оң талаже.

Сөстерниң адаан шыйар азы курсив орнунга, араб дыл эдилекчилери кырындан демдеглээр болуп турар. Сөстерни адаанда одуругларже көжүрбес болуп турар; одуругда куруг черлерни үжүктерни шөйүлдүр бижиптер. Дүрген бижикте одуругга сыңмайн барган сөстерни өөрү көрүндүр дыртып төндүрер.

Араб саннар:

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
٠ ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩
үжүктүң ады бээр үнү Туружу
төнчүзүнде ортузунда эгезинде аңгы
1 áлиф ـا ـا ا ا
2 бā’ б ـب ـبـ بـ ب
3 тā’ т ـت ـتـ تـ ت
4 cā’ с ـث ـثـ ثـ ث
5 джӣм дж ـج ـجـ جـ ج
6 xạ̄’ х ـح ـحـ حـ ح
7 хā’ х ـخ ـخـ خـ خ
8 дāл д ـد ـد د د
9 зāл з ـذ ـذ ذ ذ
10 рā’ р ـر ـر ر ر
11 зайн з ـز ـز ز ز
12 сӣн с ـس ـسـ سـ س
13 шӣн ш ـش ـشـ شـ ش
14 с̣āд с̣ ـص ـصـ صـ ص
15 д̣āд д̣ ـض ـضـ ضـ ض
16 т̣ā’ т̣ ـط ـطـ طـ ط
17 з̣ā’ з̣ ـظ ـظـ ظـ ظ
18 ‘айн ـع ـعـ عـ ع
19 г̣айн г̣ ـغ ـغـ غـ غ
20 фā’ ф ـف ـفـ فـ ف
21 к̣āф к̣ ـق ـقـ قـ ق
22 кāф к ـك ـكـ كـ ك
23 лāм л ـل ـلـ لـ ل
24 мӣм м ـم ـمـ مـ م
25 нӯн н ـن ـنـ نـ ن
26 хā’ х ـه ـهـ هـ ه
27 ўāў ў / ӯ ـو ـو و و
28 йā’ й / ӣ ـي ـيـ يـ ي
Араб дылга Сводештиң даңзызы
араб орус
1 أنا «я»
2 أنت «ты»
3 هو «он»
4 نحن «мы»
5 أنتم «вы»
6 هم «они»
7 هذا «этот, это»
8 ذلك «тот, то»
9 هنا «здесь, тут»
10 هناك «там»
11 من «кто (вопр. мест.)»
12 ما «что (вопр. мест.)»
13 أين «где (вопр. мест.)»
14 متى «когда (вопр.мест.)»
15 كيف как (вопр. мест.)
16 لا,ما «не (ما — отрицание при глаголе пр. вр.)»
17 كل «весь, вся, всё, все»
18 كثير «многий, многочисленный»
19 بعض «несколько»
20 قليل «малый, немногий

(напр., قبل قليل — „некоторое время назад“)»
21 آخر «другой, иной»
22 واحد «один»
23 اثنان «два»
24 ثلاثة «три»
25 أربعة «четыре»
26 خمسة «пять»
27 عظيم,كبير «большой, великий»
28 طويل «длинный, долгий, высокий»
29 عريض, واسع «широкий»
30 سميك «толстый»
31 ثقيل «тяжёлый»
32 صغير «маленький»
33 قصير «короткий, краткий, низкорослый»
34 ضيق «узкий»
35 رقيق «тонкий»
36 امرأة «женщина»
37 رجل «мужчина»
38 رجل, إنسان «человек»
39 طفل «ребёнок, дитя»
40 زوجة «жена»
41 زوج «муж»
42 أم,والدة «мать»
43 والد, أب «отец»
44 حيوان «зверь, животное»
45 سمك «рыба»
46 طائر «птица, птаха»
47 كلب «собака, пёс»
48 قملة «вошь»
49 ثعبان «змея»
50 دودة «червь»
51 شجرة «дерево»
52 غابة «лес»
53 عصا «палка, прут»
54 فاكهة «фрукт»
55 بذرة «семя, семена»
56 ورق «лист»
57 جذر «корень»
58 قشرة «кора»
59 زهرة «цветок»
60 عشب «трава»
61 حبل «верёвка»
62 جلد «кожа»
63 لحم «мясо»
64 دم, دماء «кровь»
65 عظم «кость»
66 دهن «жир»
67 بيضة «яйцо»
68 قرن «рог»
69 ذيل «хвост»
70 قلم «перо (пишущая принадлежность)»
71 شعر «волосы»
72 رأس «голова»
73 الأذن «ухо»
74 عين «глаз, око»
75 أنف «нос»
76 فم «рот»
77 سن «зуб»
78 لغة «язык (наречие, говор)»
79 ظفر «ноготь»
80 قدم «стопа»
81 ساق «нога»
82 ركبة «колено»
83 يد «рука»
84 جناح «крыло»
85 معدة «живот, брюхо»
86 أحشاء، أمعاء «внутренности, кишки»
87 عنق «шея»
88 ظهر «спина»
89 صدر «грудь»
90 قلب «сердце»
91 كبد «печень»
92 شرب «пить»
93 أكل «есть, кушать»
94 عض «кусать»
95 مص «сосать»
96 بصق «плевать»
97 تقيؤ «рвать, блевать»
98 ضرب «бить, ударять»
99 تنفس «дышать»
100 ضحك «смеяться»
  • өк-биле адаар: غ ع خ ح (при совместимости ع и ء);
  • өк-биле адавас:
  • ب и ف م
  • ت и ث
  • ث и س ص ض ط ظ
  • ج и ف ق ك
  • خ и ظ ق ك
  • د и ذ
  • ذ и ص ض ط ظ
  • ر и ل
  • ز и ض ص ظ
  • س и ص ض
  • ش и ض ل
  • ص и ض ط ظ
  • ض и ط ظ
  • ط и ظ ك
  • ظ и غ ق
  • غ и ق ك
  • ق и ك غ
  • ل и ن.
  • كَتَبَ [kataba] — «ол бижээн»;
  • أَكْتُبُ [ʔaktubu] — «мен бижээн мен»;
  • كِتَابٌ [kitaːbun] — «ном»;
  • كُتُبٌ [kutubun] — «номнар»;
  • كَاتِبٌ [kaːtibun] — «чогаалчы»;
  • كُتَّابٌ [kutːaːbun] — «чогаалчылар»;
  • مَكْتَبَةٌ [maktabaɦ(t)un] — «библиотекаКылыг».
Спряжение глагола كَتَبَ (писать) в прошедшем времени
Лицо Род Ед. число Двойств. число Множ. число
1-e - كَتَبْتُ

[катабту]
- كَتَبْنَا

[катабна:]
2-е М. كَتَبْتَ

[катабта]
كَتَبْتُمَا

[катабтума:]
كَتَبْتُمْ

[катабтум]
Ж. كَتَبْتِ

[катабти]
كَتَبْتُنَّ

[катабтунна]
3-e М. كَتَبَ

[катаба]
كَتَبَا

[катаба:]
كَتَبُوا

[катабу:]
Ж. كَتَبَتْ

[катабат]
كَتَبَتَا

[катабата:]
كَتَبْنَ

[катабна]
Спряжение глагола كَتَبَ (у) (писать) в настояще-будущем времени
Лицо Род Ед. число Двойств. число Множ. число
1-e - أكْتُبُ

[актубу]
- نَكْتُبُ

[нактубу]
2-е М. تَكْتُبُ

[тактубу]
تَكْتُبَانِ

[тактуба: ни]
تَكْتُبُونَ

[тактубу: на]
Ж. تَكْتُبِينَ

[тактуби: на]
تَكْتُبْنَ

[тактубна]
3-e М. يَكْتُبُ

[яктубу]
يَكْتُبَانِ

[яктуба: ни]
يَكْتُبُونَ

[яктубу: на]
Ж. تَكْتُبُ

[тактубу]
تَكْتُبَانِ

[тактуба: ни]
يَكْتُبْنَ

[яктубна]
Спряжение глагола كَتَبَ (писать) в будущем времени
Лицо Род Ед. число Двойств. число Множ. число
1-e - سَأكْتُبُ

[саактубу]



سَوُفَ أكْتُبُ
- سَنَكْتُبُ

[санактубу]



سَوُفَ نَكْتُبُ
2-е М. سَتَكْتُبُ

[сатактубу]



سَوُفَ تَكْتُبُ
سَتَكْتُبَانِ

[сатактуба: ни]



سَوُفَ تَكْتُبَانِ
سَتَكْتُبُونَ

[сатактубу: на]



سَوُفَ تَكْتُبُونَ
Ж. سَتَكْتُبِينَ

[сатактуби: на]



سَوُفَ تَكْتُبِينَ
سَتَكْتُبْنَ

[сатактубна]



سَوُفَ تَكْتُبْنَ
3-e М. سَيَكْتُبُ

[саяктубу]



سَوُفَ يَكْتُبُ
سَيَكْتُبَانِ

[саяктуба: ни]



سَوُفَ يَكْتُبَانِ
سَيَكْتُبُونَ

[саяктубу: на]



سَوُفَ يَكْتُبُونَ
Ж. سَتَكْتُبُ

[сатактубу]



سَوُفَ تَكْتُبُ

سَتَكْتُبَانِ

[сатактуба: ни]



سَوُفَ تَكْتُبَانِ

سَيَكْتُبْنَ

[саяктубна]



سَوُفَ يَكْتُبْنَ

Демдеглелдер эдер

Литература эдер

  • Арабский язык и арабская литература // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890. — Т. Ia. — С. 940—946.
  • Павел Густерин. Арабский язык в современном мире (о значении арабского языка) // Восточные языки и культуры: Материалы I международной научной конференции РГГУ. — М., 2007.
  • Павел Густерин. Методические рекомендации по просмотру телеканалов на арабском языке для студентов языковых специальностей // Высшее образование сегодня — 2010. — № 5.
  • Гранде Б. М. Курс арабской грамматики в сравнительно-историческом освещении. М.: Восточная литература РАН, 2001.
  • Яковенко Э. В. Неправильные глаголы арабского языка: Грамматический справочник. Вост. лит., 2000 г. ISBN 5-02-018192-7
  • Баранов Х. К. Арабско-русский словарь — 6-е изд., стереотип. — М.: Русский язык, 1985.
  • Hans Wehr. A Dictionary of Modern Written Arabic. — Third ed. — Wiesbaden, 1971.
  • Борисов В. М. Русско-арабский словарь. — М., 1993.

Өөредилге номнары эдер

Халас курстар эдер

Сөстүктер эдер