Алаш
Алаш - Тывада Бай-Тайгадан эгелээш, Сүт-Хөлге төнген хем. Ол Сүт-Хөл кожуунга баргаш, Хемчик хемче кире берген.
Адының утказы эдер
"Алаш" дээрге "ак-көк" деп сөстүң бир хевири (орус. голубой).
Бир өске утказы болза "ала-шокар" дээн.
Хемниң тывылганы эдер
Чүл-Чашынзыдар биле Кара-Хөл хемнерниң каттышкан белдиринден эгелээн. Эгезинде 2 км. калбак көндей (долина) иштинде даштарлыг, хаяларлыг болгаш кадырларлыг агып чыдар. Хемниң калбаа 60-90 метр чеде бээр.
Хемчеглери эдер
Хемниң узуну - 125 км.
Кудургайы - 3.5 м/км.
Калбаа 60-90 метр чеде бээр.